Saltar ao contido

Cazacarros

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Dous cazacarros estadounidenses M10 na segunda guerra mundial

Un cazacarros é un tipo de vehículo blindado de combate armado cun canón ou un lanzador de mísiles, e deseñado especificamente para enfrontarse a outros vehículos blindados. Moitos deles baseáronse en chasis de carros de combate con cadeas, mentres que outros se moven sobre rodas.

Dende a segunda guerra mundial, os carros de combate principais substituíron en gran medida aos cazacarros armados con canóns, aínda que os armados con mísiles anti-carros guiados son comunmente usados para tarefas anti-carro de longo alcance suplementarias. Porén, o rexurdimento da guerra expedicionaria nos últimos 20 anos fixo que aparecesen vehículos de rodas armados con canóns, que poden ter unha semellanza superficial cos cazacarros, pero que son empregados como unidades de apoio de fogo directo proporcionando axuda en operación de baixa intensidade como as guerras en Iraq e Afganistán.

Segunda guerra mundial

[editar | editar a fonte]

Os cazacarros fixeron a súa primeira grande aparición durante a segunda guerra mundial cando os combatentes desenvolveron vehículos blindados e tácticas efectivas. Algúns deles eran pouco máis que solucións provisionais, montando un canón anti-carro nun vehículo con cadeas para darlle mobilidade, mentres que outros foron deseños máis sofisticados. Un exemplo do desenvolvemento da tecnoloxía dos cazacarros ao longo da guerra son os Marder III e Hetzer, que eran moi distintos a pesar de estar baseados no mesmo chasis: o Marder era sinxelamente un canón anti-carro sobre cadeas, mentres que o Hetzer cambiaba algunha potencia de fogo por mellor blindaxe e maior ocultación no campo de batalla.

Agás na meirande parte dos deseños estadounidenses, os cazacarros non levaban torreta e tiñan superestruturas fixas ou casamatas. Cando un cazacarros era usado contra carros inimigos dende unha posición defensiva, como en emboscadas, a falta común de torreta rotativa non era particularmente crítica mentres que o perfil baixo era altamente desexable. O deseño sen torreta permitía acomodar un canón máis potente, normalmente especificamente dedicado a destruír carros de combate (en lugar do canón de uso xeral dun carro de combate normal), e que era máis longo do que podía ser montado nun vehículo con torreta sobre o mesmo chasis. A falta de torreta tamén incrementaba o seu volume interno, permitindo almacenar máis munición e que os seus tripulantes estivesen máis cómodos[1]. A súa eliminación tamén permitía ao vehículo levar blindaxe máis grosa, e que esta blindaxe estivese concentrada no casco. Ás veces non tiñan o teito blindado (só unha cobertura para a chuvia) para manter o peso total no límite que o chasis permitía. A ausencia dunha torreta tamén significaba que os cazacarros poderían fabricarse dun xeito máis barato, máis rápido e máis doadamente que os carros de combate nos que se baseaban, e a súa fabricación viuse favorecida cando os recursos de produción foron escasos.

Variantes das tanquetas polacas TKS e TK-3 armadas cun canón de 20 mm (entre 23 e 26 vehículos) foron despregadas durante a invasión de Polonia[2]. Usáronse como compoñentes anti-carro das unidades de recoñecemento.

Panzerjäger I

Os primeiros cazacarros alemáns foron os Panzerjäger ("cazadores de carros") que tomaron un canón anti-carro existente e o montaron nun chasis conveniente para conseguir mobilidade, normalmente con blindaxe só por tres lados para darlle protección á tripulación. Por exemplo, 202 carros lixeiros Panzer I obsoletos foron modificados retirándolles a torreta e reconstruídos como o auto-propulsado Panzerjäger I cun canón anti-carro Skoda de 47 mm. De xeito semellante, usáronse carros Panzer II na fronte oriental. Canóns anti-carro de 76,2 mm soviéticos capturados montáronse en chasis de Panzer II modificados, producindo o Marder II. A montaxe máis común foi un canón anti-carro alemán de 75 mm no chasis do Panzer 38(t) checo, para producir o Marder III. O chasis do Panzer 38(t) tamén foi usado para fabricar o Jagdpanzer 38 'Hetzer', un cazacarros de casamata. A serie Panzerjäger continuou ata o Nashorn equipado cun canón de 88 mm.

Sturmgeschütz III

Os cazacarros alemáns baseados no Panzer III e posteriores carros de combate destacaron por ter máis blindaxe que os seus homólogos con torreta. Un dos cazacarros alemáns máis exitosos foi realmente deseñado como un canón auto-propulsado, o Sturmgeschütz III. Baseado no chasis do Panzer III, o Sturmgeschütz III foi orixinalmente equipado cun canón de baixa velocidade, e asignóuselle aos corpos de artillaría para apoio de fogo á infantaría. Posteriormente, tras atoparse con carros soviéticos, reinstalóuselle un canón anti-carro curto de alta velocidade, normalmente cun freo de boca, permitíndolle actuar como cazacarros. O Sturmgeschütz III dende a súa orixe utilizou unha nova estrutura de casamata cun deseño integrado semellante ao do último Jagdpanzer para encerrar completamente á tripulación. Foi empregado como apoio á infantaría e en operacións acoirazadas de ataque, ademais de ter un papel defensivo anti-carro. O StuG III foi o vehículo blindado alemán máis producido durante a guerra, cunhas 9.400 unidades fabricadas dende xaneiro do 1940 ata marzo de 1945.

Jagdpanther

Aínda que os primeiros Panzerjäger levaban armas máis efectivas que os carros nos que estaban baseados, xeralmente faltáballes protección para a tripulación, tras blindar fortemente superestruturas co teito aberto. Ao formato de teito aberto dos vehículos Panzerjäger sucedeulle o do Jagdpanzer, que montaba o canón nunha estrutura de casamata, pechando completamente o compartimento da tripulación nunha blindaxe que cubría todo o casco. O primeiro destes Jagdpanzers foi o Ferdinand (posteriormente bautizado como Elefant), un cazacarros de 70 toneladas fabricado a partir dos 91 Porsche VK4501{P) xa producidos, montando un canón longo de 88 mm nunha casamata engadida. Porén, o Elefant resultou ser pouco fiable mecanicamente e difícil de manobrar, e unha vez que todos os 91 "Porsche Tiger" foron convertidos non se fabricou ningún máis. O exército alemán tivo máis éxito co Jagdpanther. Introducido a mediados de 1944, este cazacarros foi considerado o mellor dos deseños con casamata dos Jagdpanzer[3]. Contaba co mesmo potente canón PaK 43 de 88mm usado no pouco manexable Elefant, agora montado sobre o chasis do carro medio Panther, proporcionando unha mellorada capacidade de penetración nun vehículo de peso medio.

Fronte a unha guerra cada vez máis defensiva, o exército alemán dirixiuse cara a deseños de Jagdpanzers máis grandes e potentes, e en xullo de 1944 saíu da liña de produción o primeiro Jagdtiger; o vehículo de combate blindado alemán máis pesado que entrou en servizo activo. O Jagdtiger contaba cun enorme canón de 128 mm PaK 44 e con protección pesada. Só se fabricarían 88 Jagdtiger, case o mesmo núero de Ferdinand/Elefant producidos. Foron despregados inicialmente ás unidades de combate en setembro de 1944.

A decisión dos deseñadores de vehículos blindados alemáns de usar unha superestrutura de casamata en todos os cazacarros tiña a vantaxe de que reducía a súa silueta, permitindo aos seus tripulantes disparar dende posicións agochadas. Estes deseños eran tamén máis rápidos e doados de fabricar, e ofrecían unha boa protección á súa tripulación fronte á artillaría e a metralla. Porén, a falta dunha torreta rotativa limitaba o movemento do canón a uns poucos graos. Isto significaba que o condutor tiña que xirar todo o carro cara ao obxectivo, un proceso moito máis lento que rotar unha torreta.[4] Se o vehículo quedaba inmobilizado debido a un fallo do motor ou das cadeas, non podía apuntar o seu canón contra carros inimigos, facéndoo altamente vulnerable[5]. Esta vulnerabilidade foi posteriormente aproveitada polos carros aliados. Incluso os máis grandes e potentes cazacarros alemáns foron atopados abandonados no campo tras unha batalla, tras ser inmobilizados por un ou máis impactos de munición explosiva ou perforante ao impactar nas cadeas ou na roda de tracción diantera.

Unión Soviética

[editar | editar a fonte]
ISU-122

A meirande parte dos deseños soviéticos asemellábanse moito aos Jagdpanzer alemáns. Os seus vehículos eran máis pequenos, lixeiros e sinxelos de fabricar que os carros de combate, pero podían levar canóns máis grandes. Os soviéticos produciron os canóns autopropulsados SU-85 de 85 mm e o SU-100 baseado no mesmo chasis que o carro medio T-34, ademais dos ISU-122 de 122 mm e o ISU-152 de 152 mm que compartían compoñentes co carro pesado IS-2. O ISU-122 foi alcumado Zveroboy ("asasino de bestas") pola súa habilidade para destruír Tigers, Panthers e Elefants alemáns. O predecesor do ISU 152 foi o SU 152, fabricado a partir do chasis do KV1S, e co que compartía moitas semellanzas (incluído o seu canón). O ISU-152 construíuse como un canón pesado de asalto, confiando no peso do proxectil disparado dende o seu obús M-1937/43 para derrotar aos carros inimigos[6]. En 1943, os soviéticos tamén cambiaron a produción dos carros lixeiros como o T-70 cara ao máis sinxelo e mellor armado canón autopropulsado SU-76, que usaba o mesmo tren de transmisión. O SU-76 foi deseñado orixinalmente como un vehículo anti-carro, pero ao pouco tempo foi relegado ao papel de apoio á infantaría.[7]

Estados Unidos

[editar | editar a fonte]

Os deseños do exército estadounidense e do británico eran de concepcións ben distintas. A doutrina dos Estados Unidos estaba baseada, á luz da caída de Francia, na necesidade percibida de derrotar as tácticas alemás da blitzkrieg, e as unidades estadounidenses agardaban enfrontarse a un gran número de carros alemáns atacando en frontes relativamente estreitas. Por iso tomouse a decisión de que as principais unidades anti-carro deberían concentrarse e ser moi móbiles. Na realidade, estes tipos de ataques alemáns rara vez ocorreron; durante toda a guerra un só batallón tivo un enfrontamento como este (o 601, na batalla de El Guettar). O Tank Destroyer Command (Comando de Cazacarros) finalmente contou cuns 100.000 homes e 80 batallóns equipados cada un con 36 cazacarros autopropulsados ou canóns remolcados. En parte debido á efectividade das tácticas cazacarros estadounidenses, ningunha campaña alemá contra as tropas dos Estados Unidos conseguiu os seus obxectivos, e ningunha unidade de cazacarros perdeu máis vehículos que os seus opoñentes alemáns.

M10

Todos os cazacarros dese país foron coñecidos oficialmente polo mesmo termo colectivo usado pola ordenanza para a artillaría autopropulsada estadounidense, "Gun Motor Carriage". Os deseños pensáronse para que fosen móbiles e estivesen pesadamente armados. A meirande parte conservaron unha torreta, pero deixárona aberta pola parte de arriba para aforrar peso e para acomodar un canón máis grande. O primeiro deseño foi o M3 Half-track montando un canón M1897 de 75 mm, e chamado 75 mm Gun Motor Carriage M3. Outro dos primeiros deseños, considerablemente menos exitoso, foi o M6 Gun Motor Carriage, que montaba un canón anti-carro de 37 mm sobre un camión Dodge. O modelo máis común foi o Gun Motor Carriage M10 (Wolverine), posteriormente complementado polo Gun Motor Carriage M36 (Jackson) (ámbolos dous baseados no casco e no tren de potencia do M4 Sherman), e polo Gun Motor Carriage M18 (Hellcat), un deseño novo ao cal tiña unha certa semellanza o posterior carro lixeiro M24 Chaffee.

O M18 achegouse ao ideal estadounidense; o vehículo era moi rápido, pequeno e montaba un canón de 76 mm nunha torreta sen teito. O M36 Jackson tiña a única arma operativa de orixe estadounidense que podía rivalizar coa artillaría de 88 mm alemá, o canón de 90 mm M3, e este mantívose en servizo despois de rematada a guerra. O único deseño estadounidense de casamata construído durante a guerra, que se asemellaba aos cazacarros alemáns e soviéticos, foi o experimental T28 Super Heavy Tank, que montaba un canón longo T5E1 de 105 mm cun alcance máximo de 20 km, orixinalmente desenvolvido como un canón de asalto autopropulsado para romper as defensas da liña Sigfrido alemá.

Destes cazacarros, só os canóns de 90 mm do M36 demostraron ser efectivos contra a blindaxe frontal dos carros alemáns máis grandes a longa distancia[7]. A parte superior aberta e a blindaxe lixeira fixeron a estes vehículos vulnerables contra calquera arma máis grande que as armas lixeiras. A medida que o número de carros alemáns atopados diminuía a medida que progresaba a guerra, moitos batallóns foron divididos e asignados ás unidades de infantaría como armas de apoio, loitando como canóns de asalto ou usados esencialmente como carros de combate.

Reino Unido

[editar | editar a fonte]

Os carros de combate británicos dos primeiros anos da guerra foron equipados cun canón capaz de usar usado contra os carros inimigos, o Ordnance QF 2 de 40 mm. Este foi substituído polo Ordnance QF 6 de 57 mm cando estivo dispoñible. Houbo un pulo adicional ao desenvolvemento de armas anti-carro, que culminou co Ordnance QF 17 de 76 mm, amplamente considerado un dos mellores canóns anti-carro da guerra[8].

Os canóns anti-carro remolcados pertencían á Royal Artillery en vez de aos Royal Armoured Corps, e os vehículos adaptados para montar artillaría incluían aos canóns anti-carro autopropulsados como o Deacon (un canón de 6 polgadas nun camión de rodas blindado) e o Archer (un canón de 17 polgadas nun chasis con cadeas), ademais dos vehículos subministrados polos estadounidenses.

Archer

Os canóns autopropulsados que foron construídos baixo o molde de "cazacarros" chegaron co desexo de utilizar o formidable o formidable QF 17 e a falta de carros que puidesen montalo. Como resultado tiveron unha natureza un tanto improvisada. Montar o canón no chasis do Valentine e nunha superestrutura fixa deu como resultado o Archer. O QF 17 usouse tamén para reequipar o M10 estadounidense, substituíndo ao seu canón para producir o 17pdr SP Achilles.

Se ben houbo unha tendencia a un canón de propósito xeral que puidese ser usado tanto contra carros como contra infantaría, houbo unha necesidade de montar o QF 17 nun vehículo para ser utilizado contra os carros de combate pesados do inimigo. O Cruiser Mk VIII Challenger foi un proxecto para ter un carro con ese canón que lle dese apoio ao Cromwell.

  1. Perrett 1987:84
  2. A. Jońca, R. Szubański, J. Tarczyński, Wrzesień 1939 Pojazdy Wojska Polskiego, Wyd. WKiŁ, Warszawa 1990, s. 72.
  3. Forty and Livesey 2006 p. 33
  4. Irwin, John P. Another River, Another Town, New York: Random House Publishers (2002), pp. 61–61
  5. Irwin, pp. 61–61
  6. Forty and Livesey 2006 p. 329
  7. 7,0 7,1 Forty and Livesey 2006 p. 392
  8. Forty and Livesey 2006 p. 116