Rododendro arbóreo

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Rhododendron arboreum»)

Rhododendron arboreum, o rododendro arbóreo[2], tamén coñecido coma burans ou gurans, é un arbusto ou arboriña perenne cunhas flores vermellas brillantes e rechamangueiras. Medra en Bután, China, India, Mianmar, Nepal, Sri Lanka e Tailandia. O Rhododendron arboreum é a flor nacional do Nepal e a árbore estatal de Uttarakhand&Himachal Pradesh.

Descrición[editar | editar a fonte]

O seu nome científico significa "con tendencia lígnea ou a medrar de xeito arbóreo". Coñécese que pode acadar os 20 m de altura,[3] con todo acostuma roldar os 12 m (36 ft) x 12 m (36 ft). Esta especie ten o Récord Guinness do rododendro maior do mundo.

A comezos e mediados da primavera, agroman acios de 15-20 flores con forma de campá, de 5 cm (2 in) de largo e 3–5 cm (1.25–2 in) de longo de cores vermellas, rosas ou brancas. Teñen bolsas de néctar negras e manchas negras no interior.

Cultivo[editar | editar a fonte]

Prefire solos acedos ricos en humus, húmidos mais ben drenados, e semisombra; condicións doadas de atopar en Galiza. Ten follas anchas verdes escuras de 7–19 cm (3–7 in) de longo, co envés aveludado prateado ou acastañado.

É unha planta axeitada para xardíns boscosos, fragas e arboredos.

Cómpre abeirar as plantas con sebes cortaventos para evitar danos nas follas.

Variantes[editar | editar a fonte]

Rhododendron arboreum de Fyson[4]
  • Rhododendron arboreum subsp. cinnamomeum ten follas co envés de peluxe de cor castaña canela.
  • Rhododendron arboreum subsp. zeylanicum especie rara das terras altas de Sri Lanka, chamada despois Ceilán, nome usado polos comerciantes árabes para se referir a Sri Lanka.
  • Rhododendron arboreum subsp. cinnamomeum var. album ten flores brancas con tacas pequeniñas encarnadas na superficie interior dos pétalos.
  • Rhododendron arboreum subsp. delavayi con flores vermellas.
  • Rhododendron arboreum Sm. subsp. nilagiricum (Zenker) Tagg atópase en Tamil Nadu, India.[5]

Ameazas[editar | editar a fonte]

Os rododendros son susceptíbeis ao caruncho da vide (Curculionoidea), ás moscas brancas de rododendros e azaleas, ás cigarriñas (Cicadellidae), aos tínxidos[6] (Tingidae), aos insectos escama (Coccoidea), eirugas, pulgóns ou piollos das plantas, oídio, fungos do mel (Armillaria), ferruxes (Pucciniales), bugallos das follas, petal blight (fungos de diferentes xéneros), (Chondrostereum purpureum), Phytophthora cactorum e clorose inducida polo cal.[7]

Exemplar senlleiro en Galiza[editar | editar a fonte]

O rododendro arbóreo de Serantellos, Cambados (Pontevedra) figura no Catálogo de Árbores Senlleiras elaborado pola Xunta de Galicia.

En Sri Lanka[editar | editar a fonte]

A planta coñécese coma Maha ratmal, Maha Rath Mal, Asela mal en Sinhala. O nome en lingua cingalesa "rathmal" é maiormente usado polos Ixoras, que non están nesta familia. Porén, os rododendros non son plantas comúns en Sri Lanka, e o nome local asistemático semella ser "Maha-rathmal", i.e., "Big-Ixora", aplicado a variedades máis pequenas que sona coma azaleas ornamentais. De aí o nome "asela-mal", probabelmente adaptado de "Azelia" polos hosrticultores, podería ser máis axeitado. Prefire climas fríos e secos que son os máis comúns na meirande parte da illa de Sri Lanka.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ Source: RBG, Edinburgh
  2. ↑ O nome vulgar é unha mera tradución do nome latino científico que tamén é usado por outras linguas, mais que non aparece en dicionario galego ningún, polo que se dá preferencia polo de agora ao nome científico no artigo
  3. ↑ "Tree rhododendrons". Richard Francis. Arquivado dende o orixinal o 19 de xullo de 2008. Consultado o 2008-07-29. 
  4. ↑ P. F. Fyson, B.A., Indian Educational Service, F.L.S. Professor of Botany, Presidency College, Madras. (1915). The flora of the Niligiri and Pulney Hill-Tops (Above 6,500 Feet), Being the Wild and Commoner Introduced Flowering Plants Round the Hill-Stations of Kodaikanal, Ootacamund, Kotagiri and Kodaikanal, with 286 full page illustrations and 4 maps II. Madras: Superintendent, Government Press. p. 179. 
  5. ↑ Chamberlain, D. F. 1982. A revision of Rhododendron II. Subgenus Hymenanthes. Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 39:331.Rhododendron arboreum Sm. subsp. nilagiricum (Zenker) Tagg Arquivado 03 de xaneiro de 2014 en Wayback Machine.
  6. ↑ Gran dicionario Xerais da lingua galega. Vigo, Xerais, 2009
  7. ↑ The Royal Horticultural Society (2008) RHS Garden Hyde Hall Plant of the month: April, recuperado 2/19/2008 Gardens Arquivado 20 de novembro de 2005 en Wayback Machine.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rododendro_arbóreo&oldid=5544100»