Centro histórico da Cidade de México

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Centro histórico da Cidade de México e Xochimilco
O Zócolo tamén é coñecido como a Praza da Constitución coa bandeira mexicana ondeando no centro e á dereita detrás dela, o Vello Portal de Mercaderes
Patrimonio da Humanidade - UNESCO
País México
LocalizaciónCidade de México
TipoCultural
CriteriosII, III, IV, V
Inscrición1987 (11ª sesión)
Rexión da UNESCOLatino América e o Caribe
Identificador412

O centro histórico da Cidade de México (castelán: Centro Histórico de la Ciudad de México), tamén coñecido como Centro ou Centro Histórico , é o barrio central da Cidade de México, México, centrado no Zócolo (ou praza principal) e que se estende en todas as direccións por varios bloques, sendo a súa extensión máis afastada ao oeste ata a Alameda Central.[1] O Zócolo é a praza máis grande de América Latina.[2] Pode albergar ata case 100.000 persoas.[3]

Esta sección da capital atópase no municipio de Cuauhtémoc, ten algo máis de nove quilómetros cadrados e ocupa 668 bloques. Contén 9.000 edificios, 1.550 dos cales foron declarados de importancia histórica. A maioría destes edificios históricos construíronse entre os séculos XVI e XX. Está dividido en dúas zonas para fins de conservación. A Zona A engloba a cidade prehispánica e a súa expansión desde o período Vicerreinato ata a Independencia. A zona B abrangue todas as demais construcións ata finais do século XIX que se consideran indispensables para a preservación do patrimonio arquitectónico e cultural da zona.[4]

Aquí é onde os españois comezaron a construír o que hoxe é a moderna Cidade de México no século XVI sobre as ruínas da conquistada Tenochtitlan, capital do Imperio Azteca.[2] Como o centro do antigo Imperio azteca e sede do poder da colonia española de Nova España, o Centro Histórico contén a maioría dos sitios históricos da cidade de ambas épocas, así como un gran número de museos. Isto converteuno nun Patrimonio da Humanidade.[1]

Historia[editar | editar a fonte]

Fonte con bustos en homenaxe a Alonso García Bravo, quen construíu a Cidade de México despois da conquista conservando gran parte da infraestrutura azteca orixinal. Situado na rúa Merced entre Xesús María e Talavera, ao leste do Zócolo

O que hoxe é o centro histórico da Cidade de México correlacionase aproximadamente coa antiga cidade azteca de Tenochtitlan, que fundouse ao redor de 1325. Durante a era prehispánica, a cidade desenvolveuse dun xeito planificado, con rúas e canles aliñados coas direccións cardinais, o que leva a bloques cadrados ordenados.[4] A illa na que fundouse a cidade estaba dividida en catro calpullis ou barrios que estaban divididos polas principais estradas norte-sur que conducían a Tepeyac e Iztapalapa respectivamente e a estrada oeste-leste que conduce a Tacuba e a un dique no lago, respectivamente. Os calpullis chamábanse Cuepopan, Atzacualco, Moyotla e Zoquipan, que tiñan subdivisións e un "tecpan" ou consello de distrito cada un. A intersección destas estradas era o centro da cidade e do mundo azteca. Aquí estaban o Templo Maior, os pazos dos tlatoani ou emperadores, pazos de nobres como a "Casa dos Demos" e a "Casa das Flores". Tamén se atopaban aquí as dúas escolas aztecas máis coñecidas: a Telpuchcalli para estudos seculares e a Calmecac para a formación sacerdotal. Cando chegaron os españois, a cidade tiña acuedutos construídos por Moctezuma I e Ahuizotl, así como un gran dique construído ao leste da cidade.[5]

Despois da conquista española, este deseño permaneceu en gran parte intacto, principalmente debido aos esforzos de Alonso García Bravo, quen supervisou gran parte da reconstrución da cidade. Esta reconstrución conservou moitas das principais vías como Tenayuca, rebautizada como Vallejo; Tlacopan, rebautizada como México Tacuba, e Tepeyac, agora chamada Calzada dos Misterios. Tamén mantiveron as principais divisións da cidade engadindo prefixos cristiáns aos nomes como San Juan Moyotla, Santa María Tlaquechiuacan, San Sebastián Atzacualco e San Pedro Teopan. De feito, a maior parte do centro histórico está construído cos cascallos da cidade azteca destruída.[4]

Durante este tempo, moitas persoas, todas españolas, acumularon grandes riquezas principalmente a través da minería e do comercio nos séculos XVII e XVIII. Esta riqueza reflíctese nas diversas mansións espalladas polo centro como o Palacio de Iturbide e Casa de Azulexos. Esta casa construíuse no século XVI en estilo árabe pero os seus azulexos homónimos engadíronse en 1747 cando o Conde do Val de Orizaba encargou os azulexos de Talavera a Puebla.[6]

A principios do século XX, como resultado da postura latinoamericana do entón ministro de Educación Pública José Vasconcelos, moitas das rúas ao norte e ao oeste do Zócolo rebautizáronse en honor de países latinoamericanos.[7]

O Zócolo e lugares circundantes[editar | editar a fonte]

Historicamente, o Zócolo, ou praza principal, foi un lugar para eventos culturais elitistas e populares. É fundamental para as protestas a nivel nacional como as organizadas por López Obrador tras as eleccións presidenciais de 2006.[8] e a protesta a nivel nacional contra o crime celebrada o 30 de agosto de 2008.[3]

Xusto á beira do Zócolo atópanse o Palacio Nacional, a Catedral Metropolitana, o Templo Maior co seu museo anexo e o edificio Nacional Monte de Piedad. O Palacio Nacional limita con todo o lado leste do Zócolo e contén as oficinas do Presidente de México, o Tesouro Federal, os Arquivos Nacionais, así como murais que representan a vida prehispánica e un gran mural que enche a escaleira central que representa toda a historia da nación mexicana desde a conquista. Este palacio onstruíuse sobre as ruínas do palacio de Moctezuma II a partir de 1521, utilizando a mesma pedra tezontle utilizada para construír o palacio azteca. Orixinalmente pertenzou á familia de Hernán Cortés ata que o rei de España mercouno para albergar aos vicerreis de Nova España e permaneceu así (a pesar de ser destruído e reconstruído de novo en 1692) ata a independencia de México. Fronte ao Zócolo sobre un balcón central está a Campana de Dolores, que o presidente toca cada 15 de setembro para celebrar a Independencia.[1]

Catedral da Cidade de México

A Catedral Metropolitana, dedicada á Asunción da Santísima Virxe María, ocupa o extremo norte do Zócolo. O sitio orixinalmente formaba parte do recinto sagrado azteca (chamado Teocalli) e contiña o principal tzompantli, ou estante para as caveiras das vítimas dos sacrificios. A primeira igrexa erixíuse entre 1524 ou 1526 e 1532 e elevouse ao rango de catedral o 2 de setembro de 1530 polo Papa Clemente VII. As bases dunha nova catedral iniciáronse en 1562 e a primeira pedra púxose en 1573 en tempos do arcebispo Pedro Moya de Contreras e do IV Vicerrei.[9] Aínda que as obras non estiveran concluídas, a catedral recibiu a súa primeira dedicación o 2 de febreiro de 1656.[10] A finalización en 1813 dos engadidos neoclásicos deseñados por Manuel Tolsa celebrouse o 15 de agosto de 2013 polo Cardeal Carrera que abriu e entrou pola Porta Santa no centro da fachada antes de celebrar a Pontificia Misa Mayor na catedral.[11]

Entre 1989 e 2000 realizáronse amplos traballos de enxeñería para deter e corrixir os danos e distorsións causados na estrutura polo desigual ritmo e extensión do afundimento do edificio provocado polo continuo asentamento do terreo no que se ergue. Isto comezou coa drenaxe do lago do Val de México iniciada en 1607 e continuou coa redución do nivel freático causado polo bombeo de auga para o seu uso pola poboación en rápida expansión da Cidade de México. O último dos elementos provisionais que desfiguraran o interior do edificio durante as obras de enxeñería retiráronse o 28 de novembro de 2000.[1][12]

Unha vista das ruínas do Templo Maior co museo ao fondo

O sitio arqueolóxico e museo Templo Maior é o centro dos antigos teocalli, situado agora xusto ao nordeste do Zócolo. Derrubado por Hernán Cortés na década de 1520 e esquecida a súa localización. O lugar exacto determinouse a principios do século XX, pero a decisión de escavar non se tomou ata 1978, cando os traballadores eléctricos atoparon un disco de pedra de oito toneladas que representaba á deusa azteca Coyolxauhqui. A escavación descubriu unha pirámide construída en varias capas. Este é o lugar onde, segundo a lenda, os aztecas viron o sinal para asentars e descansar das súas andanzas, unha aguia pousada nun cacto nopal cunha serpe no peteiro, que aínda é o símbolo de México na actualidade.[1]

O edificio Nacional Monte de Piedad é a casa de empeños nacional, fundada en 1775 e unha das tendas de segunda man máis grandes do mundo.[1] Neste sitio había casas que pertenceron á último gobernante azteca, Moctezuma II, que Hernán Cortés tomou para si despois da conquista. Estas casas estiráronse orixinalmente das actuais rúas Isabel a Católica, Madero, Tacuba e Monte de Piedad, o que fixo que un cronista, Cervantes de Salazar comentara que a residencia non era un palacio senón outra cidade.[13]

Galería[editar | editar a fonte]

Vista panorámica da Praza da Constitución (coñecida popularmente como Zócalo, co Palacio Nacional (sede do poder executivo federal) ao frente, flanqueado pola Catedral Metropolitana, o Antigo Palacio do Concello eseu edificio xemelgo, ambos sede do Goberno da Cidade de México.

Vista panorámica da Praza da Constitución (coñecida popularmente como Zócalo, co Palacio Nacional (sede do poder executivo federal) ao frente, flanqueado pola Catedral Metropolitana, o Antigo Palacio do Concello eseu edificio xemelgo, ambos sede do Goberno da Cidade de México.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Noble, John (2000). Lonely Planet Mexico City:Your map to the megalopolis. Oakland CA: Lonely Planet. ISBN 1864500875. 
  2. ↑ 2,0 2,1 "UNESCO World Heritage Sites Mexico City Historic Centre and Xochimilco". Consultado o 2008-08-30. 
  3. ↑ 3,0 3,1 "Mexicans protest nationwide against crime wave". Fox News. 30 de agosto de 2008. Arquivado dende o orixinal o September 1, 2008. Consultado o 2008-08-31. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Valdez Krieg, Adriana (setembro de 2004). "Al rescate del centro histórico". Mexico Desconocido 331. Arquivado dende o orixinal o 05 de marzo de 2009. Consultado o 2008-09-02. 
  5. ↑ Horz de Via, Elena (1991). Guia Oficial Centro de la Ciudad de Mexico (en castelán). INAH - SALVAT. pp. 8–9. ISBN 968-32-0540-2. 
  6. ↑ Lutz, Jurgen; Jochen Schurmann (2002). Patrimonio del Mundo America del Norte (en castelán) 1. Mexico: Plaza de Janes. pp. 246–257. ISBN 84-01-61896-7. 
  7. ↑ Galindo, Carmen; Magdalena Galindo (2002). Mexico City Historic Center. Mexico City: Ediciones Nueva Guia. p. 99. ISBN 968-5437-29-7. 
  8. ↑ "Leftist's supporters paralyze Mexico City Center". NBC News. 1 de agosto de 2006. Consultado o 2008-08-31. 
  9. ↑ Castellanos, Montiel Martín, Metropolitan Cathedral of Mexico City, Editorial Octavio Antonio Colmenares y Vargas, Mexico City (2012), pp.15-20
  10. ↑ Toussaint, Manuel, La Catedral de México, Porrúa, México (1973), p.43.
  11. ↑ See the program of events on the cathedral's official website accessed 28 de marzo de 2015.
  12. ↑ For a description of the works see Castellanos, Montiel Martín, Metropolitan Cathedral of Mexico City, Editorial Octavio Antonio Colmenares y Vargas, Mexico City (2012), pp.141-150.
  13. ↑ Galindo, Carmen; Magdalena Galindo (2002). Mexico City Historic Center. Mexico City: Ediciones Nueva Guia. p. 51. ISBN 968-5437-29-7. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Centro_histórico_da_Cidade_de_México&oldid=6569145»