2-Butanol

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
2-Butanol
Skeletal formula of 2-butanol
Identificadores
Número CAS 78-92-2, 14898-79-4 (R), 4221-99-2 (S)
PubChem 6568, 84682 (R), 444683 (S)
ChemSpider 6320, 76392 (R), 392543 (S)
UNII 0TUL3ENK62, DLH38K423J (R), 69KXU5NDTO (S)
Número CE 201-158-5
Número UN 1120
DrugBank DB02606
MeSH 2-butanol
ChEBI CHEBI:35687
ChEMBL CHEMBL45462
Número RTECS EO1750000
Referencia Beilstein 773649

1718764 (R)
1718763 (S)

Referencia Gmelin 1686

396584 (R)
25655 (S)

Imaxes 3D Jmol Image 1
Propiedades
Fórmula molecular C4H10O
Masa molar 74,12 g mol−1
Densidade 0,808 g cm−3
Punto de fusión −115 °C; −175 °F; 158 K
Punto de ebulición 98–100 °C; 208–212 °F; 371–373 K
Solubilidade en auga 290 g/L[3]
log P 0,683
Presión de vapor 1,67 kPa (a 20 °C)
Acidez (pKa) 17,6 [4]
Índice de refracción (nD) 1,3978 (a 20 °C)
Termoquímica
Entalpía estándar
de formación
ΔfHo298
−343,3 to −342,1 kJ mol−1
Entalpía estándar
de combustión
ΔcHo298
−2,6611 to −2,6601 MJ mol−1
Entropía molar
estándar
So298
213,1 J K−1 mol−1
Capacidade calorífica, C 197,1 J K−1 mol−1
Perigosidade
Pictogramas GHS O pictograma do lume no Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)
Pictograma do signo de exclamación no Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)
Palabra sinal GHS WARNING
declaración de perigosidade GHS H226, H319, H335, H336
declaración de precaución GHS P261, P305+351+338
NFPA 704
3
1
0
Punto de inflamabilidade 22 to 27 °C; 72 to 81 °F; 295 to 300 K
Límites de explosividade 1,7–9,8%
Compostos relacionados
butanois relacionados n-Butanol
Isobutanol
ter-Butanol
Compostos relacionados Butanona

Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

O 2-butanol, butan-2-ol ou sec-butanol é un composto orgánico coa fórmula CH3CH(OH)CH2CH3. Os seus isómeros estruturais son os seguintes: 1-butanol, isobutanol e ter-butanol. O 2-butanol é un composto quiral e pode formar dous estereoisómeros, R e S, designados como (R)-(−)-butan-2-ol e (S)-(+)-butan-2-ol. Ambos os estereoisómeros atópanse normalmente en mestura 1:1, o que se chama mestura racémica.

Este alcohol secundario é un líquido incoloro inflamable soluble en tres partes de auga e completamente miscible con solventes orgánicos. Produciuse a grande escala principalmente como precursor do solvente industrial metil etil cetona.

(R)-(−)-2-butanol (S)-(+)-2-butanol

Produción e aplicacións[editar | editar a fonte]

O butan-2-ol prodúcese industrialmente por hidratación de 1-buteno ou 2-buteno:

Como catalizador para esta conversión utilízase o ácido sulfúrico.[5]

No laboratorio pode prepararse por medio da reacción de Grignard ao facer reaccionar o bromuro de etilmagnesio con acetaldehido en dietil éter secado ou tetrahidrofurano.

Aínda que parte do butan-2-ol producido se utiliza como solvente, a maior parte é convertido en butanona (metil etil cetona), un importante solvente industrial que se atopa en moitos produtos de limpeza domésticos e para quitar pintura. De todos modos, a maioría dos produtos utilizados para quitar pintura deixaron de usar a metil etil cetona debido a problemas de saúde e novas leis. Os ésteres volátiles do butan-2-ol teñen aromas agradables e utilízanse en pequenas cantidades en perfumes ou en aromas artificiais.[5]

Solubilidade[editar | editar a fonte]

A solubilidade publicada do butan-2-ol é con frecuencia incorrecta,[3] incluíndo algunhas das máis coñecidas referencias, como o Índice Merck, o CRC Handbook of Chemistry and Physics e o Lange's Handbook of Chemistry. Incluso o Programa Internacional de Seguridade Química (IPCS, polas súas siglas en inglés) publica nas súas listas unha solubilidade incorrecta. Este erro tan estendido orixinouse porque o Handbuch der Organischen Chemie de Beilstein cita unha solubilidade falsa de 12,5 g/100 g de auga. Moitas outras fontes usaron esta solubilidade, o cal espallou o erro como unha bóla de neve no mundo industrial. Os datos correctos (35,0 g/100 g a 20 °C, 29 g/100 g a 25 °C e 22 g/100 g a 30 °C) foron publicados primeiramente xa en 1886 por Alexejew e despois outros científicos informaron de datos similares, entre eles Dolgolenko e Dryer en 1907 e 1913, respectivamente.[3]

Precaucións[editar | editar a fonte]

Como outros butanois, o butan-2-ol ten unha baixa toxicidade. O LD50 é de 4400 mg/kg (rata, oral).[5]

Informouse de varias explosións[6][7][8] durante a destilación convencional de 2-butanol, aparentemente debido á acumulación de peróxidos cun punto de ebulición maior que o do alcohol puro (e, por tanto, concentrándose no alambique durante a destilación). Como os alcohois, a diferenza dos ésteres, non adoitan poder formar impurezas de peróxidos, o perigo foi probablemente pasado por alto. En realidade, o 2-butanol está incluído entre os compostos químicos formadores de peróxidos de clase B.[9]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Alcohols Rule C-201.1". Nomenclature of Organic Chemistry (The IUPAC 'Blue Book'), Sections A, B, C, D, E, F, and H. Oxford: Pergamon Press. 1979. Designacións como isopropanol, sec-butanol e ter-butanol son incorrectas porque non hai hidrocarburos isopropano, sec-butano e ter-butano aos cales se poida engadir o sufixo "-ol"; tales nomes deberían ser abandonados. Porén, alcohol isopropílico, alcohol sec-butílico e alcohol ter-butílico son permisibles (ver Regra C-201.3) porque os radicais isopropilo, sec-butilo e ter-butilo si existen. 
  2. "2-butanol - Compound Summary". PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 26 de marzo de 2005. Identification and Related Records. Consultado o 12 de outubro de 2011. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Alger, Donald B. (November 1991). "The water solubility of butan-2-ol: A widespread error". Journal of Chemical Education 68 (11): 939. Bibcode:1991JChEd..68..939A. doi:10.1021/ed068p939.1. 
  4. Serjeant, E.P., Dempsey B.; Ionisation Constants of Organic Acids in Aqueous Solution. International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC). IUPAC Chemical Data Series No. 23, 1979. New York, New York: Pergamon Press, Inc., p. 989
  5. 5,0 5,1 5,2 Hahn, Heinz-Dieter; Dämbkes, Georg; Rupprich, Norbert (2005). "Butanols". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. .
  6. Doyle, R. R. (1986). "2-Butanol safety warning". Journal of Chemical Education 63 (2): 186. Bibcode:1986JChEd..63..186D. doi:10.1021/ed063p186.2. 
  7. Peterson, Donald (11 de maio de 1981). "Letters: Explosion of 2-butanol". Chemical & Engineering News 59 (19): 3. doi:10.1021/cen-v059n019.p002. 
  8. Watkins, Kenneth W. (maio de 1984). "Demonstration hazard". Journal of Chemical Education 61 (5): 476. Bibcode:1984JChEd..61..476W. doi:10.1021/ed061p476.3. 
  9. "Classification List of Peroxide Forming Chemicals". ehs.ucsc.edu. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]