Xel

Un xel (do lat. gelu- conxelar, frío, xeo ou gelatus- conxelado, inmóbil) é un material aparentemente continuo, como xelea, que forma unha solución coloidal onde a fase dispersa é sólida e a fase continua é líquida, formando unha estrutura tridimensional coherente que dá lugar a propiedades reolóxicas características. Esta estrutura pode conter grandes cantidades de líquido, o que lles confire un aspecto xelatinoso.. Aínda que se poidan considerar como líquidos, con todo compórtanse como sólidos. Un exemplo é a xelatina.

Moitos xeles presentan tixotropía - tórnanse fluídos cando se axitan, mais re-solidifícanse ao repousar.

Substituíndo o líquido por gas é posíbel preparar aeroxeles, materiais con propiedades excepcionais tales como unha densidade moi baixa e un illamento térmico excelente.

Formación de xel

Os xeles pódense formar por diferentes procesos, entre eles a xelificación por arrefriamento, a xelificación por evapo-concentración, a xelificación por acción de enzimas e a xelificación por adición de axentes xelificantes. Neste último caso, os axentes xelificantes, como a pectina ou a xelatina, incorporan-se nun medio acuoso, que, ao arrefriar, forman unha rede tridimensional que atrapa a auga, dando lugar ao xel.

Tipos de xel

Os xeles pódense clasificar de diversas maneiras, dependendo da natureza das partículas que forman a rede (orgánicos, inorgánicos, biolóxicos), a natureza do medio de dispersión (hidroxeles, organoxeles) ou a temperatura de xelificación (xeles térmicos, xeles termorreversibles).

Propiedades dos xeles

A principal característica dos xeles é a súa capacidade para manter grandes cantidades de líquido na súa estrutura, o que lles confire a súa textura xelatinosa. Tamén destaca a súa capacidade tixotrópica, é dicir, a súa capacidade para comportarse como líquidos cando son agitados e como sólidos en repouso.

Aplicacións e usos

Os xeles teñen numerosas aplicacións en diferentes sectores. Na alimentación, son utilizados como axentes espesantes e estabilizantes, dando textura a produtos como doces, marmeladas ou iogures. Na industria farmacéutica, son utilizados na formulación de medicamentos, permitindo a liberación controlada de principios activos. Tamén son utilizados na elaboración de apósitos de hidroxel, que manteñen un ambiente húmido favorecedor da curación en feridas e queimaduras.