Whapmagoostui

Whapmagoostui

Localización
55°18′N 77°48′O
Estado	Canadá
Provincia	Quebec
Região Administrativa (pt)	Nord-du-Québec (pt)
Equivalent territory (en)	Eeyou Istchee (pt)
Poboación
Poboación	1.022 (2021) (5,38 hab./km²)
Xeografía
Superficie	189,88 km²
Comparte fronteira con	Whapmagoostui (en) Kuujjuarapik (pt)
Páxina web	whapmagoostuifn.ca

Whapmagoostui (en cree : ᐙᐱᒫᑯᔥᑐᐃ/Wâpimâkuštu) é unha entidade cree situada no bordo oriental da baía de Hudson, no territorio equivalente Eeyou Istchee no norte do Quebec e que constitúe unha das comunidades asociadas ao Gran Consello dos Crees. Como a maioría das entidades autóctonas do Quebec, Whapmagoostui, componse dun territorio reservado cree de categoría IA, onde se atopa a contorna urbanizada onde viven os membros da nación cree de Whapmagoostui e que é de xurisdición federal, e mais dun municipio vilego cree de categoría IB, deshabitado e de xurisdición provincial. Administrativamente, dentro do Quebec, intégrase na rexión do Nord-du-Québec. Whapmagoostui constitúe a localidade cree máis ao norte, forma parte tamén do territorio inuit de Nunavik e conforma con Kuujjuarapik, localidade inuit, un único núcleo urbano, a comunidade inuit virada espacial e culturalmente cara á costa e a cree cara ao interior. Non obstante, cada comunidade mantén os seus propios servizos públicos, e tamén a traza das vivendas das dúas comunidades son diferentes.

Xeografía

A terra reservada cree de Whapmagoostui ha de se distinguir do territorio da municipalidade vilega cree homónima segue a beira norte do Grande rivière de la Baleine a unha distancia duns 43 quilómetros dende a ribeira. Non inclúe ningunha zona litoral da baía de James. Inclúe o núcleo urbanizado de Whapmagoostui. O terreo reservado cree inclúe o núcleo urbanizado de Whapmagoostui, que tamén limita coa terra reservada inuit de Kuujjuarapik, como dous barrios veciños da mesma vila

En canto á municipalidade vilega cree de Whapmagoostui atópse ao suroeste, ao leste e o sueste da terra reservada cree mentres ao norte e sur está situado o territorio non organizado da baía de Hudson

Historia

Os cree levaban cazando e pescando na costa da baía de Hudson moito antes de chegaren os europeos e os inuit tamén se achegaban pola zona, principalmente preto da costa. En 1820 a Compañía da Baía de Hudson estableceu un posto comercial na rexión coñecido como Great Whale River House, Great Whale River ou simplemente Great Whale e a partir de mediados do século XIX a zona tamén a frecuentaron os inuit que se achegaban para comerciaren cos brancos. Na década de 1880 establecéronse misións anglicanas e católicas e en 1895 o goberno federal instalou unha estación meteorolóxica. Na primeira metade do século XX comezaron a se ofrecer servizos médicos e de policía . Así e todo, o establecemento seguiu a ser para os crees só un campamento de verán.

En 1940 ao abrir o exército estadounidense unha base aérea as autoridades forzaron os crees a rematar co seu estilo de vida seminómade. En 1941 pechou o posto comercial da CBH e despois da segunda guerra mundial en 1948 os norteamericanos transferiron a base militar aos canadenses. En 1955, construíuse unha estación de radar como parte do sistema de defensa aérea canadense-estadounidense, a Liña Mid-Canada', uns anos antes da creación do NORAD. Ao lle dar emprego a inuit e crees a estación de radar contribuíu a establecer unha poboación permanente a partir de 1958 principiando a convivencia permanente entre os crees e os inuit. En 1965 pechou a estación de radar.

En 1961 o goberno quebequés decidiu darlles nomes franceses os establecementos do norte e o lugar pasou a se denominar Grande-Baleine pero ao ano seguinte adoptou o nome Poste-de-la-Baleine. En 1979 estableceuse a municipalidade vilega cree que pasou a denominarse Whapmagoostoo e a vila cree adoptou oficialmente a forma Whapmagoostui en 1986, literamente "lrío da beluga".

Demografía

Segundo o censo de 2021 tiña unha poboación de 1021 persoas.

Serie de poboación histórica de Whapmagoostui

Ano	2001	2006	2011	2016	2021
Poboación	778	812	874	1016	1021

Linguas

Segundo o censo de 2016 o cree é a lingua materna de 870 habitantes da localidade, a segunda lingua é o inglés con 65 falantes e o francés a terceira con 20. Ademais 5 persoas afirman que a súa lingua materna é o inglés e unha lingua non oficial. Por coñecemento das dúas linguas oficiais 845 persoas afirman que falan inglés como primeira lingua oficial, un total de 75 falan inglés e francés e hai 60 persoas que non falan ningunha das dúas linguas oficiais. Son un total de 905 persoas os que afirman que poden falar cree. A maioría da poboación identifícase como indios norteamericanos, con só 50 non nativos. Hai 40 persoas que se identifican como inuit e a metade ten como lingua materna algunha lingua inuit.

Relixión

Igrexa anglicana de Whapmagoostui-Kuujjuarapik

Os cree da rexión convertéronse ao cristianismo a partir de mediados do século XX pero manteñen prácticas da súa relixión tradicional. Na zona establecéronse a finais do século XIX misións anglicanas e católicas para tratar de converter tanto os crees como os inuit da rexión. Ao longo das primeiras décadas do século XX a gran maioría dos cree convertéronse á confesión anglicana. A igrexa de San Edmundo é igrexa parroquial anglicana e serve a Whapmagoostui e mais a Kuujjuarapik ao ser os inuit tamén maioritariamente anglicanos; a igrexa depeden da diocese do Ártico da Igrexa Anglicana do Canadá que agrupa os anglicanos locais.

Os católicos teñen como lugar de culto a capela se Santo André que data de 1960 e tamén serve á comunidade inuit. Segundo o censo de 2001 había 30 católicos en Whapmagoostui e 35 en Kuujjuarapik.

Educación

O Consello Escolar Cree é responsable de proporcionar os servizos de educación pública no territorio de Whapmagoostui e, xa que logo, exerce esas competencias por medio da escola Badabin Eeyou (ᐹᑖᐱᓐ ᐄᔨᔨᐤ ᒋᔅᑯᑎᒫᑑᑭᒥᑑᑭᒥᒄᑯᑎᒫᑑᑭᒥᑭᒄ) que contaba en febreiro de 2020 con 260 alumnos . O colexio inaugurouse en 1982 e en 1989 diplomouse a primeira promoción de estudantes.