Vasily Yuksern

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Vasily Yuksern
AlcumeВасилий Юксерн
Nacemento13 de xaneiro de 1918
Lugar de nacementoMedvedevsky District
Falecemento28 de agosto de 1998
Lugar de falecementoIochkar-Ola
NacionalidadeUnión Soviética e Rusia
Ocupacióntradutor, xornalista, figura pública, prosista e crítico literario
PremiosOrde da Amizade dos Pobos, Orde da Insignia de Honra, Medalha "por mérito de batalha", Medal "For Labour Valour", sen etiquetar, sen etiquetar, Order of the Patriotic War 2nd class, Ordem da Guerra Patriótica, Jubilee Medal "Thirty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941–1945", Medalha do Jubileu "Em Comemoração ao 100.º Aniversário do Nascimento de Vladimir Ilitch Lenin", Medal "Veteran of Labour" e Medalha de Júkov
editar datos en Wikidata ]

Vasily Yuksern, nado como Vasily Stepanovich Stolyarov o 13 de xaneiro de 1918 en Kugusola e finado o 28 de agosto de 1998 en Sidorovo, foi un xornalista e escritor mari.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Naceu no seo dunha familia labrega nunha aldea do distrito de Medvedevsky[1]. Estudou na súa aldea natal e logo na cidade e en 1932 logo da morte de seu pai deixou a escola para traballar na granxa. Así e todo, ingresou no Instituto Técnico o ano seguinte e de 1935 a 1940 estudou no Instituto Pedagóxico Estatal de Mari e despois foi secretario do comitñe rexional mari do Komsomol. Mobilizado en 1940 no Exército Vermello, pertenceu ao departamento político da súa división e foi tamén redactor do seu periódico, loitou cos xaponeses en 1945 en Sakhalin e rematou a guerra como subtenente. En 1946 ao volver a Mari traballou na editorial estatal de Mari. Foi editor xefe dende 1954 ata 1961 da revista Onchyko e xefe de redacción do periódico Mari kommuna de 1961 a 1964 e a partir de 1964 traballou na televisión mari ata 1967 ao asumir o posto de redactor xefe da revista Pachemysh. Entre a súa actividade política salientou como membro do Consello Supremo da RSSA dos Maris (1975-1980) e do seu presidium (1980-1985).

Actividade literaria[editar | editar a fonte]

Comezou a escribir a finais da década de 1930 vertendo ao mari a novela de Nikolai Ostrovski, Rozhdonnyye burey e pezas teatrais de Nikolai Gogol, Alexander Ostrovsky e Anatoli Sofronov entre outros. Tras a guerra dedicouse á crítica literaria, e publicou en 1960 libro recollendo artigos sobre importantes figuras da literatura mari.

En 1949[2] publicou a narración de aventuras militar para rapaces Atamanshi, cun carácter patriótico a acción desenvólvese durante a segunda guerra mundial na illa Sakhalin, foi popular na súa época e traduciuse  a diversas linguas da antiga Unión Soviética.  Na mesma liña seguíronlle: Volgaltshash lishan, Aydemat shuldyran ou Ilenyt kok yoltash. Tamén escribiu novelas baseadas na historia recente ou en biografías de personaxes relevantes como Vüdshö yoga – serzhe kodesh, sobre a infancia e mocidade do agrónomo mari Vasily Mosolov Küsle, sobre o ano da fame - 1921- nunha vila mari ou Charla.

Obras[editar | editar a fonte]

  • Атаманыч. Yoshkar-Ola, 1963. 
  • Волгалтшаш лишан : ойлымаш-влак. Yoshkar-Ola, S. 1964, relatos
  • Чоя рывыж. Yoshkar-Ola, 1965, peza teatral infantil
  • Илыш йыжынан Yoshkar-Ola, 1967.
  • Онар: марий легенда-влак. Yoshkar-Ola, S. 1968, relato baseado na mitoloxía mari
  • Кÿрылтшö повесть. Yoshkar-Ola, 1970, relatos.
  • Вÿдшö йога — серже кодеш. Yoshkar-Ola. 1975, novela.
  • Кÿсле. Yoshkar-Ola,  1978, novela.
  • Кас ÿжара. Yoshkar-Ola, 1983, novela.
  • Ойпого: ойырен налме произведений-влак. Yoshkar-Ola, 1989, obras seleccionadas
  • Чарла Yoshkar-Ola. 2 vol., novela-crónica:
    • Шем пыл шула, 1992
    • Кече лектеш. 1993.
  • Нигӧ ок мондалт, нимо ок мондалт : шарнымаш, очерк, публицистика. Yoshkar-Ola, 1994, memorias.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Галина Егоровна Беспалова, Ким Кириллович Васин, Гельсий Зайниевич Зайниев (1988) Писатели Марийской АССР: биобиблиографический справочник Марийское книжное изд-во, p. 353
  2. М. З. Васютин, Л. А. Гаранин et al. (2009) Энциклопедия Республики Марий Эл Галерия, p. 737