Saltar ao contido

Ud

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Ud, século, a colección do Museo de Música de Barcelona

O ud (/uːd/; árabe: عود ʿūd, plural: أعواد aʿwād;) é un instrumento musical cordófono con forma de pera usado por árabes, gregos, turcos, persas, xudeus, bizantinos, azarís e armenios. Comparte orixe co laúde[1] e canda este está considerado predecesor da guitarra.[2]

Etimoloxía

[editar | editar a fonte]

A orixe do nome ud non está claro, en árabe: العود (al-ʿūd) significa, literalmente, "unha pequena peza de madeira fina", semellante á forma da palla; pode referirse ao plectro de madeira usado tradicionalmente para tocar o ud, ou ás finas tiras de madeira que se empregan no reverso, ou á tapa harmónica de madeira que o distingue doutros instrumentos similares que utilizaban a pel.[3]

Eckhard Neubauer suxeriu que ud en árabe procede do persa rōd ou rūd, e que significa corda, cordófono ou laúde.[4] E outro investigador, o musicólogo Richard J. Dumbrill, afirmou querud viña do sánscrito rudrī (instrumento de cordas) e que pasou ao árabe por medio dunha lingua semítica.[5]

A iconografía máis antiga que se conserva do ud é de hai 5.000 anos, nun selo cilíndrico do período de Uruk no norte de Siria que se conversa no Museo Británico.[6]

Músicos sirios de Alepo con unud, ca. 1915.
Intérprete somalí de ud, Nuruddin Ali Amaan.

Na época contemporánea existen dous tipos de ud, o árabe e o turco, que non se debe confundir con outro instrumento semellante desenvolvido tamén por pobos turcófonos, o qomuz . Os uds turcos tamén se poden atopar en Grecia, e ocasionalmente noutras partes do Mediterráneo, mentres que o uds árabes atópanse en todo o norte de África e en Asia occidental. Os árabes son normalmente meirantes cós turcos producindo un son máis completo e máis profundo, mentres o turco é máis tenso e estridente, xa que o turco ten unha afinación máis aguda có árabe. Os uds turcos tenden a ter unha construción máis lixeira cunha tapa harmónica inacabada. Os árabes teñen unha lonxitude de entre 61 e 62 centímetros, en comparación cos 58.5 dos turcos.<ref>

  1. Mottola, R.M. (Summer–Fall 2008). "Constructing the Middle Eastern Oud with Peter Kyvelos". American Lutherie (94, 95)
  2. Summerfield, Maurice J. (2003). The Classical Guitar, Its Evolution, Players and Personalities Since 1800 (5th ed.) Blaydon on Tyne: Ashley Mark Publishing
  3. During, Jean. "'Barbat'". Encyclopedia Iranica. 
  4. Douglas Alton Smith. A History of the Lute from Antiquity to the Renaissance. p. 9. Lute Society of America (LSA), 2002. ISBN 0-9714071-0-X
  5. Dumbrill, Richard J. The Archaeomusicology of the Ancient Near East. London: Tadema Press. p. 319.
  6. Mitra Jahandideh, Shahab Khaefi, Ahanali Jahandideh, Masoud Khaefi.