Sancho Garcés I de Pamplona
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | c. 865 Sangüesa |
| Morte | 10 de decembro de 925 (59/60 anos) Resa (en)  |
| Lugar de sepultura | valor descoñecido |
| Rei de Pamplona | |
| 905 – 925 ← Fortuna Garcês (pt) – Jimeno Garcés of Pamplona (en) → | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Reino de Pamplona |
| Relixión | Cristianismo |
| Actividade | |
| Ocupación | gobernante |
| Lingua | Navarroaragonés e lingua éuscara |
| Familia | |
| Familia | Dinastía Ximena |
| Cónxuxe | Toda Aznárez de Pamplona |
| Fillos | Urraca Sánchez de Pamplona, Sancha Sánchez de Pamplona, Velasquita Sánchez de Pamplona, Oneca Sánchez de Pamplona, García Sánchez I de Pamplona, Lloba de Pamplona |
| Pais | Garcia Ximenes (regent de Pamplona) e Dadildis de Pallars |
| Irmáns | Íñigo Garcés of Pamplona (en) , Jimeno Garcés of Pamplona (en) e Sancha Garcés of Pamplona (en) |
 | |
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde abril de 2017.) |
Sancho Garcés I, nado en Sangüesa (actual Rocaforte) en 865? e finado en Resa o 10 de decembro de 925, foi rei de Navarra entre os anos 905 e 925.
Traxectoria[editar | editar a fonte]
Fillo de García Ximénez, descendente da dinastía Ximena. Á morte de García I Íñiguez no ano 870, é gobernante da Valdonsella e axiña comeza a intervir en todos os territorios circundantes.
Ocupa Pamplona cando aínda reina Fortún Garcés, axudado polo monarca galaico Afonso III, xunto co conde de Pallars. Eliminados os dereitos patrimoniais dos fillos de Fortún Garcés, estes recaerán na súa neta Toda, casada con Sancho Garcés I, que os fixo valer e proclamándose rei en Pamplona no ano 905, tras destronar a Fortún Garcés.
Ao morrer o conde de Aragón Galindo Aznárez II, Sancho Garcés I ocupou as terras de Aragón ignorando os dereitos sucesorios de todos. Esta foi a causa que xustificou as loitas do gobernador musulmán de Huesca, al-Tawil, que tiña dereitos sucesorios sobre o territorio por estar casado con Sancha, irmá do conde. Solucionouse o problema ao prometer en matrimonio a Andregoto Galíndez, filla de Galindo Aznárez II, co fillo de Sancho Garcés I, o futuro rei García Sánchez I de Navarra, que era aínda un neno.
Ampliou considerablemente as fronteiras meridionais do reino até chegar a terras rioxanas mediante unha serie de campañas militares contra os aristócratas musulmáns. Conquistou Nájera e estableceu alí a súa corte, dotando dunha organización definitiva ao reino de Navarra.
Aliado co reino de Galicia Ordoño II, venceu a un exército cordobés en San Esteban de Gormaz (917), pero foi derrotado por Abd al-Rahman III en Valdejunquera (920).
Durante o seu reinado aparece o sistema de tenencias, que se perpetuará en Navarra e Aragón até principios do século XIII.
O centro político do norte-este peninsular pasaba á corte de Nájera que deu como resultado varios matrimonios reais das fillas de Sancho Garcés I e a raíña Toda Aznar:
- Urraca de Pamplona, casada con Ramiro I de Galicia.
- Oneca de Pamplona, casada con Afonso IV "O Monxe". Foi raíña consorte de toda Galicia entre 926 e 931. Morreu en 931.
- Sancha de Pamplona, casada en primeiras nupcias con Ordoño II de Galicia, en segundas co Conde alavés Álvaro Herrameliz e en terceiras, con Fernán González, Conde de Castela.
- García I Sánchez, rei de Pamplona, casado con Andregoto Galíndez e con Tareixa de León.
- Balasquida Sánchez, casada en primeiras nupcias co conde alavés Munio Velaz, en segundas con Galindo de Ribagorza e en terceiras con Fortún Galíndez.
- Munia (Muña) de Pamplona.
- Orbita de Navarra, probablemente casada con al-Tawil, gobernador de Huesca. Puido ser filla póstuma, como fai supor o significado do seu nome, "a orfa".
O rei Sancho Garcés I morreu nas proximidades de Resa, a beiras do río Ebro, o día 10 de decembro do ano 925 e foi enterrado en San Esteban de Deio en Monjardín.
| Predecesor: Fortún Garcés |
Rei de Navarra 905 - 925 |
Sucesor: Ximeno Garcés, García Sánchez |
