Saltar ao contido

Romboedro

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Romboedro (de rombo e -edro, do grego antigo: ἕδρα - base, cara) é un corpo xeométrico que xeneraliza un cubo, onde as caras son rombos en lugar de cadrados. O romboedro é un tipo de paralelepípedo no que todas as arestas son iguais. Tamén se usa para definir o sistema cristalino trigonal, así como para a estrutura de panais con células romboédricas.[1]

En xeral, un romboedro pode ter tres tipos de caras rómbicas, divididas en pares de lados opostos congruentes. Este poliedro posúe simetría Ci de orde 2.

Catro vértices non adxacentes dun romboedro conforman necesariamente os vértices dun tetraedro ortocéntrico, e todos os tetraedros ortocéntricos poden derivarse deste xeito.[2]

Sistema de cristalización romboédrico

[editar | editar a fonte]

O sistema de cristalización trigonal romboédrico caracterízase por células con tres pares de caras romboédricas distintas:

Na cristalografía, o romboedro é identificado como unha forma simple dentro do sistema trigonal, que algúns autores non consideran como un sistema cristalino independente, senón como unha variante do sistema hexagonal.[3][4] Minerais como a esfalerita ou a fenacita cristalizan neste sistema, así como moitos outros minerais que incorporan estruturas romboédricas complexas, por exemplo, a calcita.

Casos especiais

[editar | editar a fonte]

A continuación mostrase unha táboa comparativa de diferentes poliedros e as súas características:

Vista Cubo Trapezoedro trigonal Prisma romboédrico recto Vista xeral do prisma romboédrico Romboedro xeral
Simetría Oh, [4,3], orde 48 D3d, [2+,6], orde 12 D2h, [2,2], orde 8 C2h, [2], orde 4 Ci, [2+,2+], orde 2
Imaxe
Bordes 6 cadrados 6 rombos idénticos Dous diamantes e 4 cadrados 6 caras rómbicas 6 caras rómbicas
  • Cubo: con simetría de orde 48. Todas as caras son cadradas.
  • Trapezoedro trigonal: Con simetría D3d, [2+,6], de orde 12. Todas as caras son idénticas e os ángulos internos agudos son iguais. Pode considerarse como unha extensión dun cubo ao longo da súa diagonal principal. Por exemplo, un octaedro regular con dous tetraedros pegados ás caras opostas forma un trapezoedro trigonal cun ángulo de 60 graos. O trapezoedro trigonal ten polo menos dous vértices tales que todos os ángulos adxacentes a eles son iguais entre si. A través destes vértices pasa un eixo de simetría de terceira orde (é dicir, un eixo que, ao xirar ao redor del nun ángulo de 120° = 2π/3, fai que o corpo coincida consigo mesmo). Ademais, isto é unha característica do trapezoedro trigonal: un paralelepípedo é un trapezoedro trigonal só se ten un eixo de simetría de terceira orde.
  • Prisma romboédrica directa: Con simetría D2h, [2,2], de orde 8. Constrúese a partir de dous rombos e 4 cadrados, similar a un cubo estirado ao longo dunha diagonal de cara. Por exemplo, dúas prismas triangulares unidas pola súa cara lateral forman unha prisma romboédrica con un ángulo de 60 graos.
  • Prisma romboédrica de aspecto xeral: con simetría de orde 4. Ten só un plano de simetría que pasa por catro vértices e ten 6 caras romboidais.

Xeometría de corpos

[editar | editar a fonte]

Para un romboedro unitario[5] (lonxitude do lado = 1), no que o ángulo rómbico agudo é θ, un vértice sitúase na orixe (0, 0, 0) e un borde no eixo x, os tres vectores son iguais

e 1 :
e2 :
e 3 :

Pódense obter outras coordenadas da adición de vectores[6] de 3 direccións, e 1 + e 2, e 1 + e 3, e 2 + e 3 e e 1 + e 2 + e 3.

O volume dun romboedro cuxa lonxitude do lado é igual a a é unha simplificación da fórmula para o volume dun paralelepípedo e vén dado pola fórmula

Xa que a área da base vén dada pola fórmula , a altura do romboedro h vén dada pola fórmula (o volume dividido pola área da base)

Considere as diagonais internas do romboedro da figura. Tres das diagonais internas (BG, CF e DE) teñen a mesma lonxitude. Son fáciles de calcular mediante a xeometría de coordenadas se se coñecen as coordenadas de cada vértice. A distancia no espazo tridimensional calcúlase mediante a fórmula.[7]

Por exemplo, para un romboedro unitario cun ángulo agudo de 72 graos, as tres diagonais internas (BG, CF e DE) son iguais a 1,543 e a diagonal longa (AH) é igual a 2,203. O volume deste romboedro é de 0,8789 e a altura é de 0,9242.

  1. En xeometría, un "panal" é un paquete de poliedros ou celas que enche o espazo para que non queden ocos, por analoxía dos favos das abellas. É unha xeneralización da teselación a espazos de dimensións superiores. Así, a clasificación dos panales para diferentes dimensións indícase coa notación panal-n.
  2. Court 1934.
  3. Para algúns autores non se considera un sistema cristalino, senón unha variante dentro do sistema cristalino hexagonal. Ademais, existe unha segunda polémica arredor de considerar o nome trigonal sinónimo de romboédrico, que non é porque todo romboédrico sexa trigonal senón que hai cristais trigonais que non son romboédricos.
  4. "Bob's Rock Shop: Introduction to Crystallography and Mineral Crystal Systems". web.archive.org. 2011-06-11. Archived from the original on 11 de xuño de 2011. Consultado o 2024-08-24. 
  5. Lines 1965.
  6. Weisstein, Eric W. "Vector Addition". mathworld.wolfram.com (en inglés). Consultado o 2024-08-24. 
  7. "Calculate distance in 3D space". Mathematics Stack Exchange (en inglés). Consultado o 2024-08-24. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • L. Lines. Solid geometry: with chapters on space-lattices, sphere-packs and crystals. Dover Publications, 1965.
  • N. A. Court. "Notes on the orthocentric tetrahedron", American Mathematical Monthly, 1934. JSTOR 2300415.

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]