Relacións Bolivia-Israel

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Bolivia–Israel
Map indicating locations of Israel and Bolivia

Israel
Bolivia

As relacións entre Bolivia e Israel refírense ás relacións diplomáticas entre Bolivia e Israel. As relacións diplomáticas entre os dous países estabelecéronse en 1950;[1][2] as relacións foron cortadas e renovadas varias veces debido á oposición de Bolivia ás operacións militares de Israel na Franxa de Gaza contra Hamas.[3] Dende a primeira década do século XXI, as relacións entre os dous países víronse moi afectadas pola postura de Bolivia sobre o conflito israelí-palestino.

Bolivia rompeu por primeira vez os seus lazos diplomáticos con Israel en 2009 logo da operación chumbo fundido, e de novo en 2023 por mor do conflito israelí-palestino de 2023,[4] despois de que foran brevemente renovados en 2019.[5][6] A 31 de outubro de 2023,[7] non existen relacións diplomáticas oficiais entre Israel e Bolivia.[4]

Historia[editar | editar a fonte]

O embaixador Odivip Suarez Morales (esquerda) estreitando a man do presidente israelí Zalman Shazar o 29 de xuño de 1967.

Bolivia recoñeceu oficialmente a Israel en febreiro de 1949[1] e as relacións estabelecéronse oficialmente en 1950. A primeira visita oficial dun dos dous países realizouna o ministro de economía boliviano Quadro Sánchez que chegou a Israel xunto co presidente do Banco Central de Bolivia, Paz Anzeana, dende Istambul por invitación do goberno israelí.[2]

En 1957, Bolivia acreditou a Walter Guevara-Arze, o seu embaixador en París, como encargado de negocios con Israel.[8] O 29 de novembro dese ano, Guevara-Arze presentou as súas credenciais ao presidente de Israel, Yitzhak Ben-Zvi, estabelecendo así formalmente relacións diplomáticas entre Israel e Bolivia.[9]

Durante os golpes militares que tiveron lugar en Bolivia entre 1964 e 1982, existiron estreitos lazos entre Bolivia e Israel. Israel vendeu metralletas Uzi, munición e avións a Bolivia, e en troques Bolivia apoiou a Israel no escenario internacional.[10][11]

En agosto de 1964, o comandante das Forzas Armadas de Bolivia, o xeneral Alfredo Ovando Candia, visitou Israel xunto con outros militares bolivianos.[12]

Logo da operación chumbo fundido en 2008–2009, Bolivia rompeu as relacións con Israel e expulsou o embaixador israelí Shlomo Cohen así como a sete membros da misión diplomática, por decisión do presidente Evo Morales do partido de esquerdas Movemento ao Socialismo que chegou ao poder en 2006. Tras a decisión, o líder da comunidade xudía do país, Abraham Levi, afirmou que o goberno boliviano "tomou a posición dun grupo terrorista, apoiando a Hamas e non aceptando os argumentos do goberno israelí".[13] Morales foi considerado un aliado do expresidente venezolano Hugo Chávez, quen tamén rompeu as relacións diplomáticas con Israel tras a operación.[14]

En 2010, as exportacións israelís a Bolivia ascenderon a uns 6 millóns de dólares, e as de Bolivia a Israel a uns 3 millóns de dólares.

Despois da operación Marxe Protectora en 2014, Morales declarou a Israel un "estado de terror" debido á actividade das Forzas de Defensa de Israel na operación ese ano.[15] Como consecuencia, Israel anulouse a exención de visado que tiña vixente entre os dous países dende o acordo asinado entre eles en 1972 ao respecto.[16] Morales tamén prometeu prohibir aos israelís visitar Bolivia.[17]

O 28 de novembro de 2019, a ministra de Asuntos Exteriores de Bolivia, Karen Longaric, anunciou a intención do país de retomar as relacións diplomáticas con Israel.[18] O Ministerio de Asuntos Exteriores de Israel agradeceu a decisión.[19] Esta medida produciuse tras a renuncia de Morales á presidencia, tras recibir asilo político en México por mor dunhas protestas xeneralizadas contra o seu goberno, irrompendo na súa casa e poñendo unha recompensa na súa cabeza.[20] Tamén se renovou a exención de visado para os israelís que viaxan por Bolivia.

O 4 de febreiro de 2020, por primeira vez nunha década, unha delegación do Ministerio de Asuntos Exteriores israelí reuniuse coa presidenta boliviana Jeanine Áñez, a ministra de Asuntos Exteriores Karen Longaric, membros do gabinete e lexisladores na capital da Paz.[21]

Tras o ataque do 31 de outubro de 2023 a Jabalia no contexto do conflito israelí-palestino de 2023, o goberno boliviano anunciou o cesamento de relacións diplomáticas con Israel.[22] O ministro de Asuntos Exteriores, Freddy Mamani, cualificou a resposta de Israel de "desproporcionada" e o presidente Luis Arce cualificou as accións de "crimes de guerra", e que os bolivianos pediron un alto o fogo inmediato.[23]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 "⁨בוליביה הכירה ⁩ | ⁨הבקר⁩ | 24 פברואר 1949 | אוסף העיתונות | הספרייה הלאומית". www.nli.org.il (en hebreo). Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  2. ↑ 2,0 2,1 "⁨_8 _גיע ‭?? .‬שרי הכספים " של' ־ בוליביה ⁩ | ⁨חרות⁩ | 21 ספטמבר 1955 | אוסף העיתונות | הספרייה הלאומית". www.nli.org.il (en hebreo). Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  3. ↑ "⁨העצרת גינתה מדיניות ישראל בשטחינו ⁩ — ⁨⁨דבר⁩ 14 דצמבר 1969⁩ — הספרייה הלאומית של ישראל │ עיתונים". www.nli.org.il (en hebreo). Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  4. ↑ 4,0 4,1 "Bolivia severs diplomatic ties with Israel over Gaza war". BBC News (en inglés). 1 de novembro de 2023. Arquivado dende o orixinal o 1 de novembro de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  5. ↑ Bachner, Michael. "Israel hails Bolivia’s government for renewing ties after more than a decade". www.timesofisrael.com (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 20 de decembro de 2019. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  6. ↑ Eichner, Itamar (28 de novembro de 2019). "Bolivia renews diplomatic relations with Israel". Ynetnews (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 26 de setembro de 2022. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  7. ↑ Bolivia severs diplomatic ties with Israel as Chile and Colombia recall their ambassadors. Paola Flores e Daniel Politi. The Washington Post. 31 de outubro de 2023. Consultado o 2 de novembro de 2023.
  8. ↑ "⁨בא צירה הראשוז של בוליביה בישראל ⁩ | ⁨דבר⁩ | 26 נובמבר 1957 | אוסף העיתונות | הספרייה הלאומית". www.nli.org.il (en hebreo). Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  9. ↑ "⁨צירה של בוליביה הגיש כתב האמנתו לנשיא המרינה ⁩ | ⁨דבר⁩ | 29 נובמבר 1957 | אוסף העיתונות | הספרייה הלאומית". www.nli.org.il (en hebreo). Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  10. ↑ "⁨העצרת גינתה מדיניות ישראל בשטחינו ⁩ — ⁨⁨דבר⁩ 14 דצמבר 1969⁩ — הספרייה הלאומית של ישראל │ עיתונים". www.nli.org.il (en hebreo). Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  11. ↑ "⁨ב־104 קולות נגד 4 החליטה העצרת להזמין נציג אש‭‬ף ⁩ — ⁨⁨דבר⁩ 15 אוקטובר 1974⁩ — הספרייה הלאומית של ישראל │ עיתונים". www.nli.org.il (en hebreo). Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  12. ↑ "⁨הגיע דמטכ"ל. ־ בוליביה ⁩ | ⁨דבר⁩ | 17 אוגוסט 1964 | אוסף העיתונות | הספרייה הלאומית". www.nli.org.il (en hebreo). Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  13. ↑ "Venezuela and Bolivia break diplomatic relations with Israel". The Telegraph (en inglés). 15 de xaneiro de 2009. Arquivado dende o orixinal o 31 de outubro de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  14. ↑ greg (15 de xaneiro de 2009). "Venezuela and Bolivia Cut Diplomatic Ties with Israel". Venezuelanalysis (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 11 de xuño de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  15. ↑ Cummings, William. "Bolivia declares Israel a 'terrorist state'". USA TODAY (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 12 de outubro de 2017. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  16. ↑ ynet (30 de xullo de 2014). "נשיא בוליביה: ישראל היא מדינת טרור". Ynet (en hebreo). Arquivado dende o orixinal o 16 de abril de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  17. ↑ "Israel Is A ‘Terrorist State’: Bolivian President". International Business Times (en inglés). 30 de xullo de 2014. Arquivado dende o orixinal o 28 de outubro de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  18. ↑ "לאחר יותר מעשור: בוליביה הודיעה על חידוש היחסים עם ישראל - וואלה! חדשות". וואלה! (en hebreo). 28 de novembro de 2019. Arquivado dende o orixinal o 10 de outubro de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  19. ↑ "МИД Боливии сообщил о намерении восстановить дипломатические отношения с Израилем". NEWSru.co.il (en ruso). 28 de novembro de 2019. Arquivado dende o orixinal o 1 de novembro de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  20. ↑ Andone, Helen Regan, Kay Guerrero, Dakin (12 de novembro de 2019). "Bolivia's former president Evo Morales accepts political asylum in Mexico". CNN (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 28 de outubro de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  21. ↑ "ישראל מהדקת יחסים עם בוליביה". ערוץ 7 (en hebreo). 4 de febreiro de 2020. Arquivado dende o orixinal o 12 de febreiro de 2022. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  22. ↑ Ramos, Daniel (1 de novembro de 2023). "Bolivia severs ties with Israel, others recall envoys over Gaza". Reuters (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 31 de outubro de 2023. Consultado o 1 de novembro de 2023. 
  23. ↑ Radford, Antoinette (2023-11-02). "Bolivia severs diplomatic ties with Israel over Gaza war". Latin America (en inglés). BBC News. Consultado o 2023-11-01. 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Relacións_Bolivia-Israel&oldid=6597993»