Mustang (cabalo)
O Mustang é un cabalo libre do oeste americano cuxos primeiros descendentes descendían de cabalos traídos a América polos conquistadores casteláns. Os mustangs chámanse a miúdo cabalos salvaxes, pero dado que son descendentes de cabalos que antes eran domesticados, deberían ser considerados cabalos ceibos, pero non salvaxes.
Historia e ecoloxía[editar | editar a fonte]
En 1971, o Congreso dos Estados Unidos recoñeceu que "os cabalos e os burros que vagan libremente son símbolos vivos do espírito histórico e pioneiro de Occidente, o que contribúe aínda máis á diversidade de formas de vida no país e enriquece a vida do país estadounidense".[2] No século XXI, os mustangs varían segundo o grao de relación cos cabalos ibéricos orixinais. Algunhas conteñen unha maior mestura xenética co rabaño de gandería e mesmo con razas máis recentes de animais liberados, mentres que outras están relativamente inalteradas con respecto ao rabaño ibérico orixinal, representado principalmente nas poboacións máis illadas.
A poboación en itinerancia libre está xestionada e protexida polo servizo gobernamental Bureau of Land Management (BLM). Xurdiron polémicas sobre o repartimento de terras e recursos por parte dos mustangs libres co gando da industria gandeira, e tamén sobre os métodos polos que o goberno federal xestiona os números da poboación natural. A política de redondear o exceso de poboación e ofrecer estes cabalos en adopción por particulares resultou inadecuada para as cuestións sobre o control da poboación, e moitos animais viven actualmente en zonas de aloxamento temporal, mantidos en catividade pero non adoptados nin adoptados en vivendas permanentes. As controversias adicionais céntranse en cuestións de se os mustangs, e os cabalos en xeral, son unha especie nativa ou unha especie invasora introducida. Utilízanse moitos métodos para xestionar as poboacións, como a adopción por particulares de cabalos capturados no seu territorio.
Etimoloxía[editar | editar a fonte]
A palabra inglesa mustang provén da palabra da lingua española mexicana do século XVI mestengo, definida como "un animal que deambula perdido". Deriva da palabra castelá mestengo / mostrenco [3], definida como "natural, errante, sen dono" (en galego mostrengo)[4] A palabra castelá, pola súa banda, puido orixinarse da expresión latina mixta, referida a animais de propiedade incerta, que era usada polas asociacións gandeiras, especialmente mesta na Castela medieval.[5][6]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Haines, "Northward Spread" Julio 1938 p 430
- ↑ "horsesfordiscourses". horsesfordiscourses (en inglés). Consultado o 2023-01-04.
- ↑ Ankaŭ mestenco kaj mostrenco [mesTENko] kaj [mosTRENko], Vortaro de la RAE.
- ↑ "Dicionario de dicionarios". ilg.usc.gal. Consultado o 2023-01-04.
- ↑ "Online Etymology Dictionary". etymonline.com. Consultado o 21a de Majo 2015.
- ↑ ASALE, RAE-; RAE. "mesta". «Diccionario de la lengua española» (en castelán). Consultado o 2023-01-04.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Mustang  |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Bennett, Deb (1998). Conquerors : the roots of New World horsemanship (1st ed.). Solvang, Calif.: Amigo Publications. ISBN 0-9658533-0-6.
- Budiansky, Stephen (1997). The nature of horses : exploring equine evolution, intelligence, and behavior. Nova York: Free Press. ISBN 9780684827681.
- De Steiguer, J.Edward (2011). Wild Horses of the West: History and Politics of America's Mustangs. Tucson: University of Arizona Press. ISBN 9780816528264.
- Dobie, Frank (1952). The Mustangs (paperback, 2005 ed.). Boston: Little, Brown and Company. ISBN 9780803266506.
- Haines, Francis (xullo de 1938). "The Northward Spread of Horses Among the Plains Indians" (PDF). American Anthropologist 40 (3): 429–437. Consultado en xuño de 2015.
- Haines, Francis (xaneiro de 1938). "Where Did the Plains Indians Get Their Horses?" (PDF). American Anthropologist 40 (1): 112–117.Consultado o 19 de maio de 2015.
- McKnight, Tom L. (outubro de 1959). "The Feral Horse in Anglo-America". Geographical Review 49 (4): 506–525. Consultado o 14 de xuño de 2015.
- Mangum, A. J. (decembro de 2010). "The Mustang Dilemma". Western Horseman: 70–80.
- Nimmo, D. G. kaj Miller, K. K. (2007) Ecological and human dimensions of management of feral horses in Australia: A review. Wildlife Research, 34, 408–417
- Roe, Frank Gilbert (1974) [1955]. The Indian and the Horse. Norman: University of Oklahoma Press.
- Committee to Review the Bureau of Land Management Wild Horse and Burro Management Program, Board on Agriculture and Natural Resources, Division on Earth and Life Studies, National Research Council (2013). Using Science to Improve the BLM Wild Horse and Burro Program:: A Way Forward. National Academies Press. ISBN 9780309264976.
