Lingua mochica

ISO 639-3	omc
ISO 639-5	omc
IETF	omc

Lingua mochica
	Instancia de lingua morta; lingua extinta
Propiedades
	Alfabeto alfabeto latino
	Estado de lingua da UNESCO extinta
Clasificación lingüística
	linguaxe humana; ↳ lingua indíxena; ↳ linguas indíxenas de América; ↳ lignuas maya-yunga-chipayan; ↳ linguas chimús
Xeografía
	País Perú
Identificadores
ISO 639-3
ISO 639-3	omc
ISO 639-5	omc
IETF	omc
	Wikidata C:Commons

A lingua mochica, yunga ou yunka (muchik) é unha das linguas que se falaban na costa e parte da serra norte do Perú. Foi unha das linguas xerais do país na chegada dos conquistadores españois (século XVI) como o foron tamén o quechua, o aimará, o quingnam, o uru e o puquina.

O mochica amosa moitas características radicalmente diferentes das linguas quechuas e da lingua aimará, as dúas meirandes familias lingüísticas andinas, que si intercambiaron gran cantidade de léxicos.^[1] A investigación realizada por Alfredo Torero sobre esta lingua ten como fonte de datos principal a Gramática de la lengua yunga que escribiu en 1644 o sacerdote peruano Fernando de la Carrera Daza. Do mesmo xeito, toma en conta o Rituale seu Manuale Peruanum de Luis Jerónimo de Oré de 1607 con só seis páxinas sobre o mochica escritas por un autor anónimo (este manual recolle oracións e sermóns breves en varias linguas da época). Ademais, considérase tamén a lista de voces mochicas que elaborou o bispo Baltazar Martínez Compañón a finais do século XVIII e a obra de Ernst Middendorf, Das Muchik oder die Chimu-Sprache de 1892.

A comezos do século XXI, algunhas institucións lambayecanas como o capítulo local do INCe algúns colexios de Chiclayo comezaron programas de ensino desta lingua sobre a base da bibliografía rescatada polos investigadores, como a gramática de De la Carrera.^[2]

Notas

↑ Paul Heggarty. O seu artigo en Estudios sobre lenguas andinas y amazónicas ISBN 978-9972-42-972-9
↑ El Idioma Muchik - Reportaje llevado al aire por el canal peruano América Televisión

Véxase tamén

Bibliografía

Adelaar, Willem F. H. (1999). "Unprotected languages, the silent death of the languages in Northern Peru". En Anita Herzfeld e Yolanda Lastra. Las causas sociales de la desaparición y del mantenimiento de las lenguas en las naciones de América: Trabajos presentados en el 49° Congreso Internacional de Americanistas, Quito, Ecuador, Julio 7-11, 1997. Hermosillo: USON. ISBN 968-7713-70-4, ISBN 978-968-7713-70-0.
De la Carrera, Fernando (1939). Arte de la lengua yunga (1644) / Reedición, con introducción y notas por Radamés A. Altieri. Tucumán: Instituto de Antropología de la Universidad Nacional de Tucumán.

[1] Paul Heggarty. O seu artigo en Estudios sobre lenguas andinas y amazónicas ISBN 978-9972-42-972-9

[2] El Idioma Muchik - Reportaje llevado al aire por el canal peruano América Televisión

[1]

[2]