Saltar ao contido

Lingua erie

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Erie
Falado en: Estados Unidos de América
Rexións: Sur do lago Erie
Extinción: século XVII
Familia: Americana
 Iroqués
  Iroqués do norte
   Erie
Escrita: latino
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
Mapa
Status

O erie está clasificado como extinto polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

A lingua erie é unha lingua morta e pobremente documentada que pertence á familia iroquesa, e que foi falada outrora polo pobo erie. Crese que era semellante ao wyandot, aínda que a falta de máis información impide afirmar que esta conclusión sexa correcta. Houbo poucas conexións entre os europeos e os erie, mais sábase que foron pacíficos cos franceses e neerlandeses, e hostís cos ingleses.

Os termos rrie e rriez son versións curtas de erielhonan, que quere dicir "rabo longo", referíndose ás panteras locais. Os erie eran chamados "pobo gato" (Nation du Chat en francés; Hodge 1910,[2] É probable que para os iroqueses, o puma e o gato salvaxe fosen referidos orixinalmente co mesmo termo xenérico, e que o termo definitorio sobrevivise como o nome de puma ou pantera.

Era unha tribo populosa e sedentaria de fala iroquesa. No século XVII, os erie ocupaban un territorio que se estendeu ao sur dende o lago Erie probablemente ata o río Ohio, ao leste ata as terras dos conestoga ao longo da conca hidrográfica leste do río Allegheny. Pensábase que a súa lingua se asemellaba á dos hurons (wyandot), coñecido como pobo iroqués.[3][4]

Polo menos unha palabra sobreviviu da lingua erie como préstamo en inglés: Chautauqua, aínda que a súa definición e tradución son incertas.[5]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  2. Erie (hurón: yěñresh, 'it is long-tailed', referring to the eastern puma or panther; Tuscarora, kěn'räks, 'lion', a modern use, Gallicised into Eri and Ri, whence the locatives Eri'e, and Riqué, 'at the place of the panther', are derived. Compare the forms Erieehronon, Eriechronon, and Riquéronon of the Jesuit Relations, signifying 'people of the panther'.
  3. Smithsonian Institution Bureau of Ethnology Bulletin #30.
  4. "Erie". Meaning in Iroquois, "long tail," and referring to the panther, from which circumstance they are often referred to as the Cat Nation. The Erie belonged to the Iroquoian language family. Also called: GA-quA'-ga-o-no, por Lewis H. Morgan (1851)
  5. "Stories behind names of many familiar places". Olean Times Herald. 2016-02-07.