Igrexas románicas catalás da Vall de Boí

Igrexas románicas catalás da Vall de Boí
Tipo	igrexa
Localización
División administrativa	La Vall de Boí, España
	42°30′17″N 0°48′13″L / 42.5047, 0.8036
Composto por	Sant Feliu de Barruera (en) ; La Nativitat de Durro (en) ; Sant Quirc de Durro (en) ; Santa Maria de Taüll (en) ; Santa María de Cardet (en) ; Santa Eulàlia d'Erill la Vall (en) ; Santa Maria de Cóll (en) ; Igrexa de San Xoán de Boí ; Igrexa de San Clemente de Taüll
Características
Superficie	Patrimonio da Humanidade: 7,98 ha; zona de protección: 3.562 ha
Patrimonio da Humanidade
Tipo	Patrimonio cultural → Europa-América do Norte
Data	2000 (24ª Sesión), Criterios de Patrimonio da Humanidade: (ii) e (iv)
Identificador	988
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	Sant Feliu de Barruera (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-001
Ben de interese cultural
	Sant Feliu de Barruera (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	13 de outubro de 1992
Identificador	RI-51-0007080
Ben Cultural de Interese Nacional
	Sant Feliu de Barruera (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Codi BCIN	1887-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0007080
Id. IPAC	3799
	;
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	Igrexa de San Xoán de Boí
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-002
Ben de interese cultural
	Igrexa de San Xoán de Boí
Data	8 de febreiro de 1962
Identificador	RI-51-0001298
Ben Cultural de Interese Nacional
	Igrexa de San Xoán de Boí
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Data	8 de febreiro de 1962
Codi BCIN	63-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0001298
Id. IPAC	67
Id. IPAPC	11594
	;
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	Santa Eulàlia d'Erill la Vall (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-009
Ben de interese cultural
	Santa Eulàlia d'Erill la Vall (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	8 de febreiro de 1962
Identificador	RI-51-0001299
Ben Cultural de Interese Nacional
	Santa Eulàlia d'Erill la Vall (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Data	3 de xuño de 1931
Codi BCIN	64-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0001299
Id. IPAC	68
Id. IPAPC	10379
	;
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	Santa Maria de Cóll (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-005
Ben de interese cultural
	Santa Maria de Cóll (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	13 de outubro de 1992
Identificador	RI-51-0007082
Ben Cultural de Interese Nacional
	Santa Maria de Cóll (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Codi BCIN	1889-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0007082
Id. IPAC	3801
Id. IPAPC	13971
	;
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	Santa María de Cardet (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-006
Ben de interese cultural
	Santa María de Cardet (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	13 de outubro de 1992
Identificador	RI-51-0007079
Ben Cultural de Interese Nacional
	Santa María de Cardet (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Codi BCIN	1888-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0007079
Id. IPAC	3800
Id. IPAPC	13974
	;
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	La Nativitat de Durro (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-007
Ben de interese cultural
	La Nativitat de Durro (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	13 de outubro de 1992
Identificador	RI-51-0007216
Ben Cultural de Interese Nacional
	La Nativitat de Durro (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Data	13 de outubro de 1992
Codi BCIN	300-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0007216
Id. IPAC	334
Id. IPAPC	10374
	;
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	Sant Quirc de Durro (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-008
Ben de interese cultural
	Sant Quirc de Durro (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	13 de outubro de 1992
Identificador	RI-51-0007081
Ben Cultural de Interese Nacional
	Sant Quirc de Durro (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Codi BCIN	1890-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0007081
Id. IPAC	3802
Id. IPAPC	11595
	;
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	Santa Maria de Taüll (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-003
Ben de interese cultural
	Santa Maria de Taüll (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Data	3 de xuño de 1931
Identificador	RI-51-0000693
Ben Cultural de Interese Nacional
	Santa Maria de Taüll (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Data	3 de xuño de 1931
Codi BCIN	77-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0000693
Id. IPAC	81
Id. IPAPC	13973
	;
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
	Igrexa de San Clemente de Taüll
Data	2000 (24ª Sesión)
Identificador	988-004
Ben de interese cultural
	Igrexa de San Clemente de Taüll
Data	3 de xuño de 1931
Identificador	RI-51-0000692
Ben Cultural de Interese Nacional
	Igrexa de San Clemente de Taüll
Tipo	Monumentos do patrimonio histórico de España
Data	3 de xuño de 1931
Codi BCIN	76-MH-EN
Codi BIC	RI-51-0000692
Id. IPAC	80

As Igrexas da Vall de Boí son un conxunto de nove igrexas de arte románica declaradas Patrimonio da Humanidade pola UNESCO, e está situada na Vall de Boí, na comarca catalá, de Alta Ribagorça (provincia de Lleida).

Patrimonio da Humanidade

A UNESCO declarou Patrimonio da Humanidade en 2000 nove igrexas:

Código	Nome	Lugar	Coordenadas
988-001	Sant Feliu de Barruera	Barruera	42°30′17.2″N 0°48′13.1″L / 42.504778, -0.803639
988-002	Sant Joan de Boí	Boí	42°31′41.7″N 0°50′01.0″L / 42.528250, -0.833611
988-003	Santa Maria de Taüll	Taüll	42°31′01.4″N 0°51′03.4″L / 42.517056, -0.850944
988-004	San Clemente de Taüll	Taüll	42°30′59.6″N 0°50′59.4″L / 42.516556, -0.849833
988-005	Santa Maria de Cóll	Cóll	42°26′35.3″N 0°44′43.9″L / 42.443139, -0.745528
988-006	Santa Maria de Cardet	Cardet	42°29′03.8″N 0°46′36.3″L / 42.484389, -0.776750
988-007	La Nativitat de Durro	Durro	42°30′09.9″N 0°49′19.1″L / 42.502750, -0.821972
988-008	Sant Quirc de Durro	Durro	42°30′08.6″N 0°49′25.3″L / 42.502389, -0.823694
988-009	Santa Eulàlia d'Erill la Vall	Erill la Vall	42°31′49.6″N 0°49′55.8″L / 42.530444, -0.832167

Historia dos Frescos da Vall de Boí

Durante o inicio do século XX houbo un grande esforzo para estudar e catalogar as pinturas murais románicas nas igrexas da zona do Vall de Boí. Esta actividade foi impulsada tanto polos intereses académicos dos eruditos como polos comerciantes de arte (cuxos motivos eran as ganancias financeiras).

En 1904 e 1906 o Clube de Sendeirismo de Cataluña organizou as primeiras viaxes a "entre outras" a Vall de Boí, co obxectivo de recoller plans, fotografías e tomar notas. Posteriormente, en xuño de 1907, unha expedición do Institut d'Estudis Catalans comprometeuse a estudar, documentar e fotografar edificios e obras de arte culturalmente importantes na Val de Arán e na Alta Ribagorça que incluía a Vall de Boí.

Como resultado, entre 1905 e 1909, a Xunta dos Museos de Barcelona fixo unha reprodución fiel destes frescos dos Pireneos, e a publicación destes traballos desatou o desexo da súa adquisición por parte de museos e coleccionistas privados.

En 1919 moitos intermediarios estaban implicados na compra e venda destes traballos, que foron principalmente para museos e coleccións privadas nos Estados Unidos. Nun caso documentado, artesáns italianos e polacos foron pagados polo industrial e coleccionista de arte sen escrúpulos Lluis Planidura para sacar frescos das igrexas illadas e venderon a ábsida da igrexa de Santa María de Mur ao Museo de Belas Artes de Boston en 1921 (totalmente legal) antes de que se detivese polo clamor de artistas e conservadores españois.^[1]^[2]

A rexión de Taüll converteuse nunha excepción a esta tendencia, xa que a poboación local negouse a deixar que os frescos e outras obras de arte de abandonaran as súas igrexas.^[3] Esta acción escalou ao nivel da Mancomunitat de Catalunya e do bispo de La Seu d'Urgell. Finalmente, acordouse que os frescos estarían mellor gardados no Museo Nacional de Arte de Cataluña (MNAC), a salvo de posibles roubos ou operacións sen escrúpulos. Un equipo de restauradores italianos levou a cabo a tarefa de retirar as pinturas das paredes e, nalgúns casos, substituír as obras por reproducións in situ.

As pinturas románicas de Taüll conservadas no MNAC pasaron a ser mundialmente famosas. O interese polos académicos e os profesionais de arte levou a un estudo sistemático de todos os restantes murais románicos da zona de Vall de Boí, e a maioría destas están agora baixo protección segura no MNAC de Barcelona e no Museo de Vic.

San Clemente de Taüll

Artigo principal: Igrexa de San Clemente de Taüll.

A igrexa de San Clemente de Taüll consagrouse o 10 de decembro de 1123 polo bispo de Roda. Trátase dunha igrexa con tres naves separadas por columnas cilíndricas, rematadas por tres ábsidas semicirculares. O tellado, de dúas augas, está construído en madeira. Xunto ao edificio sitúase un campanario de seis pisos que, malia estar adscrito ao edificio, non é parte integrante del.

A entrada principal está situada na fachada sur e é arqueado. Dentro da igrexa había moitos frescos dun pintor descoñecido chamado o Mestre de Taüll. O Pantocrátor da igrexa, conservado no Museo Nacional de Arte de Cataluña (MNAC), é considerado un dos mellores exemplos de arte románico de Cataluña.

Santa María, Taüll

Artigo principal: Santa Maria de Taüll.

Tamén consagrouse en 1123 e traballou como parroquia do municipio de Taüll durante o século XVIII. A súa estrutura é moi similar á de San Clemente. Planta basílica, formada por tres naves e tres ábsidas. O campanario está no centro da nave. No seu interior tamén se atoparon moitos frescos estudados en 1907 por Josep Puig i Cadafalch. Destaca o fresco que representa a Santa María co neno no seu colo e tamén se mostra no MNAC.

Sant Joan de Boí

Artigo principal: Sant Joan de Boí.

Tamén é unha igrexa de tres naves. Orixinalmente, o tellado estaba feito de madeira pero despois cambiouse a unha cobertura de pedra. O campanario, de claro estilo longobardo, está unido á nave lateral situada no sur. Consérvanse só dous dos seus pisos orixinais, xa que o último nivel do campanario foi engadido máis tarde. Só se conserva o ábsida da igrexa. Tamén ten unha notable colección de pinturas do século XII entre as que destacan as que representan a varios animais míticos. Os orixinais, as pinturas de Sant Joan en Boí, atópanse no MNAC, mentres que as reproducións pódense ver na igrexa.

Santa Eulàlia d'Erill la Vall

Artigo principal: Santa Eulàlia d'Erill la Vall.

Foi declarado ben monumental histórico artístico en 1962. O edificio é dunha soa nave con ábsida semicircular. O lado exterior ten un pórtico decorado con columnas cilíndricas. O campanario, típico exemplo de arquitectura longobarda da Vall de Boí, ten seis pisos, cunha altura total de 23 metros. Está decorado con ventás dobres que enmarcan os arcos. Na sancristía atopouse un grupo escultórico do século XII coñecido como "El Davallament". A escultura consérvase por separado: unha parte está no MNAC e outra no Museo Episcopal de Vic.

Sant Feliu, Barruera

Artigo principal: Sant Feliu de Barruera.

Aparece documentada por primeira vez a finais do século XIII, pero pouco se sabe da súa historia. Situado no municipio de Barruera, é un edificio dunha soa nave con bóveda de canón. A nave está encabezada por unha ábsida semicircular.

La Nativitat, Durro

Artigo principal: La Nativitat de Durro.

Situada a 1.386 metros de altitude, na pequena cidade de Durro, a igrexa está documentada por primeira vez no século XI cando pertenceu ao condado de Pallars. O seu estilo e características son moi similares aos xa mencionados. Ten unha soa nave e unha única ábsida e un campanario de cinco pisos con moi poucas aberturas.

Sant Quirc, Durro

Artigo principal: Sant Quirc de Durro.

É unha pequena ermida de arquitectura sinxela. A nave está cuberta con bóveda de canón e rematada nun presbiterio, lixeiramente superior ao resto da nave. A porta de entrada está arqueada con dovelas. A ermida está moi mal iluminada e só ten un portelo na cabeza e pequenas aberturas na fachada oeste.

Santa María, Cardet

Artigo principal: Santa María de Cardet.

Trátase dunha igrexa de pequenas dimensións dunha soa nave cuberta con catro tramos dunha bóveda de madeira. Estando situada nunha pendente, a ábsida, de dúas plantas, atópase a un nivel máis elevado que a nave central. No soto da ábsida atópase unha cripta.

Santa María, Cóll

Artigo principal: Santa Maria, Cóll.

Tamén coñecida como a igrexa da Asunción, é unha única nave con bóveda de canón. O campanario é cadrado e consta de dous andares: o primeiro consta de xanelas apuntadas mentres que no segundo atópanse as campás. Crese que se construíu durante o segundo terzo do século XIII.

San Clemente de Taüll.
Night view, Sant Joan de Boí
Santa Eulàlia d'Erill la Vall
Santa Maria, Taüll
Sant Feliu, Barruera
Sant Quirc, Durro
La Nativitat,Durro
Santa Maria, Cardet
Santa Maria, Cóll

Notas

↑ Meisler, Stanley. "The Case of the Disappearing Frescoes". The Smithsonian 1988 (1): 52–61.
↑ "A Catalonian Fresco". Museum of Fine Arts Bulletin (Museum of Fine Arts, Boston) 19 (115): 59. 1921. ISSN 0899-0344.
↑ "Rediscovering Romanesque". Centre del Romànic de la Vall de Boí. Consultado o 14 de xuño de 2019.

Véxase tamén

Outros artigos

La Vall de Boí

Ligazóns externas

[1] Meisler, Stanley. "The Case of the Disappearing Frescoes". The Smithsonian 1988 (1): 52–61.

[2] "A Catalonian Fresco". Museum of Fine Arts Bulletin (Museum of Fine Arts, Boston) 19 (115): 59. 1921. ISSN 0899-0344.

[3] "Rediscovering Romanesque". Centre del Romànic de la Vall de Boí. Consultado o 14 de xuño de 2019.

[1]

[2]

[3]