Estación de Aranjuez

Aranjuez
Fachada da estación de Aranjuez
Situación	Aranjuez
Servizos
Zona CRTM:
Liñas
Longa Distancia	Alvia
Media distancia	R-6 R-7 R-8 L-5
Intermodalidade
Outros

Detalle do reloxo.

Ponte sobre o río Texo situado na entrada norte da estación.

Azulexos da antigaCompañía MZA.

Lámpadas do vestíbulo.

Mosaicos de Maragliano no paso subterráneo.

A Estación de Aranjuez é unha estación ferroviaria situada ao oeste do casco antigo de Aranjuez, na Comunidade de Madrid, integrada nos servizos de Proximidades Madrid, así como de Media distancia Renfe.

Historia

A estación actual enmárcase dentro dun complexo ferroviario formado por diversos edificios, non só o de viaxeiros, senón tamén outros dedicados ao mantemento dos trens, residencia de persoal contratado e outros usos, que se foron creando co paso dos anos desde mediados do século XIX ata o primeiro terzo do século XX. Tras a concesión o 6 de abril de 1845 da construción e explotación da liña de ferrocarril entre Madrid e Aranjuez ao Marqués de Salamanca, empezáronse as obras da estación o 4 de maio de 1846. Cun proxecto dos irmáns Green, a liña construír baixo a dirección do enxeñeiro Pedro Miranda, e os seus axudantes Venancio da Tejera e Manuel Giménez Roupeiro. Tras un parón na obras en 1848 debido a terribles dificultades económicas, finalmente púidose inaugurar a liña enteira o 9 de febreiro de 1851. Ao dar saída cara á capital dos produtos da horta de Aranjuez, esta liña coñeceuse enseguida como a do Tren da Fresa.

A primitiva estación estaba fronte á Praza de Armas do Palacio Real de Aranjuez e xunto aos Cuarteis das Gardas Españolas e Walonas e dispuña dun ramal exclusivo para a Coroa que chegaba ata a Porta de Damas do Palacio. O edificio tiña unha fachada cun grande arco central e outros catro arcos menores a cada lado.

As sucesivas melloras incorporadas á tecnoloxía ferroviaria, así como as posteriores ampliacións da liña a Tembleque (1853), Alcázar de San Juan (1854), Albacete (1855), Almansa (1857), Alacant (1858), así como os ramais a Toledo (1858) e Cuenca (1885), trouxeron como necesidade a construción dunha segunda estación en Aranjuez, alén da Estrada de Toledo, ao suroeste da cidade, que daría servizo á liña de Cuenca. Ambas as estacións formaron parte desde 1883 da Compañía dos Ferrocarrís de Madrid a Zaragoza e Alacant (MZA).

Con todo, decidiuse xa na segunda década do século XX construír unha nova estación, que é a que segue en funcionamento aínda. Entre 1922 e 1927 levantouse un novo edificio de viaxeiros de estilo neomudéjar, para substituír as outras dúas estacións, que deixaron de utilizarse. Está formado por unha nave rectangular e alargada cun corpo central máis elevado que o resto, onde se atopa a entrada principal e o vestíbulo. Está formado por un hastial elevado decorado con tres ocos con vidreiras e tres arcos de medio punto, con dous parteluces cada un. No alto, levántase unha torre cun inmenso reloxo. A ambos os dous lados do corpo central, levántanse dúas naves máis baixas, con outros dous pavillóns nos extremos que sobresaen do resto. O material utilizado na fachada é ladrillo vermello visto, con azulexos decorativos e un zócolo de pedra que abarca toda a planta baixa. No alto, unha cornixa coroada con dentículos, en sucesión horizontal, xera unha sensación de ocos baleiros e cheos, dando o toque tan característico á estación.

Na parte traseira, existen tres plataformas, cada un protexido con sendas marquesiñas con columnas de ferro. En cada plataforma existen dúas entradas enrejadas con sendas escaleiras, que conducen a un paso subterráneo de 32 metros de lonxitude e que permite aos viaxeiros cambiar de plataforma. Durante as obras de rehabilitación da estación, que tiveron lugar entre 1989 e 1990, descubríronse uns mosaicos de Maragliano, que datan dos inicios desta estación (anos 20 do século XX). Tras a recuperación e protección mediante biombos de cristal de devanditos mosaicos, a obra foi premiada pola Comunidade de Madrid en 1998. Maragliano é tamén responsable dos mosaicos existentes no vestíbulo principal do edificio, que representan artisticamente as letras MZA, as siglas da compañía á que pertenceu a estación.

Servizos ferroviarios

Proximidades

Esta estación serve actualmente de termo da liña C-3 de Proximidades Madrid que chega ata a Estación de Chamartín de Madrid en 58 minutos aproximadamente. Xa que logo, permite conexións con cidades e pobos como Ciempozuelos (10 min), Valdemoro (15 min), Pinto (20 min), Xetafe Industrial (25 min), El Casar (28 min), San Cristóbal Industrial (31 min), San Cristóbal de los Ángeles (34 min) e Villaverde Bajo (38 min).

A frecuencia dos trens varía en función do día. De luns a venres, a frecuencia é de 10-20 minutos en hora punta (6:00 a 9:00; 13:30 a 15:30; 17:30 a 20:10) e de 30 minutos (5:30 a 6:00; 9:00 a 13:30; 15:30 a 17:30; 20:30 a 23:30).

Entre luns e venres laborables (excepto en agosto e o período do Nadal), existen tamén trens "Civis" que, eliminando algunhas paradas, reducen o tempo de viaxe nuns 7-10 minutos. Os sábados e festivos o horario mantense nun tren cada 30 min todo o día.

En comparación ao resto de liñas de Proximidades Madrid (exceptuando a turística C-9 a Cotos e os ramais da C-8 a partir de Villalba), esta é a que ofrece unha menor frecuencia de trens en hora vale, debido, entre outros motivos, ao paso por estas sobrecargadas vías de trens mercancías, rexionais e de longo percorrido (como os de Valencia e Alacant).

procedencia/destino	< estación	Liña	estación >	destino/procedencia
Madrid-Chamartín	Ciempozuelos		terminal

Media e Longa Distancia

Desde os seus inicios, a estación foi un importante nó ferroviario, ao pasar polas súas vías os trens procedentes de Madrid que se dirixen a Andalucía e Levante.

Hoxe en día, seguen mantendo parada trens rexionais con destino Cuenca, Valencia (vía Cuenca), Alcázar de San Juan, Albacete e Xaén.

Tras a inauguración da L.A.V. Madrid-Toledo en novembro de 2005, Aranjuez e as súas pedanías de Castillejo e Algodor perderon a conexión ferroviaria directa coa cidade de Toledo, que gozaban desde 1858.

procedencia/destino	< estación	Liña	estación >	destino/procedencia
Madrid-Atocha Cercanías	R-6/L-5	Ontígola	València-Sant Isidre
	R-7	Castillejo-Añover	Albacete
	R-8		Cidade Real-Central
			Xaén

Tamén efectúa parada na estación o tren Alvia que une Alacant e Santander.