Xantina: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
m →‎Consumo: Arranxos varios using AWB
m Bot: Substitución automática de texto (-alcaloidea +alcaloide); cambios estética
Liña 48: Liña 48:
| BoilingPt =
| BoilingPt =
| Boiling_notes =
| Boiling_notes =
| Solubility = 1 g/ 14,5 L a 16 °C<br>1 g/1,4 L a 100 °C
| Solubility = 1 g/ 14,5 L a 16&nbsp;°C<br>1 g/1,4 L a 100&nbsp;°C
| SolubleOther =
| SolubleOther =
| Solvent =
| Solvent =
Liña 71: Liña 71:
As '''xantinas''' son substancias que pertencen a un grupo químico de [[Base nitroxenada|bases purínicas]] que inclúen substancias endóxenas tales como a [[guanina]], a [[adenina]], a [[hipoxantina]] e o [[ácido úrico]].
As '''xantinas''' son substancias que pertencen a un grupo químico de [[Base nitroxenada|bases purínicas]] que inclúen substancias endóxenas tales como a [[guanina]], a [[adenina]], a [[hipoxantina]] e o [[ácido úrico]].


==Etimoloxía==
== Etimoloxía ==
A palabra ''xantina'' deriva do grego ''xanthos'', que se traduce como "amarelo", en virtude dos residuos amarelos producidos por estes compostos cando se quentan até o desecado con [[ácido nítrico]].
A palabra ''xantina'' deriva do grego ''xanthos'', que se traduce como "amarelo", en virtude dos residuos amarelos producidos por estes compostos cando se quentan até o desecado con [[ácido nítrico]].


==Tipos de xantinas==
== Tipos de xantinas ==
Desde o punto de vista médico e farmacolóxico, existen tres xantinas de importancia: a [[cafeína]], a [[teobromina]] e a [[teofilina]], que son as tres, xantinas metiladas, polo que tamén se denominan [[metilxantina]]s. Son consideradas [[alcaloide]]s, xa que son substancias fisiolóxicamente activas, continentes de nitróxeno e atópanse en plantas e nalgúns tecidos humanos; non obstante, chegan a diferir das bases alcaloideas en que son lixeiramente solubles en auga. A importancia concedida a estes compostos deriva da interpretación do seu nome: ''teobromina'', "comida divina"; ''teofilina'', "folla de deuses" e ''cafeína'', que vén da palabra árabe para designar o viño.
Desde o punto de vista médico e farmacolóxico, existen tres xantinas de importancia: a [[cafeína]], a [[teobromina]] e a [[teofilina]], que son as tres, xantinas metiladas, polo que tamén se denominan [[metilxantina]]s. Son consideradas [[alcaloide]]s, xa que son substancias fisiolóxicamente activas, continentes de nitróxeno e atópanse en plantas e nalgúns tecidos humanos; non obstante, chegan a diferir das bases alcaloides en que son lixeiramente solubles en auga. A importancia concedida a estes compostos deriva da interpretación do seu nome: ''teobromina'', "comida divina"; ''teofilina'', "folla de deuses" e ''cafeína'', que vén da palabra árabe para designar o viño.
[[File:Methylxanthin (R1, R2, R3).svg|200px|esquerda|miniatura|Cafeína: R<sub>1</sub> = R<sub>2</sub> = R<sub>3</sub> = CH<sub>3</sub><br>Teobromina: R<sub>1</sub> = H, R<sub>2</sub> = R<sub>3</sub> = CH<sub>3</sub><br>Teofilina: R<sub>1</sub> = R<sub>2</sub> = CH<sub>3</sub>, R<sub>3</sub> = H]]
[[Ficheiro:Methylxanthin (R1, R2, R3).svg|200px|esquerda|miniatura|Cafeína: R<sub>1</sub> = R<sub>2</sub> = R<sub>3</sub> = CH<sub>3</sub><br>Teobromina: R<sub>1</sub> = H, R<sub>2</sub> = R<sub>3</sub> = CH<sub>3</sub><br>Teofilina: R<sub>1</sub> = R<sub>2</sub> = CH<sub>3</sub>, R<sub>3</sub> = H]]


{{-}}
{{-}}
Liña 97: Liña 97:
{{-}}
{{-}}


==Consumo==
== Consumo ==
Existen varias bebidas non alcohólicas provenientes de produtos vexetais que teñen xantinas. Por exemplo:
Existen varias bebidas non alcohólicas provenientes de produtos vexetais que teñen xantinas. Por exemplo:


*As follas do [[té]], ''[[Thea sinensis]]'' e os graos de café, ''[[Coffea arabica]]'' conteñen dun 1 a un 1,5% de cafeína.
* As follas do [[té]], ''[[Thea sinensis]]'' e os graos de café, ''[[Coffea arabica]]'' conteñen dun 1 a un 1,5% de cafeína.
*O cacao, ''[[Theobroma cacao]]'', pode chegar a conter un 3% de teobromina.
* O cacao, ''[[Theobroma cacao]]'', pode chegar a conter un 3% de teobromina.
*O té tamén contén unha porcentaxe importante de teofilina.
* O té tamén contén unha porcentaxe importante de teofilina.
*As [[Noz de cola|noces de kola]], ''Cola acuminata'', elaboradas por nativos de [[África]] Occidental.
* As [[Noz de cola|noces de kola]], ''Cola acuminata'', elaboradas por nativos de [[África]] Occidental.
*O guaraná, ''[[Paullinia cupana]]'', propio do [[Brasil]]
* O guaraná, ''[[Paullinia cupana]]'', propio do [[Brasil]]
*O mate, ''[[Ilex paraguariensis]]'', bebida ben consumida en [[Paraguai]], [[Arxentina]], [[Uruguai]], [[Brasil]].
* O mate, ''[[Ilex paraguariensis]]'', bebida ben consumida en [[Paraguai]], [[Arxentina]], [[Uruguai]], [[Brasil]].


===Efectos farmacolóxicos das xantinas===
=== Efectos farmacolóxicos das xantinas ===
As xantinas teñen efectos semellantes en varios sistemas orgánicos; diferindo entre si principalmente nas súas potencias relativas.
As xantinas teñen efectos semellantes en varios sistemas orgánicos; diferindo entre si principalmente nas súas potencias relativas.
*Acción estimulante do [[sistema nervioso central]].
* Acción estimulante do [[sistema nervioso central]].
*Acción relaxante da musculatura lisa.
* Acción relaxante da musculatura lisa.
*Producen vasoconstrición da circulación cerebral.
* Producen vasoconstrición da circulación cerebral.
*Estimula a contractibilidade cardíaca.
* Estimula a contractibilidade cardíaca.
*Acción diurética.
* Acción diurética.
*Estimulación da resposta contráctil do [[músculo esquelético]].
* Estimulación da resposta contráctil do [[músculo esquelético]].
*[[Síndrome de abstinencia]].
* [[Síndrome de abstinencia]].


==Notas==
== Notas ==
{{Listaref}}
{{Listaref}}



Revisión como estaba o 20 de setembro de 2016 ás 23:22

Xantina
Identificadores
Número CAS 69-89-6
PubChem 1188
ChemSpider 1151
UNII 1AVZ07U9S7
DrugBank DB02134
KEGG C00385
ChEBI CHEBI:17712
ChEMBL CHEMBL1424
Imaxes 3D Jmol Image 1
Propiedades
Fórmula molecular C5H4N4O2
Masa molecular 152,11 g/mol
Aspecto sólido branco
Punto de fusión descomponse
Solubilidade en auga 1 g/ 14,5 L a 16 °C
1 g/1,4 L a 100 °C
Perigosidade
NFPA 704
1
2
0

Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

As xantinas son substancias que pertencen a un grupo químico de bases purínicas que inclúen substancias endóxenas tales como a guanina, a adenina, a hipoxantina e o ácido úrico.

Etimoloxía

A palabra xantina deriva do grego xanthos, que se traduce como "amarelo", en virtude dos residuos amarelos producidos por estes compostos cando se quentan até o desecado con ácido nítrico.

Tipos de xantinas

Desde o punto de vista médico e farmacolóxico, existen tres xantinas de importancia: a cafeína, a teobromina e a teofilina, que son as tres, xantinas metiladas, polo que tamén se denominan metilxantinas. Son consideradas alcaloides, xa que son substancias fisiolóxicamente activas, continentes de nitróxeno e atópanse en plantas e nalgúns tecidos humanos; non obstante, chegan a diferir das bases alcaloides en que son lixeiramente solubles en auga. A importancia concedida a estes compostos deriva da interpretación do seu nome: teobromina, "comida divina"; teofilina, "folla de deuses" e cafeína, que vén da palabra árabe para designar o viño.

Cafeína: R1 = R2 = R3 = CH3
Teobromina: R1 = H, R2 = R3 = CH3
Teofilina: R1 = R2 = CH3, R3 = H


Xantinas importantes
Nome R1 R2 R3 R8 nomenclatura da IUPAC Atópase en
Xantina H H H H 3,7-dihidro-purina-2,6-diona plantas, animais
Cafeína CH3 CH3 CH3 H 1,3,7-trimetil-1H-purina-2,6(3H,7H)-diona Café, Guaraná, Mate (herba mate), , Cola
Teobromina H CH3 CH3 H 3,7-dihidro-3,7-dimetil-1H-purina-2,6-diona Chocolate, Mate
Teofilina CH3 CH3 H H 1,3-dimetil-7H-purina-2,6-diona , chocolate, Mate (herba mate)
Paraxantina CH3 H CH3 H 1,7-dimetil-7H-purina-2,6-diona Animais que consumiron cafeína
8-Cloroteofilina CH3 CH3 H Cl Dimenhidrinato


Consumo

Existen varias bebidas non alcohólicas provenientes de produtos vexetais que teñen xantinas. Por exemplo:

Efectos farmacolóxicos das xantinas

As xantinas teñen efectos semellantes en varios sistemas orgánicos; diferindo entre si principalmente nas súas potencias relativas.

Notas