Soro de leite: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
Edición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
1ª ed. feita con achegas das wikis en ca, pt e es.
 
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
Arranxos, e adición de "uso biotecnolóxico" e "bibliografía".
Liña 3: Liña 3:
O '''soro de leite''', tamén denominado '''lactosoro''', é un [[líquido]] obtido no proceso de fabricación do [[queixo]], despois da separación da callada ou fase micelar.
O '''soro de leite''', tamén denominado '''lactosoro''', é un [[líquido]] obtido no proceso de fabricación do [[queixo]], despois da separación da callada ou fase micelar.


É un líquido fluído, de color verdosa amarelada, turbio, de sabor fresco, debilmente doce, de carácter ácido, cun contido de [[nutriente]]s ou extracto seco do 5.5 % ao 7 % proviñetes do [[leite]].
É un líquido fluído, de color verdosa amarelada, turbio, de sabor fresco, debilmente doce, de carácter ácido, cun contido de [[nutriente]]s ou extracto seco do 5.5 % ao 7 % provenientes do [[leite]].


Normalmente, a partir de dez litros de leite de [[vaca]] pódense producir de 8 a 9 [[L]] de soro de leite e entre 1 e 2 [[kg]] de ''mató'' (tipo de quixo fresco típico de Cataluña).
Normalmente, a partir de dez litros de leite de [[vaca]] pódense producir de 8 a 9 [[L]] de soro de leite e entre 1 e 2 [[kg]] de ''mató'' (tipo de quixo fresco típico de Cataluña).
Liña 11: Liña 11:


== Clases de soros ==
== Clases de soros ==
Existen dúas clases de soro: o doce e o ácido, dependendo dos métodos empreados para a [[coagulación]] do leite.
Existen dúas clases de soro: o doce e o ácido, dependendo dos métodos empregados para a [[coagulación]] do leite.


=== Lactosoro doce ===
=== Lactosoro doce ===
Procedente de leite coagulado con [[renina]] (enzima coagulante). Gran parte deste soro componse de [[nitróxeno]] non [[proteico]] (22 % do total) e ten unha gran concentración de [[lactosa]] (aproximadamente o 4,9 % do soro); é o maís rico en [[proteína]]s (0,8 %) pero moi pobre en [[ácido láctico]] (0,15 %). O resto do soro é un conxunto de [[sal (química)|sales minerais]] e [[graxa]]s, que varían segundo a especie da que se tire o leite. O [[pH]] oscila entre 6 e 6,2, próximo ao do leite inicial. É o que máis se emprega na industria.
Procedente de leite coagulado con [[renina]] (enzima coagulante). Gran parte deste soro componse de [[nitróxeno]] non [[proteico]] (22 % do total) e ten unha gran concentración de [[lactosa]] (aproximadamente o 4,9 % do soro); é o maís rico en [[proteína]]s (0,8 %), pero moi pobre en [[ácido láctico]] (0,15 %). O resto do soro é un conxunto de [[sal (química)|sales minerais]] e [[graxa]]s, que varían segundo a especie de animal da que se tire o leite. O [[pH]] oscila entre 6 e 6,2, próximo ao do leite inicial. Este soro é o que máis se emprega na industria.


=== Lactosoro ácido ===
=== Lactosoro ácido ===
Procedente de leite coagulado con [[ácido acético]]. É o subproduto común da fabricación de queixos frescos, e polo seu elevado pH (4,6) resulta corrosivo para os [[metal (material)|metais]]. Contén unha maior proporción de nitróxeno non proteico (27 %) e unha menor concentración de lactosa (4,3 %) porque parte dela converteuse en ácido láctico por [[fermentación]]. Por iso ten máis ácido láctico (0,75 %). Debido á [[desnaturalización (bioquímica)|desnaturalización]], é máis pobre en [[proteína]]s (0,6 %). Adoita ter unha menor concentraciónde sales minerals e graxas, con unha concentración que varíaa segundo a especie.
Procedente de leite coagulado con [[ácido acético]]. É o subproduto común da fabricación de queixos frescos e, polo seu elevado pH (4,6), resulta corrosivo para os [[metal (material)|metais]]. Contén unha maior proporción de nitróxeno non proteico (27 %) e unha menor concentración de lactosa (4,3 %) que o doce, porque parte daquela converteuse en ácido láctico por [[fermentación]]. Por iso ten máis ácido láctico (0,75 %). Debido á [[desnaturalización (bioquímica)|desnaturalización]], é máis pobre en [[proteína]]s (0,6 %). Adoita ter unha menor concentración de sales minerals e graxas, en proporcións que varían segundo as especies.


== Composición ==
== Composición ==
Liña 47: Liña 47:


== Proteínas do soro ==
== Proteínas do soro ==
As proteínas do soro de leite son compactas, globulares, cunha masa molecular que varía entre 14.000 e 1.000.000 de [[dalton (unidade)|daltons]], e son [[solubilidade|solúbeis]] nun amplo intervalo de pH (mantéñense intactas cando o leite se coagula de maneira natural, porque non houbo presenza de calor que desnaturalice as proteínas). En estado natural non se asocian coas caseínas, pero nos leites tratados termicamente e [[homoxeneización|homoxeneizados]], unha parte delas si que o fai.<ref name="cite">{{cite book|last = Dargal Badui, Salvador|título = Química de los Alimentos. Cap. 12 Leche|ano = 2006|publicación = Edit. Pearson, Addison Weasley. 4ª Edición.|páxinas = 614}}</ref> As proteínas do soro de leite constan de polo menos oito fraccións diferentes, todas sensíbeis a temperatures altas (procesos térmicos), e por este motivo son as primeiras en degradarse en procesos como a [[pasteurización]] ou a [[UHT]]. A razón pola cal o leite non se descompón cando non está refrixerado cando se tratou por un golpe térmico é por que as proteínas do soro, ao desnaturalizarse, liberan un grupo [[sulfhidrilo]] que reduce parcialmente a actividade oxidativa.<ref name="cite"/>
As proteínas do soro de leite son compactas, globulares, cunha masa molecular que varía entre 14.000 e 1.000.000 de [[dalton (unidade)|daltons]], e son [[solubilidade|solúbeis]] nun amplo intervalo de pH (mantéñense intactas cando o leite se coagula de maneira natural, porque non houbo presenza de calor que desnaturalice as proteínas). En estado natural non se asocian coas caseínas, pero nos leites tratados termicamente e [[homoxeneización|homoxeneizados]], unha parte delas si que o fai.<ref name="cite">{{cite book|last = Dargal Badui, Salvador|título = Química de los Alimentos. Cap. 12 Leche|ano = 2006|publisher = Edit. Pearson, Addison Weasley. 4ª Edición.|páxina = 614}}</ref> As proteínas do soro de leite constan de polo menos oito fraccións diferentes, todas sensíbeis a temperatures altas (procesos térmicos), e por este motivo son as primeiras en degradarse en procesos como a [[pasteurización]] ou a [[UHT]]. A razón pola cal o leite non se descompón cando non está refrixerado e se tratou cun golpe térmico é por que as proteínas do soro, ao desnaturalizárense, liberan un grupo [[sulfhidrilo]] que reduce parcialmente a actividade oxidativa.<ref name="cite"/>
As proteínas do soro de leite máis importants son:
As proteínas do soro de leite máis importants son:


* '''α-lactalbúmina''', que constitúe o sistema enzimático necesario psra a síntese da lactosa. Os leites de animais que non presentan esta proteína tampouco non conteñen lactosa. Non posúe sulhidrilos libres, pero si que ten catro [[disulfuro]]s cedidos pola [[cistina]], de maneira que contén 2,5 veces máis [[xofre]] que a caseína. Ten unha baixa masa molecular e un alto contido en [[triptófano]]. Considérase que as [[aves]] e os [[bovino]]s teñen mecanismos similares para xerar proteínas semmellantes, porque a secuencia de [[aminoácido]]s da α-lactalbúmina é similar á [[lisozima]] do [[ovo (bioloxía)|ovo]].<ref>{{cite book|last = Brew, K i Grobler, J.A.|título = α-Lactalbumin|ano = 1992|publicación = Advanced Dairy Chemestry. proteins, vol. 1. Ed. P. F. Fox|páxinas = 191-229}}</ref> Desnaturalízase a 63&nbsp;°C.
* '''α-lactalbúmina''', que constitúe o sistema enzimático necesario para a síntese da lactosa. Os leites de animais que non presentan esta proteína tampouco non conteñen lactosa. Non posúe sulhidrilos libres, pero si que ten catro [[disulfuro]]s cedidos pola [[cistina]], de maneira que contén 2,5 veces máis [[xofre]] que a caseína. Ten unha baixa masa molecular e un alto contido en [[triptófano]]. Considérase que as [[aves]] e os [[bovino]]s teñen mecanismos similares para xerar proteínas semellantes, porque a secuencia de [[aminoácido]]s da α-lactalbúmina é similar á [[lisozima]] do [[ovo (bioloxía)|ovo]].<ref>{{cite book|last = Brew, K. e Grobler, J. A.|título = α-Lactalbumin|ano = 1992|publisher = Advanced Dairy Chemestry. Proteins, vol. 1. Ed. P. F. Fox|páxinas = 191-229}}</ref> Desnaturalízase a 63&nbsp;°C.


* '''β-lactoglobulina''', insolúbel en auga destilada e solúbel en solucións salinas, desnaturalízase e precipita a menos de 73&nbsp;°C (non resiste a pasteurización). Esta proteína, que non se acha no leite humano, é especialmente abundante no dos [[ruminante]]s, e está considerada comno a responsábel de certas [[alerxia|reaccións alérxicas]] nos nenos.<ref>{{cita libro|last = Wharton, B.|title = Inmunological implications of alternatives to mother's milk|ano = 1981|publicación = The Inmunology of Infant Feeding. A. Wilkinson, Plenum Press, Nova York.}}</ref> Hai tratamentos industriais que permiten modificar os compoñentes do leite de vaca para facela semellante ao leite humano, e así poder darlla aos bebés (leites maternizados). Neses procesos elimínase esta proteína por precipitación con polifosfatos ou por [[filtración]] en xel, para depois mesturala con outros compoñentes (caseína, [[soia|aceite de soia]], minerais, [[vitamina]]s, [[lisozima]], etc.).<ref>{{cite book|last = Al-Mashikh, S.A. i Nakai, S.|title = Reduction of beta-lactoglobulin content of cheese whey by polyphosphate precipitation|year = 1987|publisher = J. Food Sci.|pages = 52:1237}}</ref> <ref>{{cite book|last = Kuwata, T., Phan A.M., Ma, C.Y. i Nakai, S.|title = Elimination of β-lactoglobulin from whey to simulate human milk protein.|year = 1985|publisher = J. Food Sci.|pages = 50:602}}</ref> <ref>{{cite book|last = Shahani, K.M.|title = Humanized milk|year = 1979|publisher = J. Dairy Sci. Technol.|pages = 14:2}}</ref> <ref>{{cite book|last = Dargal Badui, Salvador|title = Química de los Alimentos. Cap. 12 Leche|year = 2006|publisher = Edit. Pearson, Addison Weasley. 4° Edición.|pages = 614}}</ref>
* '''β-lactoglobulina''', insolúbel en auga destilada e solúbel en solucións salinas, desnaturalízase e precipita a menos de 73&nbsp;°C (non resiste a pasteurización). Esta proteína, que non se acha no leite humano, é especialmente abundante no dos [[ruminante]]s, e está considerada comno a responsábel de certas [[alerxia|reaccións alérxicas]] nos nenos.<ref>{{cita libro|last = Wharton, B.|título = Inmunological implications of alternatives to mother's milk|ano = 1981|publisher = The Inmunology of Infant Feeding. A. Wilkinson, Plenum Press, Nova York.}}</ref> Hai tratamentos industriais que permiten modificar os compoñentes do leite de vaca para facela semellante ao leite humano, e así poder darlla aos bebés (leites maternizados). Neses procesos elimínase esta proteína por precipitación con polifosfatos ou por [[filtración]] en xel, para depsois mesturala con outros compoñentes (caseína, [[soia|aceite de soia]], minerais, [[vitamina]]s, [[lisozima]], etc.).<ref>{{cite book|last = Al-Mashikh, S. A. e Nakai, S.|título = Reduction of beta-lactoglobulin content of cheese whey by polyphosphate precipitation|ano = 1987|publisher = J. Food Sci.|páxinas = 52:1237}}</ref> <ref>{{cite book|last = Kuwata, T.; Phan, A. M.; Ma, C. Y. e Nakai, S.|título = Elimination of β-lactoglobulin from whey to simulate human milk protein.|ano = 1985|publisher = J. Food Sci.|páxinas =}}</ref> <ref>{{cite book|last = Shahani, K. M.|title = Humanized milk|ano = 1979|publicación = J. Dairy Sci. Technol.|páxinas = }}</ref> <ref name="cite"/>


* '''Proteína àcida do soro''' (''WAP'', en inglés), que é un compoñente do leite que só se encontra no [[clado]] dos [[gliro]]s, que agrupa aos [[roedors]e] e aos [[lagomorfos]], aínda que se encontraron secuencias de [[ADN]] relacionadas no [[porco]]. Do feito que contén dominios similares a inhibidores da protease dedúcese que a súa función é antimicrobiana e protectora das mucosas orais.<ref name=wap>{{ref-artigo| author =Idoji Y, Watanabe Y, Yamashita A, Yamanishi K, Nishiguchi S, Shimada K, Yasunaga T, Yamanishi H: | title =In silico study of whey-acidic-protein domain containing oral protease inhibitors | year =2008 | publisher =International Journal of Molecular Medicine | volumen =21 | número =4 | id =PMID 18360692 | url = }}</ref>
* '''Proteína àcida do soro''' (''WAP'', en inglés), que é un compoñente do leite que só se encontra no [[clado]] dos [[gliro]]s, que agrupa aos [[roedores]] e aos [[lagomorfos]], aínda que se encontraron secuencias de [[ADN]] relacionadas no [[porco]]. Do feito que contén dominios similares a inhibidores da protease dedúcese que a súa función é antimicrobiana e protectora das mucosas orais.<ref name=wap>{{cita publicación| author =Idoji, Y.; Watanabe, Y.; Yamashita, A.; Yamanishi, K.; Nishiguchi, S.; Shimada, K.; Yasunaga, T. e Yamanishi, H: | título =In silico study of whey-acidic-protein domain containing oral protease inhibitors | ano =2008 | publisher =International Journal of Molecular Medicine | volumen =21 | número =4 | id =PMID 18360692 | url = }}</ref>


* '''Immunoglobulinas''', que representan o 10 % das proteínas do soro e proveñen do sangue do animal. Pertencen aos tipos [[IgA]] e [[IgE]] e proceden das [[célula plasmática|células plasmáticas]] do [[tecido conxuntivo]] da [[mama]]. Algúns científicos ven aí a razón de ser do leite, porque permiten transmitir certa immunidade á cria (principalmente a memoria das enfermidades que padeceu a nai). Adoitan seren moi abundantes no calostro (até 100 g/L).
* '''Immunoglobulinas''', que representan o 10 % das proteínas do soro e proveñen do sangue do animal. Pertencen aos tipos [[IgA]] e [[IgE]] e proceden das células plasmáticas do [[tecido conxuntivo]] da [[mama]]. Algúns científicos ven aí a razón de ser do leite, porque permiten transmitir certa immunidade á cría (principalmente a memoria das enfermidades que padeceu a nai). Adoitan ser moi abundantes no calostro (até 100 g/L).

== Uso biotecnolóxico do soro ==
O soro de leite é un resíduo agroindustrial con baixo valor comercial que se converteu nun forte axente de contaminación ambiental, por terse desbotado sen ningún tratamento previo. Quimicamente posúe innumerábeis compoñentes que presentan diversas propriedades funcionais e bioactivas, o que propiciou a súa utilización na [[biotecnoloxía]] como un substrato alternativo para a elaboración de medios de cultivo de baixo custo e minimizar os problemas ambientais causados polo desbotamento deste resíduo. Diversos grupos de investigación estudan a formulación dun medio económico para a produción de [[antibiótico]]s, como a produción de [[bacitracina]] pola bacteria ''Bacillus licheniformis'' a partir do aproveitamento do soro de leite. Sábese segundo de resultados da investigación que ''B. licheniformis'' ten capacidade para utilizar o soro de leite como substrato, constituíndo unha alternativa viábel para a produción de substancias de interese económico, evitando temñén o seu desbotamento no medio ambiente.


== Notas ==
== Notas ==
Liña 63: Liña 66:


== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Leite]]
* [[Queixo]]

=== Bibliografía ===
* Kessler, H. G. (1966): ''Lebensmittel- und Bioverfahrenstechnik, Molkereitechnologie''. München: Verlag A. Kessler. ISBN 3-9802378-4-2
* Sienkiewicz, T. e Riedel C. (1990): ''Whey and Whey Utilization''. Gelsenkirchen-Buer: Verlag Th. Mann. ISBN 3-7862-0086-6
* Walstra, P.; Wouters, J. T. M. e Geurts, T. J. (2006): ''Dairy Science and Technology''. Boca Raton, Fl.: CRC Press. ISBN 0-8247-2763-0

=== Ligazóns externas ===
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.medspain.com/ant/n8_ene00/suero.htm Que é o soro de leite?] {{es}}
* [http://www.medspain.com/ant/n8_ene00/suero.htm Que é o soro de leite?] {{es}}

Revisión como estaba o 3 de agosto de 2012 ás 01:37

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Soro.
Soro de leite.

O soro de leite, tamén denominado lactosoro, é un líquido obtido no proceso de fabricación do queixo, despois da separación da callada ou fase micelar.

É un líquido fluído, de color verdosa amarelada, turbio, de sabor fresco, debilmente doce, de carácter ácido, cun contido de nutrientes ou extracto seco do 5.5 % ao 7 % provenientes do leite.

Normalmente, a partir de dez litros de leite de vaca pódense producir de 8 a 9 L de soro de leite e entre 1 e 2 kg de mató (tipo de quixo fresco típico de Cataluña).

O soro de leite é o conxunto de todos os compoñentes do leite que no se integran na coagulación da caseína, mentres que o mató (a materia prima para fabricar o queixo) está composto en gran parte de caseína.


Clases de soros

Existen dúas clases de soro: o doce e o ácido, dependendo dos métodos empregados para a coagulación do leite.

Lactosoro doce

Procedente de leite coagulado con renina (enzima coagulante). Gran parte deste soro componse de nitróxeno non proteico (22 % do total) e ten unha gran concentración de lactosa (aproximadamente o 4,9 % do soro); é o maís rico en proteínas (0,8 %), pero moi pobre en ácido láctico (0,15 %). O resto do soro é un conxunto de sales minerais e graxas, que varían segundo a especie de animal da que se tire o leite. O pH oscila entre 6 e 6,2, próximo ao do leite inicial. Este soro é o que máis se emprega na industria.

Lactosoro ácido

Procedente de leite coagulado con ácido acético. É o subproduto común da fabricación de queixos frescos e, polo seu elevado pH (4,6), resulta corrosivo para os metais. Contén unha maior proporción de nitróxeno non proteico (27 %) e unha menor concentración de lactosa (4,3 %) que o doce, porque parte daquela converteuse en ácido láctico por fermentación. Por iso ten máis ácido láctico (0,75 %). Debido á desnaturalización, é máis pobre en proteínas (0,6 %). Adoita ter unha menor concentración de sales minerals e graxas, en proporcións que varían segundo as especies.

Composición

Composición media do lactosoro en po
Propiedade Lactosoro doce Lactosoro ácido
pH 6,4 - 6,6 4,4 - 4,5
Materia seca 70 66
Lactosa 51 42
Proteínas 6 – 7 6 – 7
Materia graxa 0,2 1,0
Materias minerais 4 – 5 7 – 8
Calcio 0,45 1,05
Fósforo 0,4 0,8
Ácido láctico 0 10

Fonte: Modler H. W. (1987). Boletín FIL nº 212, 11-124.

Proteínas do soro

As proteínas do soro de leite son compactas, globulares, cunha masa molecular que varía entre 14.000 e 1.000.000 de daltons, e son solúbeis nun amplo intervalo de pH (mantéñense intactas cando o leite se coagula de maneira natural, porque non houbo presenza de calor que desnaturalice as proteínas). En estado natural non se asocian coas caseínas, pero nos leites tratados termicamente e homoxeneizados, unha parte delas si que o fai.[1] As proteínas do soro de leite constan de polo menos oito fraccións diferentes, todas sensíbeis a temperatures altas (procesos térmicos), e por este motivo son as primeiras en degradarse en procesos como a pasteurización ou a UHT. A razón pola cal o leite non se descompón cando non está refrixerado e se tratou cun golpe térmico é por que as proteínas do soro, ao desnaturalizárense, liberan un grupo sulfhidrilo que reduce parcialmente a actividade oxidativa.[1]

As proteínas do soro de leite máis importants son:

  • α-lactalbúmina, que constitúe o sistema enzimático necesario para a síntese da lactosa. Os leites de animais que non presentan esta proteína tampouco non conteñen lactosa. Non posúe sulhidrilos libres, pero si que ten catro disulfuros cedidos pola cistina, de maneira que contén 2,5 veces máis xofre que a caseína. Ten unha baixa masa molecular e un alto contido en triptófano. Considérase que as aves e os bovinos teñen mecanismos similares para xerar proteínas semellantes, porque a secuencia de aminoácidos da α-lactalbúmina é similar á lisozima do ovo.[2] Desnaturalízase a 63 °C.
  • β-lactoglobulina, insolúbel en auga destilada e solúbel en solucións salinas, desnaturalízase e precipita a menos de 73 °C (non resiste a pasteurización). Esta proteína, que non se acha no leite humano, é especialmente abundante no dos ruminantes, e está considerada comno a responsábel de certas reaccións alérxicas nos nenos.[3] Hai tratamentos industriais que permiten modificar os compoñentes do leite de vaca para facela semellante ao leite humano, e así poder darlla aos bebés (leites maternizados). Neses procesos elimínase esta proteína por precipitación con polifosfatos ou por filtración en xel, para depsois mesturala con outros compoñentes (caseína, aceite de soia, minerais, vitaminas, lisozima, etc.).[4] [5] [6] [1]
  • Proteína àcida do soro (WAP, en inglés), que é un compoñente do leite que só se encontra no clado dos gliros, que agrupa aos roedores e aos lagomorfos, aínda que se encontraron secuencias de ADN relacionadas no porco. Do feito que contén dominios similares a inhibidores da protease dedúcese que a súa función é antimicrobiana e protectora das mucosas orais.[7]
  • Immunoglobulinas, que representan o 10 % das proteínas do soro e proveñen do sangue do animal. Pertencen aos tipos IgA e IgE e proceden das células plasmáticas do tecido conxuntivo da mama. Algúns científicos ven aí a razón de ser do leite, porque permiten transmitir certa immunidade á cría (principalmente a memoria das enfermidades que padeceu a nai). Adoitan ser moi abundantes no calostro (até 100 g/L).

Uso biotecnolóxico do soro

O soro de leite é un resíduo agroindustrial con baixo valor comercial que se converteu nun forte axente de contaminación ambiental, por terse desbotado sen ningún tratamento previo. Quimicamente posúe innumerábeis compoñentes que presentan diversas propriedades funcionais e bioactivas, o que propiciou a súa utilización na biotecnoloxía como un substrato alternativo para a elaboración de medios de cultivo de baixo custo e minimizar os problemas ambientais causados polo desbotamento deste resíduo. Diversos grupos de investigación estudan a formulación dun medio económico para a produción de antibióticos, como a produción de bacitracina pola bacteria Bacillus licheniformis a partir do aproveitamento do soro de leite. Sábese segundo de resultados da investigación que B. licheniformis ten capacidade para utilizar o soro de leite como substrato, constituíndo unha alternativa viábel para a produción de substancias de interese económico, evitando temñén o seu desbotamento no medio ambiente.

Notas

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Dargal Badui, Salvador (2006). Química de los Alimentos. Cap. 12 Leche. Edit. Pearson, Addison Weasley. 4ª Edición. p. 614. 
  2. ↑ Brew, K. e Grobler, J. A. (1992). α-Lactalbumin. Advanced Dairy Chemestry. Proteins, vol. 1. Ed. P. F. Fox. pp. 191–229. 
  3. ↑ Wharton, B. (1981). Inmunological implications of alternatives to mother's milk. The Inmunology of Infant Feeding. A. Wilkinson, Plenum Press, Nova York. 
  4. ↑ Al-Mashikh, S. A. e Nakai, S. (1987). Reduction of beta-lactoglobulin content of cheese whey by polyphosphate precipitation. J. Food Sci. pp. 52:1237. 
  5. ↑ Kuwata, T.; Phan, A. M.; Ma, C. Y. e Nakai, S. (1985). Elimination of β-lactoglobulin from whey to simulate human milk protein. J. Food Sci. 
  6. ↑ Shahani, K. M. (1979). Humanized milk. J. Dairy Sci. Technol. 
  7. ↑ Idoji, Y.; Watanabe, Y.; Yamashita, A.; Yamanishi, K.; Nishiguchi, S.; Shimada, K.; Yasunaga, T. e Yamanishi, H: (2008). "In silico study of whey-acidic-protein domain containing oral protease inhibitors" (4). International Journal of Molecular Medicine. PMID 18360692.  Parámetro descoñecido |volumen= ignorado (suxírese |volume=) (Axuda)

Véxase tamén

Outros artigos

Bibliografía

  • Kessler, H. G. (1966): Lebensmittel- und Bioverfahrenstechnik, Molkereitechnologie. München: Verlag A. Kessler. ISBN 3-9802378-4-2
  • Sienkiewicz, T. e Riedel C. (1990): Whey and Whey Utilization. Gelsenkirchen-Buer: Verlag Th. Mann. ISBN 3-7862-0086-6
  • Walstra, P.; Wouters, J. T. M. e Geurts, T. J. (2006): Dairy Science and Technology. Boca Raton, Fl.: CRC Press. ISBN 0-8247-2763-0

Ligazóns externas

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Soro_de_leite&oldid=2563976»