Anel (álxebra): Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Calq (conversa | contribucións)
 
Calq (conversa | contribucións)
Liña 160: Liña 160:
=== Centro ===
=== Centro ===


El centro de un anillo <math>(R,+,\cdot)</math> (denotado por <math>Z(R)</math>) es el conjunto de elementos que conmutan para el producto, es decir <math>Z(R):= \{ r \in R : r \cdot s = s \cdot r , \forall s \in R \}</math>. El centro de un anillo viene a ser como "la parte conmutativa del anillo". Nótese que siempre se tiene que <math>0 \in Z(R)</math>. Los anillos conmutativos son aquellos que coinciden con su centro, i.e., <math>R=Z(R)</math>.
O centro dun anel <math>(R,+,\cdot)</math> (denotado por <math>Z(R)</math>) é o conxunto de elementos que conmutan para o produto, é dicir <math>Z(R):= \{ r \in R : r \cdot s = s \cdot r , \forall s \in R \}</math>. O centro dun anel vén a ser como "a parte conmutativa do anel". Nótese que sempre se ten que <math>0 \in Z(R)</math>. Os aneis conmutativos son, logo, aqueles que coinciden co seu centro, i.e., <math>R=Z(R)</math>.


*El centro del anillo de las matrices cuadradas de orden n se constituye únicamente de las matrices escalares.
*O centro do anel das matrices cadradas de orde n constitúese unicamente das matrices escalares.


[[Categoría:Álxebra]]
[[Categoría:Álxebra]]

Revisión como estaba o 25 de abril de 2012 ás 18:19

Na álxebra, un anel é unha estrutura alxébrica formada por un conxunto (A) e dúas operacións: suma e produto: (A+,*); de tal xeito que (A,+) é un grupo conmutativo con elemento neutro (que designamos 0), e o produto * é asociativo e ten a propiedade distributiva respecto da suma. Se o produto é conmutativo falaremos dun anel conmutativo e se o anel posúe un elemento neutro para o produto, chamarase anel con unidade.

O exemplo máis intuitivo e familiar de anel é o conxunto dos números enteiros:

... -4, -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, 4, ...

xunto coas operacións binarias da suma e a multiplicación. Historicamente, o conxunto Z dos enteiros coas súas dúas operacións serviu de base para a formulación do concepto de anel. A razón pola cal estas tres cousas forman un anel, é porque posúen as seguintes propiedades:

  1. Os números enteiros están cerrados baixo a suma: dados dous números enteiros a e b, cúmprese que a + b é un número enteiro.
  2. A suma é asociativa: dados tres números enteiros a, b e c, cúmprese que (a + b) + c = a + (b + c).
  3. Existe un elemento neutro para a suma: para todo número enteiro a, a + 0 = 0 + a = a.
  4. Existe un elemento simétrico para a suma: para todo número enteiro a, sempre existe algún número enteiro b, tal que a + b = 0.
  5. A suma é conmutativa: dados dous números enteiros a e b, cúmprese que a + b = b + a.
  6. Os números enteiros están cerrados baixo a multiplicación: dados dous números enteiros a e b, cúmprese que a × b é un número enteiro.
  7. A multiplicación é asociativa: dados tres números enteiros a, b e c, cúmprese que (a × b) × c = a × (b × c).
  8. Existe un elemento neutro para a multiplicación: para todo número enteiro a, a × 1 = a.
  9. A multiplicación é distributiva respecto da suma: a × (b + c) = (a × b) + (a × c).

Definición formal

Sexa A un conxunto non baleiro, e sexan e dúas operacións binarias en A, dise que o conxunto é un anel se se cumpren as seguintes propiedades:

1. A é pechado baixo a operación .
2. A operación é asociativa.
3. A operación ten a n como elemento neutro.
4. Existe un elemento simétrico para .

Estas catro condicións definen un grupo. Unha quinta condición define un grupo abeliano:

5. A operación é conmutativa.

Para definir un anel, é necesario agregar tres condicións máis que falan acerca da segunda operación binaria:

6. A é pechado baixo a operación .
7. A operación é asociativa.
8. A operación é distributiva respecto de .

E agregando unha novena condición, defínese un anel conmutativo:

9. A operación é conmutativa.

Definición sintética

Usando Lecciones de Álgebra moderna de P. dubreil y M.L. dubreil Jacotin:

Un anel R é un conxunto con dúas leis de composición, chamadas adición e multiplicación, cumprindo as seguintes condición:

  • R é grupo abeliano para a adición; o elemento neutro nesta adición noméase cero do anel, e denótase usualmente 0;
  • R é un semigrupo para a multiplicación;
  • a multiplicación é distributiva (aos dous lados) respecto á adición.

Exemplos

  • O conxunto H = {m+ni/ m,n están en Q}, H é subconxunto do conxunto C dos complexos. con la adición y múltiplicación usuales.
  • El conjunto M de las matrices reales de orden 2 con la adición y multiplicación es un anillo no conmutativo.
  • El conjunto Q(?) de los números reales: m +n? donde m, n están en Q, conjunto de los racionales y ? es el real que ?*? = 3. Leyes de composición: adición y multiplicación.
  • El conjunto Z[6] de los restos módulo 6; con la adición y multiplicación de restos; es un anillo finito con divisores de 0.
  • El conjunto F[x] de los polinomios con coeficientes en Z, conjunto de los enteros , con la adición y multiplicación.

Elementos destacados nun anel

  • Elemento cero: denotado por . É o neutro para a suma.

Observación: Sexa A un anel arbitrario. Demostración: . Logo . Restando o inverso aditivo de , que existe dado que A é un grupo para a suma, Pero . Finalmente

  • Elemento unitario: se un elemento, que denotamos 1, cumpre para todo elemento a do anel, denomínase elemento unitario.

O elemento cero e o elemento unitario só coinciden no caso de que o anel sexa trivial ( {0} ): Demostración: Sexa Logo,

  • Inverso multiplicativo: se estamos nun anel que posúa un elemento unitario, é inverso multiplicativo pola esquerda (ou simplemente inverso pola esquerda) de se . Así mesmo, é inverso multiplicativo por la derecha (o sencillamente inverso por la derecha) de si . Un elemento se dirá que es inverso multiplicativo (o sencillamente inverso) de si es inverso por la izquierda de e inverso por la derecha de , es decir, .

Si existe el inverso de un elemento, entonces es único (lo que justifica llamarlo el inverso).

  • Elemento inversible, ou elemento invertible ou unidade: é todo aquel elemento que posúe inverso multiplicativo.
  • Divisor do cero: un elemento é divisor del cero por la izquierda, si existe algún b distinto de 0, tal que a·b=0. Lo es por la derecha si existe un c distinto de 0 tal que c·a=0. Se dirá que a es divisor del cero, si lo es tanto por la derecha como por la izquierda.
  • Elemento regular: un elemento de un anillo es regular si no es divisor de cero. Todo elemento invertible es regular.
  • Elemento idempotente: es cualquier elemento del anillo que al multiplicarse por sí mismo no varía, es decir, tal que (esto se suele escribir como ). El cero es siempre idempotente en un anillo, y si el anillo es unitario, también el 1 es idempotente.
  • Elemento nilpotente (o nihilpotente): es cualquier elemento del anillo para el que existe un número natural de forma que (donde se define por recurrencia: , ). El 0 es siempre un nilpotente de cualquier anillo. Todo elemento nilpotente es divisor de cero.

Tipos de aneis

Algúns tipos destacables de aneis son:

  • Anel conmutativo: aquel no que o produto é conmutativo, isto é, a·b=b·a para todo a e b (non debe confundirse con anil abeliano).
  • Anillo unitario: aquel que posee un elemento unitario y además, éste es distinto del neutro de la suma.
  • Anillo con leyes de simplificación: aquel en el que se cumplen las leyes de simplificación. Si un anillo no tiene divisores del cero, se cumplen las leyes de simplificación, y el recíproco también es cierto.
  • Dominio de integridad: si un anillo no posee divisores del cero, es un dominio de integridad (a menudo se suele exigir que además se trate de anillos conmutativos y unitarios, pero esta exigencia no es aceptada por todos los autores).
  • Cuerpo: se trata de un anillo de división conmutativo.
  • Anillo abeliano: es un anillo en el que todo elemento idempotente pertenece al centro del anillo, es decir, todo elemento idempotente conmuta con cualquier elemento del anillo.
  • Anillo euclídeo. El nombre según A.I. Kostrikin. Un dominio de integridad R se dice que es un anillo euclideo si para cualquier elemento x distinto de 0 en R está determinado un entero n(x) mayor o igual que 0 y cumple:

i)Para x e y elementos cualesquiera de R, ninguno nulo, n(x) menor o igual que n(xy).

ii) Para x, y cualesquiera, dos elementos no nulos a la vez de R, existen q y r en R, de modo que x=qy+r, siendo r=0 o n(r) menorque n(y).

  • n(x) es una aplicación de R* en Z≥0, donde R* es el anillo sin su 0.

Son anillos euclídeos: El anillo de los enteros, el de los enteros gaussianos y los anilllos de polinomios, el de los enteros pares.

Fraleigh llama dominio euclidiano.

Subsistemas notables

Subaneis e ideais

Un subanillo de un anillo =(A,+,·) es un subconjunto que cumple que es cerrado para la suma y la multiplicación en el anillo, esto es, si , entonces y . Si (es decir, si el anillo es unitario), entonces se exigirá además que . Nótese que en este caso, cuando el anillo es unitario, {0} no será subanillo de , y sí lo será si no es unitario.

Un subanillo es propio cuando no coincide con todo el anillo, es decir, si .

Resulta pues que un subanillo es un anillo dentro de otro anillo (para las mismas operaciones). En particular, es un subgrupo de .

Pero en la Teoría de Anillos hay un tipo de subconjunto más notable aún que el de subanillo, el de ideal.

Un subconjunto es ideal por la izquierda de un anillo (A,+,·) si es subgrupo de y dados cualesquiera y se tiene que .

Un subconjunto es ideal por la derecha de un anillo (A,+,·) si es subgrupo de y dados cualesquiera y se tiene que .

Cuando un subconjunto I es ideal por la derecha e ideal por la izquierda se dice que es un ideal bilátero (del anillo), o simplemente que es un ideal (del anillo).

La propiedad conmutativa nos asegura que en todo anillo conmutativo todo ideal por la izquierda es ideal por la derecha, y todo ideal por la derecha es ideal por la izquierda, esto es, todos los ideales (por la izquierda o por la derecha) de un anillo conmutativo son ideales biláteros.

Un ideal (por la izquierda, por la derecha o bilátero) se dice que es propio si es distinto de todo el anillo, esto es, .

Unidades

Al conjunto de elementos invertibles de un anillo unitario se le llama conjunto de unidades (del anillo), y se le denota por .

Si es ideal (por la izquierda, por la derecha o bilátero) propio de un anillo unitario (Nota: R es el anillo unitario, son sus unidades o elementos invertibles, entonces , esto es, ningún ideal propio tiene elementos invertibles. En particular, ningún ideal (por la izquierda, por la derecha o bilátero) propio tiene por elemento al 1, lo que impide a los ideales ser subanillos de anillos unitarios.

Centro

O centro dun anel (denotado por ) é o conxunto de elementos que conmutan para o produto, é dicir . O centro dun anel vén a ser como "a parte conmutativa do anel". Nótese que sempre se ten que . Os aneis conmutativos son, logo, aqueles que coinciden co seu centro, i.e., .

  • O centro do anel das matrices cadradas de orde n constitúese unicamente das matrices escalares.