Eleccións parlamentarias de Andorra de 2019

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Eleccións parlamentarias de Andorra de 2019
 ← 2015 (en) Traducir Editar o valor em WikidataAndorra Editar o valor em Wikidata 2023 Editar o valor em Wikidata  → 
Data7 de abril de 2019 Editar o valor em Wikidata
TipoAndorran parliamentary election (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Cargo elixido28 Member of the General Council of Andorra (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Participación política
Electorado27.278 Editar o valor em Wikidata
18.638
   68.33٪
Ponto percentual (pt) 2.71
Resultado da votación Editar o valor em Wikidata
<1
2>
DA  — Xavier Espot Zamora
12.179   65.34٪
Parlamentario 15 → 11 Número de escanos 4
<1
2>
PS  — Pere López Agràs
11.910   63.9٪
Parlamentario 7
<1
2>
Liberals  — Jordi Gallardo Fernández
8.684   46.59٪
Parlamentario 8 → 4 Número de escanos 4
<1
2>
Third Way (en) Traducir  — Josep Pintat Forné
3.975   21.33٪
Parlamentario 4
<1
2>
CC  — Carles Naudi d'Areny-Plandolit Balsells
1.136   6.1٪
Parlamentario 2

Editar o valor em Wikidata

As eleccións parlamentarias de Andorra celebráronse o 7 de abril de 2019 para elixir os 28 escanos do Consello Xeral de Andorra.[1]

Trasfondo[editar | editar a fonte]

Os Demócratas por Andorra obtiveron a maioría absoluta nas eleccións de 2015 e Antoni Martí foi reelixido Primeiro Ministro de Andorra. En decembro de 2017, Josep Pintat, xunto cos dous membros da Unió Laurediana e dous membros de Ciudadanos Comprometidos, abandonou o grupo liberal.

Antoni Martí non pode ser reelixido, xa que a Constitución limita o cargo a dous mandatos consecutivos completos.

Sistema electoral[editar | editar a fonte]

As eleccións xerais ríxense por un principio de voto paralelo. Cada elector ten que emitir dous votos en dúas urnas diferenciadas:

  • Un voto é para elixir a dous conselleiros por cada unha das 7 parroquias nas que se divide o país para un total de 14.
  • O outro voto é para elixir 14 conselleiros a nivel nacional por escrutinio proporcional.

Cada 4 anos vótase nas Cortes Xerais

Unha mesma persoa non pode aparecer como candidata a unha lista nacional e unha parroquial, nin tampouco en dúas parroquias diferentes.[2]

Candidaturas[editar | editar a fonte]

Circunscrición nacional[editar | editar a fonte]

Os partidos ou coalicións que se presentaron á circunscrición nacional, no que se elixen 14 conselleiros por representación proporcional, foron:[3]

Candidatura Cabeza de lista Programa Lema[4]
Demòcrates per Andorra (DA) Xavier Espot Zamora [1] Arquivado 2019-03-24 en Wayback Machine. "Les persones compten"
Liberals d'Andorra (LA) Jordi Gallardo Fernàndez [2] Arquivado 24 de marzo de 2019 en Wayback Machine. "Una altra forma de ser, una altra forma de fer"
Partido Socialdemócrata (PS) Pere López i Agràs [3] Arquivado 2019-03-27 en Wayback Machine. "Una Andorra per a tothom"
Progressistes-SDP (SDP) Josep Roig Carcel [4] “Sí al progrés”
Tercera Via Josep Pintat Forné [5] Arquivado 13 de marzo de 2023 en Wayback Machine. "Andorra ets tu"
Units pel Progrés d'Andorra (UPA) Alfons Clavera Arizti [6] "El progrés per a tots"
Andorra Sobirana (AS) Eusebi Nomen Calvet "Andorra presonera / Andorra sobirana"

Circunscricións parroquiais[editar | editar a fonte]

Os partidos ou coalicións que se presentaron ás circunscripcións parroquiais, onde se elixen os dous candidatos da lista mais votada de cada parroquia, son:[5]

Candidatura Candidatos
Canillo Encamp Ordino la Massana Andorra la Vella St. Julià de Lòria les Escaldes
Demòcrates per Andorra (DA) Meritxell Palmitjavila
Mònica Bonell
Jordi Torres
M. Martisella
Joan M. Benazet
Alexandra Codina
Enric Tarrado
Marc Pons
Carles Álvarez
Vicky Grau
Sílvia Calvó
Javier Giménez
d'Acord Cristina Valen
Josep A. Reina
David Rios
Caterina Juan
Marc Galabert
J, M. Armengol
Judith Pallarés
Vicenç Alay
Joaquim Miró
Sílvia Ferrer
Gerard Alís
Joan Fernàndez
Rosa Gili
Marc Magallón
Progressistes-SDP (SDP) Aaron Comella
Judith Montoro
Felip Gallardo
Albert Granyena
Àngel Dalmau
Meritxell Pujol
Elisabet Zoppetti
Marc González
Tercera Via Olga Martínez
Íngrid Ruiz
Noemí Amador
Jordi Balsa
Emi Matarrodona
J. Antonio Préstamo
Josep Majoral
Carine Montaner
Josep Pubill
França Riberaygua
Andorra Sobirana (AS) Ricard Riba
Aret Boronat
Ciutadans Compromesos (CC) Carles Naudi
Raül Ferré

Enquisas de opinión[editar | editar a fonte]

Axencia Data da enquisa Mostra DA LA PS VA SDP Podem Tercera Via AS UPA CC Vantaxe
Time Consultants 7–18/03/19 680 34,1
7–11
16,2
5–7
30,2
7–9
3,8
0
8,6
1–3
2,9
0
1,20
0

2
3,9
CRES 28/02/19–13/03/19 1.212 38,7 16 28,9 5,9 6,2 3,1 1,1 9,8
Time Consultants 01–10/10/18 680 34,4 19,9 36,3 8,0 1,4 2,1
CRES 04–21/06/18 809 33,1 21,7 35,3 1,5 7,7 2,3
CRES 03–25/05/17 803 37,9 27,4 21,0 5,6 4,8 10,5
CRES 16/05/16–30/06/16 1.215 42,0 20,8 26,9 6,4 15,2
Eleccións 2015 01/03/15 37,0
15
27,7
8
23,5
3
11,7
2
9,4

Resultados[editar | editar a fonte]

Partido Circunscricións
parroquiais
Circunscrición
nacional
Escanos
totais
+/–
Votos % Escanos Vots % Escanos
Demòcrates per Andorra 5.931 34,86 6 6.248 35,13 5 11 –4
Partido Socialdemócrata 6.473 38,05 2 5.445 30,62 5 7 +4
Liberals d'Andorra 2 2.219 12,48 2 4 +1
Tercera Via + Unió Laurediana 2.122 12,47 2 1.853 10,42 2 4 -1
Ciutadans Compromesos 1.136 6,68 2 2 Nou
Progressistes SDP 1.280 7,52 0 1.044 5,87 0 0 -2
Andorra Sobirana 71 0,42 0 825 4,64 0 0 Nou
Units pel Progrés d'Andorra 149 0,84 0 0 Nou
Votos brancos 1.168 531
Votos nulos 443 324
Total 18.624 100 14 18.638 100 14 28 0
Censo/participación 27.278 68,27 27.278 68,33
Fonte: Eleccions d'Andorra Arquivado 23 de setembro de 2015 en Wayback Machine.

Resultados das circunscricións parroquiais[editar | editar a fonte]

Parroquia Part.
Canillo 66,27 23,13 10,60 72,48
Encamp 44,62 42,07 8,46 4,86 65,96
Ordino 44,59 40,19 7,88 7,34 77,80
La Massana 43,87 56,13 73,75
Andorra la Vella 37,04 37,30 14,92 10,74 62,89
Sant Julià de Lòria 27,32 27,86 44,82 70,43
Escaldes-Engordany 41,39 42,56 8,46 7,60 69,65
Total porcentaxe votos 34,8 38,1 12,5 7,5 0,4 6,7
Fonte: Eleccions d'Andorra

Resultados da circunscrición nacional por parroquia[editar | editar a fonte]

Parroquia
Canillo 55,9 20,0 9,4 5,6 2,6 6,5 0,6
Encamp 37,9 32,3 16,1 4,3 5,5 3,9 1,0
Ordino 37,2 31,7 12,7 6,8 5,2 6,4 0,5
La Massana 36,1 26,6 14,1 12,8 4,4 6,1 0,7
Andorra la Vella 30,3 37,0 12,6 7,2 8,7 4,3 1,3
Sant Julià de Lòria 26,6 24,6 10,5 30,0 4,9 3,3 0,5
Escaldes-Engordany 42,5 30,7 11,5 5,5 5,0 4,8 0,7
Total porcentaxe votos 35,1 30,6 12,4 10,4 5,8 4,6 0,8
Fonte: Eleccions d'Andorra

Conselleiros elixidos[editar | editar a fonte]

DA PS LA Tercera Via CC
Nacional
  1. Xavier Espot Zamora
  2. Roser Suñé Pascuet
  3. Núria Rossell Jordana
  4. Carles Enseñat Reig
  5. Ester Molné Soldevila

Canillo

  1. Meritxell Palmitjavila Naudí
  2. Mònica Bonell Tuset

Encamp

  1. Jordi Torres Falcó
  2. Maria Martisella González

Ordino

  1. Joan Martínez Benazet
  2. Alexandra Codina Tort
Nacional
  1. Pere López Agràs
  2. Susagna Vela Palomares
  3. Judith Salazar Álvarez
  4. Jordi Font Mariné
  5. Roger Padreny Carmona

Andorra la Vella

  1. Joaquim Miró Castillo

Escaldes-Engordany

  1. Rosa Gili Casals
Nacional
  1. Jordi Gallardo Fernàndez
  2. Ferran Costa Marimon

Andorra la Vella

  1. Sílvia Ferrer Ghiringhelli

Escaldes-Engordany

  1. Marc Magallón Font
Nacional
  1. Josep Pintat Forné
  2. Joan Carles Camp Areny

Sant Julià de Lòria

  1. Josep Majoral Obiols
  2. Carine Montaner Raynaud
La Massana
  1. Carles Naudi d'Areny-
    Plandolit Balsells
  2. Raül Ferré Bonet
Fonte: Eleccions d'Andorra

Formación de goberno[editar | editar a fonte]

Xavier Espot de Demócratas por Andorra foi escollido o 15 de maio de 2019 (38 días logo das eleccións) como presidente do Goberno de Andorra, o sétimo da historia do país e o sexto dende a aprobación da Constitución (1993). Espot foi elixido na primeira rolda de votacións por maioría absoluta, grazas ao voto dos 11 conselleiros do seu partido, mais os catro de Liberales de Andorra e os dous de Ciudadanos Comprometidos.

Así foi como Andorra obtivo un goberno tripartito entre DA, L'A e CC.[6]

Espot superou en votos ao candidato socialdemócrata, Pere López, que recibiu os sete votos dos conselleiros do seu partido. Mentres, os catro conselleiros de Tercera Vía abstivéronse.[6]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Les eleccions generals andorranes seran el 7 d’abril". VilaWeb (en catalán). Consultado o 1 de marzo de 2019. 
  2. "IPU PARLINE database: ANDORRA (Consell general), Electoral system". archive.ipu.org. Consultado o 1 de marzo de 2019. 
  3. "Set llistes nacionals en les eleccions generals més disputades". Andorra Difusió. 26 de febreiro de 2019. Consultado o 26 de febreiro de 2019. 
  4. "La campanya alça el teló confrontant la continuïtat demòcrata i el clam de la resta de forces a forçar un canvi". Altaveu. 24 de marzo de 2019. Consultado o 24 de marzo de 2019. 
  5. "Fins a 24 llistes a les territorials, amb presència de d'Acord a les set parròquies". Ara Andorra. 26 de febreiro de 2019. Consultado o 26 de febreiro de 2019. 
  6. 6,0 6,1 "Xavier Espot proclamado novo xefe de Goberno de Andorra". La Vanguardia. 15 de maio de 2019. Consultado o 16 de maio de 2019.