Disolución de Checoslovaquia

Checoslovaquia antes da disolución.

A disolución de Checoslovaquia foi o proceso de disolución do estado de Checoslovaquia nas nacións da República Checa e Eslovaquia, que tivo lugar o 1 de xaneiro de 1993.

A miúdo é referido como "o Divorcio de Veludo" en galego e outras linguas, unha referencia á Revolución de Veludo de 1989 que conduciu ao final do goberno do Partido Comunista de Checoslovaquia e á formación dun goberno novo, non comunista.

Antecedentes

Checoslovaquia naceu sobre a disolución do Imperio Austrohúngaro ao final da primeira guerra mundial. Foi dividida e unificada novamente por conquistas militares durante a segunda guerra mundial. A ocupación pola Unión Soviética logo da segunda guerra deveu na organización da República Socialista Checa e a República Socialista Eslovaca, federadas na República Socialista Checoslovaca. Por outra banda, un territorio antes checoslovaco no sueste foi convertido en parte de Ucraína. Esta configuración política pasou do socialismo ao capitalismo coa Revolución de Veludo de 1989.

Antes dos anos 1990, o PIB per cápita da República Checa era aproximadamente un 20 % máis alto có de Eslovaquia, pero o crecemento do seu PIB duradeiro era inferior. As transferencias de diñeiro do orzamento checo a Eslovaquia, que foran a regra no pasado, foron parados en xaneiro de 1991.

Moitos checos e eslovacos desexaban a existencia continuada dunha Checoslovaquia federal. Unha maioría leve de eslovacos, con todo, avogaba por unha forma máis solta de coexistencia ou por unha independencia completa. En novembro de 1992, por exemplo, unha enquisa sinalou que o 49 % dos eslovacos e o 50 % dos checos estaba en contra da separación, mentres o 40 % dos eslovacos apoiábaa. A enquisa tamén atopou que o 41 % dos checos e o 49 % dos eslovacos pensaba que a cuestión debería ser feita nun referendo.

Finalmente, o destino do país decidírono os políticos. En 1992, os checos elixiron a Václav Klaus e a outros que esixían unha federación aínda máis firme ("federación viable") ou, na súa falta, dous estados independentes. Vladimír Mečiar e outros políticos eslovacos querían unha especie de confederación. Os dous lados estableceron negociacións frecuentes e intensas en xuño. O 17 de xullo, o parlamento eslovaco adoptou a Declaración de Independencia da nación eslovaca. Seis días máis tarde, os políticos decidiron disolver Checoslovaquia nunha reunión en Bratislava.

O obxectivo das negociacións era alcanzar unha división pacífica. O 25 de novembro, o parlamento federal adoptou a lei Constitucional durante o final da existencia de Checoslovaquia, que declarou que co vencemento do 31 de decembro de 1992, a República Federal Checoslovaca deixariá de existir e asegurou os detalles técnicos necesarios.

A revolución que precedeu a separación, debido a que ocorreu sen violencia foi chamada como a "Revolución de Veludo", foi levada a cabo por demostracións e accións pacíficas masivas. Isto contrasta coa desintegración a miúdo violenta de Iugoslavia e a Unión Soviética.

Ambos os dous países foron admitidos na Unión Europea en 2004.

Aspectos legais

División da propiedade nacional

A maior parte dos activos federais foron divididos en proporción 2 a 1 (a proporción aproximada entre a poboación checa e eslovaca dentro de Checoslovaquia), ata os equipos do exército, trens e infraestrutura de avións de pasaxeiros. Algunhas disputas menores (p.ej sobre reservas de ouro almacenadas en Praga) duraron durante uns anos logo da disolución. O público en ambos os países era bastante indiferente destas disputas e o seu resultado.

División monetaria

Ao principio, o antigo diñeiro checoslovaco, a coroa checoslovaca, aínda era usada en ambos os dous países (unión monetaria). Os medos a perda económica no lado checo fixeron que os dous estados adoptasen dúas moedas nacionais, o 8 de febreiro de 1993. Ao principio as divisas tiñan un tipo de cambio igual, pero máis tarde, a maior parte do tempo, o valor da coroa eslovaca era inferior có da coroa checa (ata o 30 %, en 2004 era ao redor do 25 % e o 27 %, actualmente é aproximadamente do 20 %).

Consecuencias

Economía

A disolución tivo un pouco de impacto negativo nas dúas economías, sobre todo en 1993, cando os vínculos tradicionais tiñan que acomodar a burocracia do comercio internacional, foron cortados, pero o impacto era bastante inferior do esperado por moitas persoas.

As esperanzas de que a disolución comezaría rapidamente unha era de crecemento económico alto da República Checa (sen a necesidade "de patrocinar a Eslovaquia menos desenvolvida") demostraron ser claramente incorrectas ou moi esaxeradas. Tamén, a esperanza dunha Eslovaquia independente, inexplorada, que se converte nun novo "tigre económico" era parcialmente infundada. O nivel de PBI eslovaco é aínda inferior ao da República Checa; o crecemento do PBI eslovaco, con todo, foi consecuentemente máis alto que o checo desde 1994.

Cidadanía

A dobre nacionalidade entre os dous estados non foi ao principio permitida; só anos máis tarde fixo que os tribunais o fagan posible, se ben pouca xente exerceu este dereito. Xa que ambos os dous países son na actualidade membros de Unión Europea, esta cuestión fíxose menos importante debido á Liberdade de Movemento da Unión Europea para a política de traballadores. Aquela política significa que os cidadáns da Unión Europea teñen o dereito de vivir e traballar en todas partes dentro da Unión Europea (suxeito a algunhas excepcións durante un período de transición). En caso do movemento entre a República Checa e Eslovaquia, esta política entrou en vigor a partir de 2004. A xente dos dous países tivo permiso para cruzar a fronteira sen un pasaporte, e podía traballar en todas partes sen necesidade de obter un permiso oficial (este foi usado principalmente por eslovacos que traballan na República Checa).

Xitanos

Un dos problemas non solucionados durante a disolución era a cuestión dun número grande de xitanos que vive na República Checa, que naceron e oficialmente se rexistraron na actual Eslovaquia. A maior parte deles non rexistraron de novo o seu lugar oficial de permanencia durante os meses antes da disolución, e entón a pregunta da súa cidadanía foi deixada aberta. A lei checa permitiu unha concesión de cidadanía automática só a aqueles sen un rexistro criminal e este, segundo se informa, excluíu unha porcentaxe bastante grande de xitanos. Eslovaquia non quixo conceder a cidadanía á xente que non vive alí e vista como problemática. A cuestión prolongouse durante anos e ao final, o estado existente foi codificado.

Contactos entre idiomas

Na antiga Checoslovaquia, a primeira canle de televisión era federal e as linguas checa e eslovaca eran usadas en proporcións iguais nas noticias de TV alí, aínda que as películas estranxeiras e series de TV case fosen exclusivamente dobradas en checo, por exemplo. Isto fixo que case toda a xente de ambas as nacións foran bilingües, sen problemas na comprensión da outra lingua (as dúas linguas son moi próximas de todos os xeitos).

Despois da separación, as novas canles de TV na República Checa practicamente deixaron de usar o eslovaco, e a xente checa moza agora ten unha comprensión moi inferior da lingua eslovaca. As noticias de TV checas, con todo, recentemente comezaron a introducir de novo a cobertura de lingua eslovaca. Tamén, o número de libros e xornais en lingua eslovaca vendidos na República Checa caeu drasticamente. En Eslovaquia, con todo, a maior parte dos abastecedores de televisión por cable ofrecen canles de TV checos, e por motivos económicos, moitos programas de televisión en canles de TV eslovacos aínda son dobrados en checo, algunhas películas en cines son subtituladas en checo e hai moito máis libros e revistas en lingua checa no mercado que antes da separación. A xente eslovaca moza aínda ten o mesmo coñecemento (se non mellor) da lingua checa, como os seus precursores.

Legado

Logo dun período de transición de aproximadamente catro anos, durante os cales as relacións entre os estados poderían ser caracterizadas como "un trauma post-divorcio", as relacións presentes entre checos e eslovacos, como moitas persoas indican, están probablemente mellor do que estiveron algunha vez.

Ningún movemento para reunir Checoslovaquia apareceu e ningún partido político avoga por iso no seu programa. As influencias políticas entre os países son mínimas. As relacións comerciais foron restablecidas e estabilizadas. Logo dunha interrupción curta, as montañas de Eslovaquia son outra vez o obxectivo dun número crecente de turistas checos.