Saltar ao contido

Biak

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía físicaBiak
(id) Pulau Biak Editar o valor en Wikidata
Imaxe
Tipoilla Editar o valor en Wikidata
Parte deIlhas Schouten (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Situado na entidade xeográficaIlhas Schouten (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Localización
División administrativaBiak Numfor, Indonesia (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Mapa
 0°56′42″S 135°56′10″L / -0.945033, 135.936142
Bañado porOcéano Pacífico Editar o valor en Wikidata
Características
Altitude127 m Editar o valor en Wikidata
Dimensións30 (ancho) × 60 (lonxitude) km
Superficie1.904 km² Editar o valor en Wikidata

Biak é unha pequena illa situada na baía de Cenderawasih, preto da costa norte de Papúa, unha provincia de Indonesia, Está xusto ao noroeste de Nova Guinea. Biak é a illa máis grande do seu pequeno arquipélago e ten moitos atois, arrecifes e corales.

O centro máis grande da poboación está en cidade de Biak na costa do sur. O resto da illa está pouco poboada con pequenas aldeas.

Biak forma parte das illas Biak (Kepulauan Biak).

Biak foi avistada por primeira vez polos europeos polo navegante portugués Jorge de Menezes en 1526. Na súa viaxe de Malaca a Maluku polo norte de Borneo, Jorge de Menezes desembarcou nas illas Biak, á entrada do Golfo, onde viuse forzado a invernar. A illa chamouse a partir de entón nos mapas portugueses "Ilha de Dom Jorge" ou "Ilha onde invernou Dom Jorge", para converterse, finalmente, en "Ilha de S. Jorge".[1]

O navegante español Álvaro de Saavedra avistou a illa o 24 de xuño de 1528, ao intentar regresar de Tidore a Nova España. Reportouse outro avistamento posteriormente en 1545 polo navegante español Íñigo Ortiz de Retes a bordo do galeón "San Juan" ao intentar tamén o regreso a Nova España.[2]

O arquipélago foi cartografiado por primeira vez nas cartas portuguesas de Gaspar Viegas (1537), un mapa anónimo de 1540, e nos mapas de João de Lisboa e de Bartolomeu Velho (c. 1560), e outros portugueses, españois e mapas holandeses.[3]

Na segunda guerra mundial, un aeroporto estratéxico do exército xaponés imperial situouse alí, servindo como base para as operacións na guerra do Pacífico. As forzas americanas capturaron eventualmente a illa durante a batalla de Biak. O aeródromo capturado cambiouse o nome de Aeródromo de Mokmer e máis tarde transferiuse á Royal Australian Air Force. [Cómpre referencia]

Foi transferido a dominio holandés, xunto coa metade de Nova Guinea, nos anos 60.[Cómpre referencia]

Masacre de Biak

[editar | editar a fonte]

O 1 de xullo de 1998, aniversario da infrutuosa declaración de independencia de Papúa de 1971, Biak foi o escenario do que comunmente coñécese como o "Masacre de Biak" ou "Bloody Biak". A xente nativa papúa e os membros do Organisasi Papua Merdeka (Free Papua Movement Movemento de Papúa Libre), levantaron a súa bandeira tradicional, 'a Estrela da Maña', na torre de auga de Kota Biak e acamparon alí durante os seguintes seis días.[4]

Ás 05.30 do 6 de xullo de 1998, a manifestación foi dispersada polo Tentara Nasional Indonesia (TNI ou Militares Indonesios). Moitos foron fusilados mentres intentaban fuxir. Os superviventes foron detidos e confinados á forza nos peiraos onde foron custodiados varios días mentres que outros manifestantes eran apresados.

Ao redor de 200 dos manifestantes orixinais foron embarcados á forza en dous buques navais indonesios e levados a dous sitios diferentes para ser guindados ao océano. Nos días seguintes, os corpos apareceron nas costas de Biak, ou enredados nas redes de pesca. O TNI explicou que os corpos que apareceron pertencían ás vítimas do tsunami Aitape que ocorreu aproximadamente a 1.000 km. en Papúa Nova Guinea.[5]

Demografía

[editar | editar a fonte]
Nativos de Biak en 1907. Tropenmuseum.

Os habitantes de Biak son predominantemente melanesios e a relixión principal é o cristianismo. O idioma oficial é o indonesio e o idioma local principal é o Biak. Tamén se utilizan outros idiomas, como holandés e inglés, pero limitados. Administrativamente está dividida en 12 kecamatans, tendo 112.873 habitantes no censo de 2010.[6]

Biak conta cun clima tropical chuvioso con temperaturas case idénticas ao longo do ano. A temperatura media anual na cidade é 26 °C, que é tamén xeralmente a temperatura media de cada día en Biak. A cidade ve unha boa cantidade de precipitación cada mes ao longo do curso do ano, promediando ao redor de 2816 mm de precipitación por ano. O seu mes máis seco é novembro, cunha media dun pouco menos de 200 mm de choiva ao mes.

Datos climáticos para Biak, Papua
Mes Xan Feb Mar Abr Mai Xuñ Xul Ago Set Out Nov Dec Anual
Media máxima en °C 30,0 29,2 31,0 30,2 30,1 29,7 31,0 29,7 29,7 30,3 30,3 30,4 30,13
Media mínima en °C 23,4 23,7 23,4 23,2 23,5 23,2 23,5 22,9 22,3 23,6 23,8 23,7 23,35
Precipitación media mm 270 246 278 214 266 216 234 243 209 206 195 239 2 816
Media de días con precipitacións 25 22 20 18 21 16 14 19 20 17 12 15 219
Fonte: World Meteorological Organization[7]

Tradición

[editar | editar a fonte]

A cultura Biak Numfor vira en torno á súa antiga relixión animista, aínda que hoxe tamén son cristiáns.

As súas crenzas viran en torno a unha cerimonia ritual chamada Wor, para evitar estar inzados por todo tipo de mala sorte e enfermidades. O Wor está en todos os aspectos da súa vida e algunhas das súas cerimonias tradicionais aínda se celebran agora. Inclúen a primeira cerimonia de corte de pelo (Wor Kapapnik), a cerimonia de crecemento (Wor Famarmar) e a cerimonia de voda (Wor Yakyaker Farbakbuk). Todas estas cerimonias van acompañadas de cantos, bailes e ofrendas aos espíritos ancestrais.

Danza Yosim Pancar

[editar | editar a fonte]

O Biak Numfor ten unha danza de amizade chamada "Yosim Pancar". As formacións de pequeno a mediano tamaño dos grupos de baile podén durar toda a noite. Varios movementos da "Yosim Pancar" que son populares ata o día de hoxe son: Pancar Gas, Gale-Gale, Jef, Pacul Tiga, Seka e a adaptación Poco-poco.

O ritmo e o canto da danza Yosim Pancar estase modernizando agora con sons de efectos especiais e ritmos de danza pop. Orixinalmente o ritmo é para convocar espíritos ancestrais e deixar que se unan ao grupo. O instrumento musical tradicional desta danza é un baixo de cordas feito a man con cocoteiros e de raíces que é similar á guitarra ou ao ukelele.

  1. Kratoska, Paul H. (2001). South East Asia, Colonial History: Imperialism before 1800, Volume 1 de South East Asia, Colonial History. Taylor & Francis. p. 56. [1]
  2. Coello, Francisco "Notas sobre los planos de las bahias descubiertas, en el año 1606, en las islas de Espíritu Santo y de Nueva Guinea, que dibujo el capitán don Diego de Prado y Tovar, en igual fecha" Boletín de la Sociedad Geográfica de Madrid, t IV, primer semestre de 1878, p.234.
  3. [2] Luis Filipe F. R. Thomaz, The image of the Archipelago in Portuguese cartography of the 16th and early 17th centuries, Persee, 1995, Volume 49 pages: 79-124
  4. Kilvert, Andrew (1998-10-11). "Behind The Biak Massacre". Asia Pacific Network. Arquivado dende o orixinal o 18 de decembro de 2001. Consultado o 2007-01-22. 
  5. Barclay, Paul (1 de agosto de 2008). "The Biak Massacre". RadioNational: Perspective. Australian Broadcasting Corporation. Consultado o 2012-02-20. 
  6. "Copia arquivada" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 04 de marzo de 2016. Consultado o 15 de agosto de 2017. 
  7. "Biak". WMO. Consultado o 30 de maio de 2016. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]