Artesa

Artesa.

Unha artesa, tamén denominada maseira, é un recipiente grande de madeira, xeralmente con catro patas e tampa, máis estreito no fondo que por arriba, no que se amasa o pan.

Amasado do pan

Amasando a masa na artesa. Victor Gilbert, Pétrin Gravure, en La République Illustrée, 1886.

Empregábase para mesturar a fariña, a auga, o sal e o lévedo, para facer a masa que posteriormente se metería no forno para facer pan. O elemento principal no amasado do pan é o lévedo. Obtíñase a partir da masa anterior. Gardábase un pedazo de masa nunha ola e poñíase a carón do lume, daquela esta fermentaba ou facíase. Ó arrefriar gardábase na artesa. Cando chegaba o día de amasar, tarefa fatigosa, ó mediodía ou pola noitiña, a muller quitaba da ola o lévedo, limpa de codia e balor, depositábaa na artesa engadindo auga e fariña, logo amasábase para finalmente ir ó forno.

Outros usos

A mecanización nos obradoiros de panadería e as novas tecnoloxías en fornos de pan relegaron a artesa a un uso decorativo.

Fraseoloxía

Refraneiro

• A que come da artesa, non come da mesa.

Poesía

No poema de Rosalía Miña casiña, meu lar, de Follas Novas.

....atopei fariña munda,

un puñiño a todo dar.

Vino no fondo da artesa.

Púxenme a Dios alabar.

Recitados

Disme que non teño rendas

Para manter a muller:

Teño fariña na artesa,

Amásea se quer comer.

• 

  Artesa a carón dunha lareira. Museo da rexión de Marsella, en Château-Gombert.

• 

  Artesa no obradoiro dunha antiga tafona (El Escobar, Murcia).

• 

  Panadeira facendo a masa nunha artesa. Figura dun belén.

• 

  Artesa rural andorrana ou masadera.

• 

  Figura de muller amasando a masa, século V a.C. Staatliche Antikensammlungen, Múnic.

• 

  Pétrin provenzal.

Véxase tamén

Outros artigos

• Pan
• Broa

Ligazóns externas

• Os moletes de pan Val do Ese-Entrecabos, Asturias (en castelán).