Waitangi

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía políticaWaitangi
Imaxe

Localización
Mapa
 35°15′58″S 174°04′48″L / -35.266111111111, 174.08Coordenadas: 35°15′58″S 174°04′48″L / -35.266111111111, 174.08
Reinos da CommonwealthNova Zelandia
RexiónRexión de Northland
DistritoFar North District (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Capital de
United Tribes of New Zealand (en) Traducir (1835–1840) Editar o valor em Wikidata
Poboación
Poboación51 (2018) Editar o valor em Wikidata

Waitangi (/waɪˈtæŋi/ en inglés, /ˈwaitaŋi/ en maorí) é unha pequena poboación e lugar histórico do norte de Nova Zelandia (na baía das Illas, rexión de Northland). Atópase a 1 km e medio da cidade de Paihia, da que se considera parte. Na lingua maorí, Waitangi significa «augas que choran».

En Waitangi firmouse a Declaración de independencia de Nova Zelandia o 28 de outubro de 1835 e cinco anos despois o Tratado de Waitangi o 6 de febreiro de 1840.

Historia[editar | editar a fonte]

O 5 de febreiro de 1840 celebrouse unha reunión pública nos terreos fronte á residencia de James Busby. O tenente gobernador Hobson leu un documento proposto ante uns 300 asistentes europeos e maorís que asistían e logo deulles a algúns rangatira (xefes maorís) a oportunidade de falar. Inicialmente, un gran número de rangatiras (incluídos Te Kemara, Rewa e Moka Te Kainga-mataa) falaron en contra de aceptar a proposta da coroa británica de gobernar sobre toda Aotearoa.[1] Con todo, no proceso algúns rangatiras comezaron a considerar a idea; entre os rangatira máis notables para apoiar á Coroa estaban Te Wharerahi, Pumuka e os dous xefes de Hokianga, Tāmati Wāka Neney e seu irmán Eruera Maihi Patuone.[1]

A introdución do Tratado revogou a Declaración de Independencia, convertendo a Nova Zelandia nunha colonia británica. O tratado de Waitangi de 1840 xeralmente considérase o documento fundador de Nova Zelandia como unha nación. O Día de Waitangi é a festa nacional de Nova Zelandia e conmemora a firma deste.

Coñécese actualmente como Treaty House a residencia de James Busby, un residente colonial británico desde 1833, que actuou como o primeiro xurista de Nova Zelandia. Para o centenario da firma (1940) decidiuse restaurar a casa e construíuse unha whare rūnanga (casa de reunión maorí).

A casa de reunión e marae Te Tii de Waitangi está afiliada aos hapū Ngāti Kawa e Ngāti Rāhiri, do iwi Ngā Puhi.[2]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. 1,0 1,1 Colenso, William (1890). "The Authentic and Genuine History of the Signing of the Treaty of Waitangi". Consultado o 27 de agosto de 2010. 
  2. "Te Tii (Waitangi) B3 Trust" (en inglés).