Groote Eylandt

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Groote Eylandt
Groote Eylandt en Territorio do Norte
Groote Eylandt
Groote Eylandt
Situación
PaísAustralia Australia
TerritorioTerritorio do Norte
MarMar de Arafura
Coordenadas14°00′S 136°36′L / -14.000, -136.600
Xeografía
Superficie2.326´1 km²
Longura máxima50 km.
Largura máxima60 km.
Punto máis alto219 m. Central Hill
Distancia a terra50
Demografía
CapitalAngurugu
Poboación1.539 (30-6-2007)
Densidade0´66 hab./km²

Groote Eylandt é a illa máis grande do Golfo de Carpentaria e a cuarta illa máis grande de Australia. É a patria de, e é propiedade dos warnindhilyagwa que falan a illada lingua enindhilyagwa.

Groote Eylandt atópase ao redor de 50 km da costa continental do Territorio do Norte e a costa oriental de Arnhem, preto de 630 km. de Darwin. A illa mide ao redor de 50 km de leste a oeste e 60 km de norte a sur. A súa superficie é de 2.326,1 km². Xeralmente é bastante baixa, cunha altura media de 15 m. sobre o nivel do mar, aínda que Central Hill alcanza unha elevación de 219 m. Foi bautizada polo explorador Abel Tasman en 1644 e en holandés significaba Illa Grande nunha grafía arcaica. En ortografía holandesa moderna é "Groot Eiland".

Administración[editar | editar a fonte]

Xunto coa illa Bickerton e algunhas illas satélites máis pequenas, Groote Eylandt forma Anindilyakwa Ward da Rexión Leste de Arnhem. Contén as comunidades de Angurugu, Alyangula, Umbakumba, Distrito Yadagba, Distrito Uburamudja e Sandy Hill (Groote Eylandt) e Distrito Milyakburra (Illa Bickerton).[1]

Fóra da subdivisión do goberno local está a cidade, da compañía mineira GEMCO, de Alyangula, que é un territorio non incorporado da rexión norteña do Territorio do Norte.

Minería[editar | editar a fonte]

Groote Eylandt é parte da reserva aborixe da Terra de Arnhem. GEMCO, unha empresa conxunta South32 / Anglo American plc, opera unha gran mina de manganeso preto da comunidade de Angurugu. En funcionamento desde principios dos anos sesenta, a mina produce máis de 3,8 millóns de toneladas anuais, ao redor dunha cuarta parte do total mundial.

Pesca[editar | editar a fonte]

Ata hai pouco, a illa estaba aberta ao público só con permiso, e o Aboriginal Land Council non fomentou o turismo. Agora hai un hotel de estilo resort na illa e os visitantes son benvidos. A illa estase facendo famosa polos seus belos sitios de arte rupestre aborixe, artes e oficios e pesca deportiva excepcional, incluíndo peixe vela, marlín, atún, Scomberomorus commerson, Caranx ignobilis, Seriphus politus e troitas de coral.[2]

Ambiente[editar | editar a fonte]

O conxunto de Groote Eylandt e as súas augas circundantes atópanse dentro do Anindilyakwa (Áreas Protexidas Indíxenas). Un illote sen nome da costa do nordés foi clasificado por BirdLife International como unha área importante de aves debido á súa importancia global como un sitio de reprodución.[3]

Historia[editar | editar a fonte]

Homes e raparigos aborixes Warnindhilyagwa ao abrigo dun arbusto en Groote Eylandt, 1933

Antes do asentamento europeo, Groote Eylandt estivo habitado por aborixes durante miles de anos e houbera contactos regulares entre os aborixes locais e os comerciantes de Macasar, evidentes nos nomes dalgúns asentamentos de Groote Eylandt, tales como Umbakumba, que se poden remontar a un orixe macasar.[4]

O primeiro avistamento europeo rexistrado de Groote Eylandt foi en 1623, polo buque Arnhem, ao mando de Willem van Coolsteerdt. Con todo, a prevalencia relativa da enfermidade hereditaria de Machado-Joseph na comunidade de Groote Eylandt (unha enfermidade que se atopa principalmente nas Illas Azores) suxeríu a evidencia de contacto cedo con mariñeiros portugueses. Con todo, a análise de haplotipos do xene e a comparación do xene en persoas con enfermidade de Machado do Xapón e enfermidade de Joseph de Portugal demostrou que a enfermidade era en realidade derivada de mariñeiros xaponeses e non de mariñeiros portugueses. Xapón comerciaba cos comerciantes de Macasar e presumiblemente os xenes foron transferidos a eles e posteriormente á xente en Groote Eylandt. A illa recibiu o seu nome actual en 1644, cando chegou Tasman.

O primeiro asentamento europeo na illa estableceuse no río Esmeralda en 1921, en forma dunha misión cristiá. Durante a segunda guerra mundial, en 1943, a misión trasladouse a Angurugu, xa que a RAAF requiriu o uso da pista de aterraxe da misión, as ruínas da base RAAF son aínda evidentes hoxe. En 1856 o conglomerado aborixe local era coñecido como a tribo Jurambunga. A illa tamén utilizouse como base de voo por parte de Qantas durante un período de tempo. En 1979, o control da illa transferiuse ao concello aborixe local. Groote Eylandt converteuse en propiedade dos aborixes logo da aprobación da Lei dos Dereitos da Terra Aborixes (1976). O 20 de maio de 2008, o goberno federal asinou un acordo con aborixes locais de Groote Eylandt para arrendar terras ao goberno durante 40 anos. A cambio, o goberno gastará diñeiro na comunidade co obxectivo de mellorar a vivenda, a educación e a saúde na zona.

Media[editar | editar a fonte]

O boletín "Eylandt Boto" publícase cada quince días. A meta do boletín é manter á comunidade ao día en noticias locais, eventos e recreacións. O "Eylandt Boto" é patrocinado por GEMCO como servizo comunitario. Na actualidade, os habitantes de Groote Eylandt está montando unha estación de televisión que mostra unha variedade diferente de canles patrocinadas por GWN7.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "APH.gov.au" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 05 de xuño de 2011. Consultado o 05 de agosto de 2017. 
  2. "Groote Eylandt Fish". www.grootefishing.com.au. Arquivado dende o orixinal o 12 de marzo de 2016. Consultado o 2016-03-24. 
  3. BirdLife International. (2011). Important Bird Areas factsheet: Islet off NE Grooyte Eylandt. Downloaded from http://www.birdlife.org on 2011-07-13.
  4. Cooper, D. "Name change for school", Ayakwa, xuño/xullo 2012, p. 19.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]