Xenocidio selk'nam

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Xenocidio dos selk'nam»)
Mercenarios de Julius Popper disparando a selk'nam; diante xace o cadáver dun selk'nam.
Julius Popper cos seus mercenarios diante dun selk'nam asasinado.

Por xenocidio selk'nam coñécese aos feitos definidos como xenocidio ocorridos entre a segunda metade do século XIX e as primeiras décadas do século XX en contra dos selk'nam, pobo amerindio da illa Grande da Terra do Fogo. A última representante pura deste pobo, Ángela Loij, faleceu en 1974. No presente só existen algúns descendentes mestizos desta etnia.[1]

Contra finais do século XIX a illa Grande da Terra do Fogo atraeu o interese de grandes compañías gandeiras. A introdución das estancias ovelleiras creou fortes conflitos entre os nativos e os colonos británicos, arxentinos e chilenos, conflito que adquiriu trazos de guerra de exterminio. As grandes compañías gandeiras de ovellas chegaron a pagar unha libra esterlina por cada selk'nam morto, o que era confirmado presentando mans ou orellas das vítimas. As tribos do norte foron as primeiras afectadas, iniciándose unha onda migratoria ao extremo sur da illa para escapar dos masacres. En busca de alternativas á matanza, en 1890 o Goberno chileno cedeu a illa Dawson, no Estreito de Magalláns, a sacerdotes salesianos que estabeleceron alí unha misión dotada de amplos recursos económicos. Os selk'nam que sobreviviron ao xenocidio foron virtualmente trasladados á illa, que nun prazo de vinte anos pechou deixando un cemiterio poboado de cruces.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Thereedfoundation.org (27 de maio de 1975). "Angela Loij". Consultado o 1 de xuño de 2011. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Anitei, Stefan. The Enigma of the Natives of Tierra del Fuego: Are Alacaluf and Yahgan the last Native Black Americans?
  • Barrientos, Diana (tesis). Impacto del proceso colonizador de Tierra del Fuego en la población selk’nam (1881-1920). Arquivo Nacional de Santiago de Chile.
  • Barrientos M., Fresia (2005). Pueblos originarios de Chile. Santiago de Chile: Universidad Academia de Humanismo Cristiano. ISBN 956-7382-09-3. 
  • Belza, Juan (1974). cta Indiorum (texto original de un misionero salesiano anónimo). 1914. Karukinka 9: iii-xii. 
  • Belza, Juan E. e profesor Boleslao Lewin acerca de aspectos biográficos del ingeniero Julio Popper.
  • Belza, Juan E. En la Isla del Fuego. Instituto de Investigaciones Históricas Tierra del Fuego, 1974. Bib ID 1459868.
  • Bridges, Thomas (1897). An account of Tierra del Fuego (Fireland), its natives and their languages. Royal Geographical Society. 
  • Bridges, Esteban Lucas (1935.). Supersticiones de los onas. Argentina Austral 73: 33-39. 
  • Bridges, Esteban Lucas (1952). El último confín de la Tierra. Buenos Aires: Emecé. 
  • Bridges, Lucas: El último confín de la Tierra (Londres, 1948, versión inglesa e Buenos Aires, 1951 –EMECE–, versión en castelán).
  • Bryson, N. «The great ceremonies of the Selk'nam and the Yamana. A comparative analysis». En McEwan, C., L. Borrero e A. Prieto (eds.): Patagonia. Natural history, prehistory and ethnography in the uttermost end of the world (pp. 82-109). Londres: British Museum Press, data descoñecida.
  • Casali, Romina. Conquistando el fin del mundo. La misión La Candelaria y la salud de la población selk'nam (Tierra del Fuego, 1895-1931). Rosario: Prohistoria.
  • De Agostini, Alberto (1956). Treinta años en Tierra del Fuego. Buenos Aires: Peuser. 
  • Gallardo, C. (1910). Los onas. Buenos Aires: Zagier y Urruty. 
  • García Canclini, N. (1986). La producción simbólica. Teoría y método en sociología del arte. México DF: Siglo XXI. 
  • Gusinde, Martín: Nordwind—Südwind. Mythen und Märchen der Feuerlandindianer. E. Röth, Kassel, 1966
  • Harambour, Alberto (2015). "El ovejero y el bandido. Trayectorias, cruces y genocidio en dos relatos de viaje británicos en Tierra del Fuego (década de 1890)", Anales de LIteratura Chilena 24, 163-182. https://web.archive.org/web/20160609184143/http://analesliteraturachilena.cl/images/N24/A09.pdf
  • Harambour, Alberto. Investigación, estudio introductorio y notas. (2016). Un viaje a las colonias. Memorias y diarios de un ovejero escocés en Malvinas, Patagonia y Tierra del Fuego (1878-1898). Tradución: Mario Azara y Alberto Harambour. Santiago, Centro de Investigaciones Diego Barros Arana-DIBAM.
  • Hodge, Frederick Webb. Proceedings: Held at Washington, 27 a 31 de decembro de 1915, orixinal da Universidade Harvard (649 páxinas).
  • Hogan, C. Michael. Cueva del Milodon, The Megalithic Portal, ed. A. Burnham, 2008 [2]
  • Martinic, Mateo: «El genocidio selk’nam: nuevos antecedentes». Anales del Instituto de la Patagonia, 19: 23-28, 1990.
  • Penazzo de Penazzo, Nelly Iris, y Guillermo Tercero Penazzo. Documentos del genocidio Ona, ISBN 9879114027, LCCN 96117754, LC F2986.P45 1995