Ulrich Engel

Ulrich Engel

Biografía
Nacemento	20 de novembro de 1928 Stuttgart, Alemaña
Morte	22 de maio de 2020 (91 anos) Heppenheim (Bergstraße), Alemaña
Datos persoais
País de nacionalidade	Alemaña
Educación	Universidade de Tubinga
Actividade
Campo de traballo	Xermanística e filoloxía
Lugar de traballo	Bonn
Ocupación	filólogo , xermanista , profesor universitario
Empregador	Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn
Lingua	Lingua alemá

Ulrich Engel, nado en Stuttgart o 20 de novembro 1928 e finado en Heppenheim o 22 de maio 2020, foi un lingüista alemán, profesor de Xermanística na Universidade de Bonn.

A miúdo pregúntanme veciños, amigos, colegas, mesmo compañeiros, a que me dedico realmente. Entón adoito dicir que son lingüista. Hai tres reaccións típicas a esta resposta: un grupo perde abruptamente o interese e dedícase a outras cousas, simplemente non se lles ocorre de que falar comigo. O segundo simula comprender rapidamente e pregúntame que penso da reforma ortográfica, seguindo así o mal costume xeneralizado de reducir a lingua á ortografía. O terceiro, o máis pequeno, porén, queda calado ao principio, obviamente pensando, e logo pregúntame para que serve esta ciencia. Esta reacción é bastante comprensible: sei que cada bombeiro o ten máis doado ca min, cada taxista, cada panadeiro, cando lle preguntan polo sentido de súa profesión. Gustaríame dar resposta a todo, porque estudar a única capacidade que nos distingue de todos os demais seres vivos paréceme fascinante.

Ulrich Engel

Traxectoria

A súa carreira empezou en 1995 como profesor de secundaria. Ese mesmo ano doutorouse na Universidade de Tubinga cunha tese sobre o dialecto e a lingua coloquial en Württemberg (Mundart und Umgangssprache in Württemberg)..

Durante doce anos foi membro do consello de dirección do Leibniz Institut für Deutsche Sprache (IDS, Mannheim) xunto a Paul Grebe. De 1970 a 1977 foi director do Instituto Leibniz da Lingua Alemá.

Ulrich Engel desenvolveu un traballo pioneiro no campo da gramática de dependencias e de valencias, así como no da lexicografía valencial monolingüe e bilingüe. A súa teoría describe a atracción entre as palabras en función de parámetros xerárquicos. Foi nomeado Doutor Honoris Causa pola Universidade de Santiago de Compostela, a Universitatea din Bucuresti, a Uniwersytet Wroclawski e a Uniwersytet Rzeszowski, entre outras. Recibiu numerosos premios e foron publicados numerosos estudos na súa honra.

Obras

A listaxe de publicacións de Ulrich Engel inclúe obras de renome mundial como Deutsche Grammatik (11988, 31996; Heidelberg) -coñecida entre os colegas como "a biblia vermella"-, Kurze deutsche Grammatik (2002; Múnich) e Deutsche Grammatik - Neubearbeitung (2004)-, Syntax der deutschen Gegenwartssprache (1994; 2009 Berlín) -coñecido no círculo da valencia como "o anxo azul"-. Entre as gramáticas contrastivas que dirixiu ou nas que colaborou como autor atopanse a Kontrastive Grammatik Deutsch-Serbokoratische (1986), Kontrastive Grammatik Deutsch-Rumänisch (1993), Kommunikative Grammatik. Deutsch als Fremdsprache (1993), Kontrastive Grammatik Deutsch-Polnisch (1999), Kommunikative Grammatik Deutsch-Polnisch (4 volumes).

A elaboración de dicionarios de valencias é tamén un tema central na investigación de Ulrich Engel: é autor do Valenzlexikon deutsch-rumänisch (1983), Valenzlexikon deutsch-bosnisch/serbisch/kroatisch (2005), Dictionar de verbe germane (2012), Wörterbuch zur Verbvalenz: Deutsch-Bosnisch/Kroatisch/Serbisch (2009), Valenzlexikon Deutsch-Spanisch (online). Todas estas obras caracterízanse pola precisión de Engel á hora de describir fenómenos lingüísticos, a miúdo moi complicados, e de analizar a linguaxe de forma meticulosa e coidadosa. Con todo, a súa traxectoria académica non se esgota nisto. Ademais, escribiu innumerables ensaios, xestionou proxectos de investigación en diferentes países e para diferentes linguas, dirixiu numerosas teses de doutoramento, entre outros.

Vida persoal

Estaba casado e tiña dous fillos.

Obra

• 1969: Neue Beiträge zur deutschen Grammatik
• 1972: Gegenwartssprache und Gesellschaft
• 1976: Kleines Valenzlexikon deutscher Verben
• 1978: Grammatik und Deutschunterricht
• 1983: Verbalphrase und Verbvalenz
• 1988: Deutsche Grammatik. 2., verbesserte Auflage. Julius Groos Verlag Heidelberg.
• 1993: Kommunikative Grammatik Deutsch als Fremdsprache
• 2002: Kurze Grammatik der deutschen Sprache
• 2006: Gaudium in scientia linguarum
• 2017: Neue Wege zur Verbvalenz. Tomo I: Theoretische und methodologische Grundlagen, con Domínguez Vázquez, María José , Paredes Suárez, Gemma. Frankfurt: Peter Lang.
• 2017: Neue Wege zur Verbvalenz. Tomo II: Deutsch-spanisches Valenzlexikon, con Domínguez Vázquez, María José, Paredes Suárez, Gemma. Frankfurt: Peter Lang.

Estudos de homenaxe

• Pavica Mrazovic, Wolfgang Teubert (eds): Valenzen im Kontrast. Ulrich Engel zum 60. Geburtstag. Groos, Heidelberg 1988. ISBN 978-3-87276-612-0.
• Ludwig M. Eichinger, Jacqueline Kubczak, Franz Josef Berens (eds): Dependenz, Valenz und mehr. Beiträge zum 80. Geburtstag von Ulrich Engel. Groos, Tübingen 2011. ISBN 978-3-87276-890-2.
• Katny, Andrezj (ed): Valenz und Dependenz: Theorie und Praxis. Festschrift für Ulrich Engel zum 90. Geburtstag, Studia Germanica Gedanensia 39/2018.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Discurso de Investidura Doutor Honoris Causa Ulrich Engel (08/05/2002)