Tiare Aguilera
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | (es) Tiare Maeva Carolina Aguilera Hey Illa de Pascua, Chile |
| Membro da Convención Constitucional chilena | |
| 4 de xullo de 2021 – 4 de xullo de 2022 | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Chile |
| Grupo étnico | Pobo rapanui |
| Actividade | |
| Ocupación | avogada , política |
| Lingua | Lingua castelá e Lingua rapanui |
Tiare Maeva Carolina Aguilera Hey, nada en Rapa Nui o 13 de febreiro de 1982,[1] é unha avogada e política chilena de etnia rapanui. En maio de 2021 foi elixida para representar ao pobo rapanui na Convención Constitucional de Chile.[2]
Traxectoria[editar | editar a fonte]
Tiare Aguilera naceu e criouse na illa de Rapa Nui,[3] comunmente coñecida en galego como Illa de Pascua.
Estudou na Universidade Nacional Andrés Bello, onde se licenciou en Dereito.[4] Máis tarde, asistiu á Universidade de Wuhan, onde recibiu un mestrado en dereito público internacional. Aguilera explicou que a súa decisión de estudar na China no canto de Chile débese á súa orixe rapanui, afirmando que «a mirada occidental ignora a mirada oriental e nós como rapanui estamos máis preto do leste».[5] Ademais de en Rapa Nui, Chile continental e a China, viviu en España,[3] Nova Zelandia e Hawai.[6]
Despois de regresar a Rapa Nui en 2013, Aguilera converteuse en asesora da Comisión de Desenvolvemento da Illa de Pascua, un organismo indíxena de toma de decisións.[7] No ano 2016, involucrouse na política local, organizando eventos políticos para a gobernadora Melania Hotu.[8] Durante a súa carreira xurídica especializouse en dereito urbanístico.[9]
Carreira política[editar | editar a fonte]
Logo dunha primaria disputada, Aguilera foi elixida como a candidata de Rapa Nui para un escano reservado na Convención Constitucional de Chile, e logo foi elixida formalmente para o cargo.[2][6] Os comentaristas políticos especularon que podería ser un voto decisivo clave no organismo logo de certos reportes que especulaban que a coalición de centrodereita Chile Imos estaba a buscar o seu apoio para certas medidas lexislativas.[4]
Un experimento en dereito comparado, Aguilera manifestou a súa demanda de que a nova constitución respecte os termos e condicións do tratado de anexión de 1888 entre Chile e Rapa Nui.[10] Aguilera identificou a preservación da lingua rapanui como un tema que propón defender na Convención Constitucional. Expresou a súa preocupación de que a lingua estea en perigo de extinción.[10]
Aguilera favorece o estabelecemento dun estado plurinacional en Chile en interese da determinación dos indíxenas chilenos.[4] Argumentou a prol de formar unha alianza entre políticos indíxenas na Convención Constitucional.[11] Defensora da descentralización,[12] Aguilera argumentou a favor da autonomía indíxena desde unha perspectiva ambiental, afirmando:[13]
A nova constitución debe pensar nos territorios como ecosistemas. A illa xa é un territorio pequeno, limitado, pero a relación que teñen os polinesios co mar é diferente e imos contribuír a iso.
En política económica, Aguilera favorece unha maior intervención estatal e a creación dun xeneroso estado de benestar en Chile. Sostivo que as disparidades na calidade da infraestrutura e a atención médica entre Chile continental e Rapa Nui significaban que o goberno debería ter "un papel moito máis participativo" nos asuntos económicos.[14] Durante a súa campaña, apoiou a consagración do dereito á vivenda e o dereito á auga na nova constitución.[15]
Na política local, Aguilera eloxiou os esforzos para expandir o sistema de recolección de auga de choiva de Rapa Nui, e sinalou que esas iniciativas son necesarias dada a diminución da subministración de auga na illa.[16] Salientou a necesidade de protexer os parques mariños presentes neste territiorio.[17]
Produto da ampliación da mesa directiva da Convención Constitucional con 7 novas vicepresidencias, obtivo unha de devanditas cotas o 28 de xullo.[18]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "Tiare Maeva Carolina Aguilera Hey". Chile Constituyente (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 11 de xullo de 2021. Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ 2,0 2,1 Salazar, Ricardo. "Tiare Aguilera Hey logró la primera mayoría en las convencionales del pueblo Rapa Nui". RVL, la radio de la Universidad de Valparaíso. Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ 3,0 3,1 ADN. "Candidata a la Convención Constituyente por el pueblo Rapa Nui: "Espero estar en todo el debate de la Constitución"". ADN (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 "Serie especial: Nuevos rostros en la constituyente. Tiare Aguilera, un voto clave que busca Chile Vamos para impedir que le pasen la "aplanadora" | Ex-Ante". www.ex-ante.cl (en castelán). 2021-06-03. Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ Mayorga, Francisca (28 de maio de 2021). "De Rapa Nui, pasando por Wuhan, a la Convención: Tiare Aguilera, la constituyente que busca el reconocimiento de su pueblo". La Tercera. Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ 6,0 6,1 S.A.P, El Mercurio (4 de xaneiro de 2021). "Primarias constituyentes en Rapa Nui: Criterio de paridad favoreció al candidato hombre | Emol.com". Emol (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ Milesi, Orlando (12 de febreiro de 2019). "Rapa Nui afronta amenazas climáticas para sus recursos y sus moai". IPS Agencia de Noticias (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ "PRIMER CICLO DE CONFERENCIAS DE ASUNTOS DE LA POLINESIA EN RAPA NUI / CHILE.". Montray Kréyol (en francés). 7 de decembro de 2016. Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ "Rapa Nui’s Stone Statues and Marine Resources Face Threats from Climate Change". Inter Press Service. 14 de febreiro de 2019. Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ 10,0 10,1 Chile, C. N. N. "Tiare Aguilera Hey, la abogada que busca representar al pueblo Rapa Nui en la Constituyente". CNN Chile (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ Cooperativa.cl. "Tiare Aguilera, constituyente rapanui: Lo ideal es actuar como bloque indígena". Cooperativa.cl (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ "Tiare Aguilera, constituyente por Rapa Nui: "Es importante que las políticas tengan pertinencia con las distintas características de los territorios" « Diario y Radio U Chile" (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ "Tiare Aguilera Hey y Agustín Squella dialogan sobre los desafíos de Rapa Nui". G5noticias (en castelán). 26 de marzo de 2021. Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ S.A.P (27 de maio de 2021). "Tiare Aguilera, convencional Rapa Nui: "Espero que los pueblos originarios no seamos un apéndice del proceso constituyente" | Emol.com". El Mercurio (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ "Qué proponen los candidatos de Rapa Nui en la nueva Constitución". pauta (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ "Local School Is a Model for Energy and Water in Rapa Nui". Inter Press Service. 22 de febreiro de 2019. Consultado o 11 de xullo de 2021.
- ↑ Castillo, Francisca (4 de maio de 2021). "Tiare Aguilera Hey, candidata a constituyente Rapa Nui: "Tenemos un problema de conectividad serio a nivel insular (...) dependemos de muchas cosas del continente"". El Mostrador.
- ↑ @lanetacl (28 de xullo de 2021). "*Rodrigo Rojas D13 - Lista del Pueblo *Isabel Godoy - Colla *Elisa Giustinianovich D28 - Mov. Sociales *Rodrigo Álvarez D28 - UDI *Tiare Aguilera - Rapa Nui *Pedro Muñoz D24 - Colectivo Socialista / PS *Lorena Céspedes D23 - Ind. No Neutrales" (Chío) – vía Twitter.
