Sentido común
Compréndese por sentido común ao decidir usando a lóxica e analizar feitos sen coñecementos.[1] Ao aceptar estes feitos sen argumentos, escapan ao rigor científico e a toda clase de análises.[2] O sentido «común» (a diferenza dos cinco sentidos establecidos), non é parte do cognitivo (natural), senón unha construción social. O sentido común é a antítese ao pensamento crítico.
Sen depender dunha investigación ou estudo, o sentido común é o primeiro dos sentidos internos. Iso non significa que sexa o «bo sentido», «común» a todos os homes, é dicir, a intelixencia na súa actividade espontánea, ou a razón de poder distinguir o verdadeiro do falso.
Aínda que sexa unha acepción corrente, esta asimilación supón un cambio de significación con respecto á doutrina clásica, que configura o sentido común como un sentido, unha función do coñecemento sensible: o seu obxecto non é abstracto e, por tanto, non é unha función intelectual. Na acepción clásica, o sentido común era a reunión das variadas impresións dos sentidos.
Natureza e funcións
[editar | editar a fonte]Como todos os sentidos non opera ata que non é excitado por unha razón. Esa razón como tal non se transforma ao coñecelo, senón que o enfoca e delimítao no seu campo de acción. A razón aparenta ser ao noso sentir o ideal para a consecución do obxectivo. Irase afastando, ou non, dese estado ideal en función de que se vaian coñecendo o resto de propiedades.
O sentido común pode «equivocarse» máis que os sentidos externos. Pero cáptase máis «abstractamente» e, por tanto, de modo máis perfecto.
Natureza
[editar | editar a fonte]Dentro do cerebro, os sentidos xeran pulsos neuronais, dos cales só chegan aqueles que requiren a nosa atención porque así se nos educou, porque está en perigo a vida ou damos importancia relevante a certa parte do medio no que nos desenvolvemos.
Dada a estreita conexión e interdependencia dentro da que actúan os sentidos, o sentido común cumpre unha función clave: por unha banda unifica e regula a multiplicidad sensorial dos sentidos externos; e, por outra, serve de enlace entre estes e os sentidos internos.
O coñecemento que proporciona os sentidos menos desenvolvidos e elaborados teñen por obxectivo as sensacións dos demais sentidos externos, aínda que non no mesmo plano que eles porque a súa función non versa sobre os obxectos exteriores senón sobre a nosa sensación dos obxectos.
O sentido non capta os sensibles comúns, pois estes son obxectos exteriores, captados polos sentidos externos co seu propio obxecto, mentres o sentido común é un sentido interno. Tampouco ten unha función de «reflexión». Para reflexionar temos a capacidade de lembrar, valorar e establecer unha acción con coñecemento, ou sexa a conciencia.
O sentido común é un coñecemento máis dentro de nosa dinámica no medio.
Funcións
[editar | editar a fonte]As funcións que tradicionalmente se lle atribúen son:
- Coñecer as diferentes calidades captadas polos sentidos externos e establecer unha comparación entre devanditas calidades.
- Coñecer os actos ou operacións dos sentidos externos.
O «contacto inmediato» co obxecto realízase a través dos sentidos externos, pero estes só captan cada un un aspecto de devandito obxecto; o ollo non oe, nin o oído sente a dureza. [3]
A primeira unificación destas calidades captadas débese levar a cabo (é o que fai o sentido común) a través dunha comparación entre elas, que permite, á súa vez, diferencialas. Pero esta comparación ou diferenciación implica xa unha referencia marcada á unidade do suxeito que sente (debe haber algo que unifique), e por iso dise que o sentido común «ilumina» o acto do sentido externo e faio «consciente» (de aí o nome que se lle dá ao sentido común de conciencia sensible). O sentido común utiliza aos sentidos externos como «instrumentos».
Un sentido non pode reflexionar sobre si mesmo, porque é orgánico. O ollo ve as cores, pero non pode ver a súa visión das cores.[4] Así, hai que admitir unha función de coñecemento distinta que ten por obxecto os actos directos do coñecemento sensible, e isto faino o sentido común».[5]
Pero o sentido común non só é activo por estas funcións, senón porque regula a «atención sensorial», mediante a cal o suxeito dirixe o oído, a vista, etc., cara ao estímulo, para sentilo mellor.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Sentido común: definicións Consultado o 26 de novembro do 2019 (en español)
- ↑ ¿Qué é o sentido común? 3 teorías Consultado o 26 de novembro do 2019 (en español)
- ↑ A. Millán Puelles, o. c. en bibl., 346
- ↑ cfr. S. Tomás, Contra gentes, 11,65
- ↑ R. Vernaux, o. c. en bibl., 66
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Alvira Domínguez, R. "Sentido común". Gran Enciclopedia Rialp. Arquivado dende o orixinal o 30 de setembro de 2007. Consultado o 28 de marzo de 2007.
- Barbado, M. (1946-48). Estudios de psicología experimental. Madrid.
- Brennan, R. E. (1969). Psicología general (4ª ed.).
- Fabro, C. (1966). Percezione e pensiero (2ª ed.). Brescia.
- Millán Puelles, A. (1972). Fundamentos de filosofía (8ª ed.).
- Vernaux, R. (1971). Filosofía del hombre (3ª ed.).