Quincunx

Para a disposición xeométrica, ver quincunce.

Quincunx do obradoiro monetario de Teate (ca. 225-200 a. de C.). Peso: 20,68 g. Anverso: cabeza de Atenea con casco corintio; cinco puntos. Reverso: TIATI, bufo sobre capitel xónico; estrela e cinco puntos, como sinal de valor.

O quincunx foi unha moeda de bronce da antiga Roma, da época da República, divisionaria do ás, co valor de cinco onzas (unciae).

Historia

A palabra quincunx ten a súa orixe no numeral latino quinque, que significa "cinco", e a palabra uncia ("onza"), que significa "un doceavo", xa que unha onza equivalía a 1/12 do ás, que nos seus primeiros momentos pesaba unha libra. Xa que logo, o quincunx tiña unha equivalencia de 5/12 do ás.

Tendo en conta que non se adapta ao padrón do resto dos divisores do ás (baseado no sistema doudecimal: sextans, quadrans, triens...), considérase que o quincunx non formaba parte do sistema monetario Romano.

A súa emisión foi conxuntural e limitouse á segunda guerra Púnica (218 a 204 a. de C.), en obradoiros monetarios establecidos en Luceria (nos Apeninos do norte), Teate (a actual Chieti), Larinum (na costa sur do Adriático) e no norte de Apulia.

Quincunx da rexión de Apulia (posterior a 220 a. de C.), do sistema do aes grave (peso: 40,84 g), cos puntos indicativos do valor na característica disposición de quincunce

Da mesma maneira que ocorría co resto dos divisores do ás, é frecuente que o quincunx amose entre os seus motivos a súa equivalencia en onzas, mediante cinco puntos grosos. A característica composición deses cinco puntos, á maneira en que aparecen nun dado, deu lugar a que esta composición se coñeza tamén como quincunx ou quincunce.

Véxase tamén

Outros artigos

• Moeda da Antiga Roma

Bibliografía

• Alfaro Asins, C. et al. Diccionario de numismática. Ministerio de Cultura. Madrid, 2009. ISBN 978-84-8181-405-7 (en castelán)
• Burnett, Andrew. Coinage in the Roman World. Seaby. Londres, 1987. ISBN 978-0-900652-84-4
• Burnett, Andrew. La Numismatique romaine, de la République au Haut-Empire. Errance, París, 1991. ISBN 9782903442699
• Crawford, M. H. Coinage and Money Under the Roman Republic. University of California Press. Berkeley - Los Angeles. 1985. ISBN 0-520-05506-3
• Depeyrot, Georges. La monnaie romaine : 211 av. J.-C. - 476 apr. J.-C. Éditions Errance. 2006. ISBN 2877723305
• Melville Jones, John R. A Dictionary of Ancient Roman Coins. Spink. Londres, 2003.
• Sutherland, C. H. V. Roman Coins. Barrie and Jenkins. Londres, 1974. ISBN 0-214-66808-8

Ligazóns externas

• "Quincunx". En CoinArchives.
• Sistema monetario na República Romana
• Identificador de moedas da Antiga Roma
• Digital Library Numis (bibliografía sobre numismática da Antiga Roma)
• La Bible des monnaies romaines de 313 à 476 ap. J.-C.