Saltar ao contido

Polikarpov I-15

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Polikarpov I-15
Tipocaza
Primeiro voooutubro de 1933
Produción1934 - 1937
Unidades construídas3 313
VariantesPolikarpov I-153

O Polikarpov I-15 (en ruso: И-15) foi un caza biplano soviético dos anos 30. Alcumado Chaika (en ruso: Чайка, "Gaivota") debido á forma da súa á superior,[1][2] foi operado en grandes números pola Forza Aérea Soviética, e xunto co monoplano Polikarpov I-16, foi un dos principais cazas do exército republicano durante a guerra civil española, onde foi chamado Chato.[3]

Deseño e desenvolvemento

[editar | editar a fonte]

O deseño do 14º caza para as Forzas Aéreas Soviéticas, o I-14, iniciouse como un monoplano avanzado, para a época, baixo a dirección de Andrei Tupolev. Preocupáballe que o deseño non madurase e ordenou dous deseños de biplanos de respaldo, designados I-14A e B, só para estar seguro. Polikarpov fora liberado de prisión en agosto de 1932 e foi o encargado do proxecto I-14A. Cando se ordenou producir o I-14 e o I-14A, o deseño de Polikarpov, un desenvolvemento do caza I-5, converteuse no famoso I-15.

O seu primeiro voo foi en outubro de 1933 con V.P. Chkalov nos controis. O avión estaba equipado cun motor Wright R-1820 Cyclone importado.[4] O I-15, tamén coñecido polo seu nome de desenvolvemento TsKB-3, era un pequeno caza biplano coa á superior de gaivota (dobrada preto da raíz). As ás estaba feitas de madeira, mentres que a fuselaxe era de aceiro e duraluminio, cunha tea cubrindo a súa parte traseira.[2]

A súa fabricación comezou en 1934, inicialmente impulsado polo motor Shvetsov M-22, unha versión fabricada baixo licenza do motor radial Bristol Jupiter. Aínda que era menos potente que o Cyclone, os aparellos equipados co M-22 seguían sendo superiores ao I-5 ao que substituían, demostrando unha excelente manobrabilidade.[2] A produción cambiou ao motor de 700 hp Shvetsov M-25 (unha licenza do Cyclone) a finais de 1936.[1] Fabricáronse un total de 671 I-15, 284 na Unión Soviética e 287 máis baixo licenza por CASA en España.[5]

A á superior do I-15 non era moi popular entre algúns pilotos, xa que restrinxía a visibilidade, polo que a oficina de deseño de Polikarpov fabricou unha versión mellorada, novamente co motor M-25, cunha á superior de máis envergadura e sen a forma de gaivota.[1] Esta versión, a I-15bis, comezou a fabricarse en 1937,[6] entregándose un total de 2 408 unidades desta variante ata que se deixou de producir en 1940.[1]

Historial operacional

[editar | editar a fonte]

China

[editar | editar a fonte]

En agosto de 1937 o goberno chinés do Kuomintang asinou un pacto de non agresión coa Unión Soviética, e no outono dese ano os soviéticos comezaron a enviar avións I-15 como parte dun programa de apoio militar á Forza Aérea da República da China na súa guerra defensiva contra o Xapón. Máis de 250 pilotos soviéticos presentáronse voluntarios para voar os 255 I-15 subministrados a China nese outono. En 1939 o número total de aparellos entregados a China acadou os 347 I-15/I-15bis.[7] O I-15bis combateu habitualmente nos conflitos da fronteira entre a URSS e o Xapón e tamén entre a China e Mongolia. En 1937 I-15 en mans da Forza Aérea Nacionalista Chinesa loitaron contra os invasores xaponeses, onde o duro biplano comezou a atopar o seu partido nalgúns dos novos monoplanos xaponeses máis rápidos.

Mongolia

[editar | editar a fonte]

En 1939 os cazas Polikarpov usáronse extensamente durante as batallas de Khalkhin Gol loitando ao redor do río Khalkha na provincia de Dornod. As batallas producíronse entre o 11 de maio e o 16 de setembro e víronse envoltos máis de 600 avións. Cando comezaron as hostilidades os únicos I-15bis na zona eran 14 aparellos do 70º IAP. O seu número incrementouse nas seguintes semanas: o 23 de maio chegaron 35 I-15bis do 22º IAP dende a rexión de Transbaikal. Porén, os pilotos dos Polikarpov foron adestrados apresuradamente e sufriron fortes perdas contra os máis experimentados xaponeses. Durante este conflito a Unión Soviética e o Xapón perderon máis de 200 avións cada un.[8] 10 aoarellos entregáronse Á Forza Aérea do Exército Popular de Mongolia e mediados de xullo de 1939 e adestrouse ao persoal de voo para a defensa aérea. Despois da guerra recibirían 30 aparellos máis en marzo de 1942.

España

[editar | editar a fonte]
Polikarpov I-15 no Museo do Aire de Cuatro Vientos

Os Republicanos usaron extensamente o I-15 durante a guerra civil española, onde demostrou ser un dos mellores cazas biplanos do seu tempo. Os Nacionais chamárono "Curtiss", supostamente porque pensaban que se trataba do Curtiss F11C Goshawk. O primeiro lote de 25 Polikarpovs chegou a Cartaxena o 28 de outubro de 1936 con 15 pilotos, liderados polo futuro as Pavel Rychagov. Poucos días despois chegou outro grupo de 10 pilotos e 15 avións a Bilbao.[9]

Os pilotos soviéticos entraron en acción por vez primeira o 4 de novembro, cando os I-15 drrrubaron dous Junkers Ju 52/3m e dous Fiat CR.32 sobre Madrid, e forzaron a un terceiro Ju 52 e a un Heinkel bipraza a realizar unha aterraxe forzosa. Nese primeiro combate non se produciron perdas entre os soviéticos. Durante os seguintes dous días os pilotos do "Chato", como o alcumaron os Republicanos, reclamaron 12 vitorias máis perdendo dous I-15.[10]

O 16 de novembro, mentres combatía contra Fiat CR.32 sobre Madrid, Rychagov foi derrubado[11] e catro días despois o número de Polikarpov operativos caíra ata os 15 aparellos: sete perdéranse en combate, dous fixeran aterraxes forzosas e un estaba sendo reparado.[10]

En decembro de 1936 e xaneiro de 1937 chegaron outros dous envíos de 30 avións, facendo posible a creación de catro escuadróns de I-15. Ata a primavera de 1937 o centro de España foi o principal teatro de operacións para os I-15. En maio dese ano chegou outro lote de 31 Polikarpov, elevando o número de avións recibidos a 116.[12]

As perdas do Chato foron comparables ás do seu principal rival, o Fiat CR.32. Cara ao 1 de xaneiro de 1939 perdéranse 197 Polikarpov: 88 derrubados por avións inimigos e nove pola artillaría antiaérea, 27 destruídos en terra e 67 perdidos en accidentes.[13]

Segunda guerra mundial

[editar | editar a fonte]

Máis de 1 000 cazas I-15bis estaban aínda en servizo durante a invasión alemá da Unión Soviética e usouse como avión de ataque ao chan. A finais de 1942 todos os exemplares aínda operativos foron relegados a tarefas en segunda liña.

Variantes

[editar | editar a fonte]
TsKB-3bis
Prototipo.
TsKB-3ter
Prototipo equipado co máis potente motor radial de pistóns M-25V.
I-15
Primeira serie de produción.
I-15bis
Biplano monopraza de caza armado con catro metralladoras PV-1 ou ShKAS de 7,62 mm, e ata 150 kg de bombas. O I-15bis estaba impulsado polo máis potente motor radial de pistóns de 760 hp Shvetsov M-25V. Tiña a á superior recta. Fabricáronse 2 408 unidades.
I-152
Versión modernizada do I-15bis. Un construído en 1938. Non se fabricou en serie xa que se decidiu construír o I-153 no seu lugar.
I-152GK
Un avión equipado cunha cabina presurizada (GK vén de Germetichyeskoi Kabine, cabina hermética).
I-152TK
Un avión equipado con dous turbocompresores (TK vén de Turbo Kompressor).
I-15ter (I-153)
Desenvolvemento do I-15 con tren de aterraxe retráctil ver Polikarpov I-153.
UTI-1
De Oochebno Trenirovochnyy Istrebitel' , adestrador de caza. Versión de adestramento bipraza. 20 fabricados en 1934 pero non usados pola Forza Aérea Soviética.

Operadores

[editar | editar a fonte]
"Chato" da Forza Aérea da República Española
República da China
Finlandia Finlandia
Alemaña nazi Alemaña
Mongolia Mongolia
Unión Soviética Unión Soviética
España Segunda República Española
España España

Especificacións (I-15 M-25)

[editar | editar a fonte]
Polikarpov I-15

Características xerais[14]

  • Tripulación: 1
  • Lonxitude: 6,10 m
  • Envergadura superior: 9,75 m
  • Envergadura inferior: 7,50 m
  • Altura: 2,20 m
  • Superficie das ás: 21,90 m2
  • Perfil das ás: Clark YH
  • Peso baleiro: 1 012 kg
  • Peso bruto: 1 385 kg
  • Peso máximo de engalaxe: 1 689 kg
  • Capacidade de combustible: 260 litros
  • Planta de potencia: 1 × motor radial de pistóns Shvetsov M-25 de 9 cilindros, con 700 hp a 2 300 m
  • Hélice: de paso variable de 2 pás

Rendemento

  • Velocidade máxima: 367 km/h a 3 000 m
  • Velocidade de cruceiro: 285 km/h a 2 000 m
  • Alcance: 510 km
  • Teito de servizo: 9 800 m
  • Tempo a altitude:
    • 1,1 min a 1 000 m
    • 6,1 min a 5 000 m

Armamento

  • 4 metralladoras PV-1 de 7,62x54 mm
  • Ata 100kg de bombas

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Gunston 1995, p. 299
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Green e Swanborough 1979, p. 10
  3. ↑ Lannon 2002, p. 46
  4. ↑ Green e Swanborough 1979, p. 9
  5. ↑ Gordon e Dexter 1999, p. 120
  6. ↑ Green e Swanborough 1979, p. 18
  7. ↑ Maslov 2010, p. 33
  8. ↑ Maslov 2010, p. 42
  9. ↑ Maslov 2010, p. 16
  10. ↑ 10,0 10,1 Maslov 2010, p. 18
  11. ↑ Maslov 2010, p. 17
  12. ↑ Maslov 2010, p. 21
  13. ↑ Maslov 2010, p. 24
  14. ↑ Green and Swanborough 1979

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Gordon, Yefim and Keith Dexter. Polikarpov's Biplane Fighters (Red Star, vol.6). Earl Shilton, Leicester, UK: Midland Publishing, 2002. ISBN 1-85780-141-5.
  • Green, William e Gordon Swanborough. "Of Chaika and Chato... Polikarpov's Fighting Biplanes". Air Enthusiast. Número 11, novembro de 1979 - febreiro de 1980, pp. 9–29. ISSN 0143-5450.
  • Gunston, Bill. The Osprey Encyclopedia of Russian Aircraft 1875–1995. Londres: Osprey, 1995. ISBN 1-85532-405-9.
  • Lannon, Frances. The Spanish Civil War 1936–1939 (Essential Histories 37). Londres: Osprey Publishing, 2002. ISBN 9781841763699.
  • Maslov, Mikhail A. Polikarpov I-15, I-16 and I-153. Oxford, UK: Osprey Publishing, 2010. ISBN 978-1-84603-981-2.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Polikarpov_I-15&oldid=6691234»