Historia de Bulgaria

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Historia de Bulgaria
Mapa
Localización de Historia de Bulgaria en Bulgaria
Historia de Bulgaria
Historia de Bulgaria (Bulgaria)
País Bulgaria Bulgaria

A historia de Bulgaria abrangue a historia de Bulgaria e a dos seus estados predecesores. As primeiras evidencias de ocupación de homínidos descubertas no que hoxe é Bulgaria datan de hai polo menos 1,4 millóns de anos.[1]  Ao redor do 5 000 a. C, xa existía unha civilización sofisticada que produciu algunhas das primeiras cerámicas, xoias e artefactos de ouro do mundo. Despois do 3 000 a. C, os tracios apareceron na península dos Balcáns. A finais do século VI a. C, partes do que hoxe é Bulgaria, en particular a rexión oriental do país, quedaron baixo o Imperio Aqueménida.[2] Na década de 470 a. C, os tracios formaron o poderoso Reino odrisio que durou ata o 46 a. C, cando finalmente foi conquistado polo Imperio Romano.[3] Durante os séculos, algunhas tribos tracias caeron baixo a dominación do macedónica e helenística, e tamén dos celtas. Esta mestura de pobos antigos foi asimilada polos eslavos, que se estableceron definitivamente na península a finais do século V.

Mentres tanto, en 632 os búlgaros formaron un estado independente ao norte do mar Negro que pasou a ser coñecido como a Antiga Gran Bulgaria baixo o liderado de Kubrat. A presión dos xázaros levou á desintegración gradual da Gran Bulgaria na segunda metade do século VII. Un dos sucesores de Kubrat, Asparukh, dirixiu algunhas das tribos búlgaras asentadas na zona arredor do delta do Danubio, e posteriormente conquistou Escitia Menor e Mesia inferior do Imperio Bizantino, expandindo o seu novo reino máis cara á península dos Balcáns.[4] A crucial batalla de Ongal en 680, o tratado de paz cos bizantinos en 681 e o establecemento dunha capital búlgara permanente en Pliska ao sur do Danubio marcaron o inicio do Primeiro Imperio Búlgaro. O novo estado reuniu a poboación bizantina local e a poboación emigrante e eslavos baixo o dominio búlgaro, e comezou un lento proceso de asimilación mutua. Nos séculos seguintes Bulgaria estableceuse como un poderoso imperio, dominando os Balcáns a través das súas agresivas tradicións militares, o que levou ao desenvolvemento dunha identidade propia.[5] Os seus pobos étnica e culturalmente diversos uníronse baixo unha relixión, unha lingua e un alfabeto comúns que formaron e preservaron a conciencia nacional búlgara a pesar das invasións e influencias estranxeiras.

No século XI, o Primeiro Imperio Búlgaro derrubouse baixo múltiples ataques e guerras dos rus' e dos bizantinos, e pasou a formar parte do Imperio Bizantino ata 1185. Entón, un gran levantamento liderado por dous irmáns, Asen e Pedro da dinastía Asen, restauraron o estado búlgaro para formar o Segundo Imperio Búlgaro. Despois de alcanzar o seu apoxeo na década de 1230, Bulgaria comezou a declinar debido a unha serie de factores, entre os que destaca a súa posición xeográfica que a facía vulnerable a ataques e invasións simultáneas de moitos lados. Unha rebelión campesiña, unha das poucas exitosas na historia, estableceu ao gandeiro Ivailo de Bulgaria como tsar. O seu curto reinado foi esencial para recuperar -polo menos parcialmente- a integridade do estado búlgaro. Despois de 1300 seguiu un período relativamente próspero que rematou en 1371, cando as divisións de faccións fixeron que Bulgaria se dividise en tres pequenos tsaratos. En 1396, foron subxugados polo Imperio Otomán, os turcos eliminaron o sistema nobiliario e clerical, foi un territorio integral do Imperio Otomán durante os seguintes 500 anos.

Co declive do Imperio Otomán despois de 1700, comezaron a aparecer sinais de renacemento. A nobreza búlgara desaparecera, deixando unha sociedade campesiña igualitaria cunha pequena pero crecente clase media urbana. No século XIX, o espertar nacional búlgaro converteuse nun compoñente clave da loita pola independencia, que culminaría co fracasado levantamento de abril de 1876, que provocou a guerra ruso-turca (1877–1878) e a posterior liberación de Bulgaria. O Tratado de San Stefano foi rexeitado polas grandes potencias, e o seguinte Tratado de Berlín limitou os territorios de Bulgaria a Mesia e a rexión de Sofía. Isto deixou a moitos búlgaros étnicos fóra das fronteiras do novo estado, o que definiu o enfoque militarista de Bulgaria para os asuntos rexionais e a súa lealdade cara Alemaña nas dúas guerras mundiais.

Despois da segunda guerra mundial, Bulgaria converteuse nun estado comunista, e o secretario xeral do Partido Comunista de Bulgaria, Todor Zhivkov, serviu durante un período de 35 anos, onde houbo un crecemento económico relativamente rápido. O sistema comunista colapsou na década de 1980, e varios problemas na década de 1990 diminuíron o desenvolvemento económico da agricultura e outras industrias de Bulgaria. Un período de relativa estabilización comezou coa elección de Simeon II de Bulgaria como primeiro ministro en 2001. Bulgaria uniuse á OTAN en 2004 e á Unión Europea en 2007.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "An ancient continuous human presence in the Balkans and the beginnings of human settlement in western Eurasia". academia.edu. Arquivado dende o orixinal o 2014. Consultado o 2014. 
  2. Roisman, Joseph; Worthington, Ian (2011). A companion to Ancient Macedonia. John Wiley & Sons. pp. 343–345. ISBN 978-1-4443-5163-7. 
  3. Xenofonte de Atenas (2005). The Expedition of Cyrus. OUP Oxford. ISBN 9780191605048. 
  4. Runciman, Steven (1930). A History of the First Bulgarian Empire. 
  5. "Bulgaria - Introduction". lcweb2.loc.gov. 

Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre historia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.