Fernanda Monasterio
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 1920  Madrid, España |
| Morte | 2006 (85/86 anos) Madrid, España |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Educación | Universidade de Madrid Universidade de Santiago de Compostela |
| Actividade | |
| Ocupación | psicóloga , mestra |
| Empregador | Universidade Nacional de Cuyo (pt)  Universidad Nacional del Sur (en) |
| Lingua | Lingua castelá |
Fernanda Monasteiro Cobelo, nada en Madrid en 1920 e finada en 2006, foi unha psicóloga e pedagoga española.
Traxectoria[editar | editar a fonte]
Primeiros anos e formación[editar | editar a fonte]
Naceu nunha familia de militares, o seu pai Fernando Monasterio era militar da Segunda República e o seu avó Ricardo Monasterio, militar laureado que ademais foi libretista de zarzuelas. Ao pouco de nacer o seu pai foi destinado a Ferrol. Monasterio seguiu os estudos secundarios nun colexio de relixiosas en réxime de internado en Madrid. Durante a Guerra civil seguiu ao seu pai a Teruel, Valencia e Barcelona e ao termo da guerra foron ao exilio a Francia. O seu pai marchou a México e ela volveu a España. Comezou os seus estudos na Universidade de Santiago de Compostela[1] que continou na Facultade de Medicina da Universidade Central onde alcanzou o grao de "doutora" coa tese Os síntomas depresivos na acromegalia, dirixida por Gregorio Marañón.[2]
En 1941 viaxou a Berlín a recibir clases de psicofisioloxía do traballo. En 1943 na Xefatura de Sanidade de Madrid investigou sobre o traballo feminino e sobre a importancia das tarefas constitucionais nos accidentados. Entre 1949 e 1951 traballou como médica na beneficencia municipal no servizo médico cirúrxico de urxencias.[3] En 1950 publicou Temas de Medicamento e Psiquiatría[4].
América[editar | editar a fonte]
En 1952 abandonou España para ocupar unha praza de profesor contratado de fisioloxía na Universidade de Cochabamba, en Bolivia; despois marchou Arxentina, á Universidade de Cuxo, onde estivo até 1956 e logo pasou a ensinar en Bahía Branca, na Universidade do Sur.[5] Na Universidade Nacional da Prata, na Facultade de Humanidades e Educación entrou en contacto co profesor Alfredo Calcagno.[2]
En 1954 celebrouse o Primeiro Congreso Arxentino de Psicoloxía en San Miguel onde se aprobou unha declaración relativa á creación da carreira universitaria de psicóloxía profesional avalada por un grupo de profesores. Tras a caída de Perón produciuse unha reforma en profundidade dos estudos superiores que a partir de 1955 abríronse nos campos da filosofía e a psicoloxía.[2] Nomeouse unha comisión especial co obxectivo de proxectar o plan de estudos da carreira de profesor en psicoloxía da que tomou parte Monasterio, xunto a Calcagno, Juan Cuatrecasas, médico español, que ensinaba antropoloxía na Prata, Anxo Garma, psicanalista español e promotor da Asociación Psicanalítica Arxentina, e Luís M. Ravagnan, profesor de filosofía e adxunto de Garma na Prata, máis orientado cara á fenomenoloxía.[5]
Na creación da carreira de Psicoloxía, abriuse un debate entre a psicoloxía como ciencia natural sustentada por Monasterio, que se impuxo nunha primeira etapa, e a corrente psicanalítica defendida por Garma.[6]
En 1959 iniciáronse os estudos de psicoloxía divididos nun ciclo común e outro de especialidade en clínica laboral e educación.[6] Todos formaron parte do profesorado das materias do primeiro curso, Monasterio impartiu "Bioloxía humana" e compaxinouno coa dirección do Instituto de Psicoloxía.[2]
Desta época Mosteiro dixo: “Eu perdín batallas, pero gañei moitas. A primeira, foi que a carreira se abrise como licenciatura (e xa non como profesorado)”. Iso significou que se crease a profesión, como persoa técnica capacitada para intervir en problemas persoais e sociais.[5]
En 1963 organizou o Oitavo Congreso Interamericano de Psicoloxía no Mar da Prata.[6] En 1964 renunciou á xefatura do Departamento e á dirección do Instituto aínda que seguiu impartindo a súa cátedra até 1966 na Prata.[2]
Regreso a Madrid[editar | editar a fonte]
En 1968 volveu a España fixando a súa residencia en Madrid apoiada por José Germain Cebrián.[2] Exerceu como médica e psicóloga clínica e non se chegou a incorporar á universidade.[6] Pero foi a fundadora e Directora do Programa dos Cursos de Psicoloxía Evolutiva do Neno e do Adolescente que se impartiu no Instituto Internacional de 1967 a 1981.[7] En 1972 participou na homenaxe a Germain e en 1987 volveu escribir sobre el na homenaxe que se lle fixo tras o seu falecemento.
En 1975 colaborou no monográfico da revista El Urogallo conmemorando o Ano Internacional da Muller.[6] Interveu no II seminario de Filosofía Española tendo como tema monográfico A crise de fin de século e a xeración de 1914, onde falou de Gregorio Marañón.[2] En 1988 foi nomeada presidenta da Asociación Española de Médicos escritores e artistas.[8] E en 1991 recibiu o Premio Muller do Ano na Ciencia.[4] En 1992 foi convidada o congreso que se organizou con motivo dos 30 anos da primeira promoción da carreira de Psicoloxía na UNLP.
Vida persoal[editar | editar a fonte]
Entre o seu círculo de amizades antes de marchar a América estiveron Carmen Laforet e Elena Fortún, que volvera do seu exilio. O seu nome aparece varias veces nas cartas que ambas se cruzaron antes da morte de Fortún.[9][10] Na Arxentina coñeceu a Inés Field, tamén do círculo de Fortún. Ela foi quen lle puxo en contacto co Consello Arxentino de Mulleres de Delia Echeverry e quen lle presentou a Calcagno.[11] En Bos Aires tamén coñeceu a Rosa Chacel, que escribiu unha das súas novelas mentres residía no seu domicilio.[2]
Legado[editar | editar a fonte]
En 2007 Ruth Feldman, a súa herdeira, doou á biblioteca da Universidade Autónoma de Madrid, 7.000 volumes de psicoloxía, medicina e psiquiatría, educación, antropoloxía, filosofía, e historia ou literatura escritos ben en español, en inglés, ou en francés.[3]
Obra[12][editar | editar a fonte]
- Monasterio, F. (1965). Experimentación y Psiquismo. Revista de la Universidad de Buenos Aires,.1, 65-78
- Monasterio, F. (1965). La psicología argentina. Revista de psicología general y aplicada,.80 (10) 907-922
- Monasterio, F. (1967). La aferencia interpersonal. Revista de psicología general y aplicada,.22 (88-89) 495-497
- Monasterio, F. (1969). Algunas claves médicas y psicológicas decisivas para la pubertad normal. Actividades de la Asociación Española de Mujeres Médico, 2(4) 9-12
- Monasterio, F. (1970). Tiempo de Juventud. El Urugallo, 5-6, 18-20
- Monasterio, F. (1971). Carencia de padres y estructura de la personalidad. Actividades de la Asociación Española de Mujeres Médicos. 4 (8) 54-71
- Monasterio, F. (1973). Relatorio sobre Neuropsicología. Revista de psicología general y aplicada, 27 (28) 815-818.
- Monasterio, F. (1974). Relatorio sobre "Neuropsicología". IV Congreso Nacional de Psicología y XVII reunión aunual, 815-818.
- Monasterio, F. (1975). La mujer: los deberes y la libertad*. El Urogallo, 6 (33) 78-82.
- Monasterio, F. (1981). La psicología se llama: Germain. Revista de psicología general y aplicada, 36 (6)1087-1109.
- Monasterio, F. (1982). Pensamiento del humanismo médico. II Encuentro de la Sociedad Española de Médicos Escritores: en homenaje-recuerdo al Dr. Pérez Mateos, Murcia, 1-2 outubro, (pp.31-35).
- Monasterio, F. (1987). Las obras de José Germain. Papeles del Psicólogo: Revista del Colegio Oficial de Psicólogos, (28).
- Monasterio, F. (1987).El pensamiento médico de Laín Entralgo. Cuadernos Hispanoamericanos, (446) 241-254.
- Monasterio, F. (1988). Tiempo de Rosa: El espacio y el tiempo de Rosa. Chacel. Anthropos: Boletín de Información y Documentación, (85) 37-38.
- Monasterio, F. (1993), La persona de Juan Rof. Anthropos: Boletín de Información y Documentación, (141) 39.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Pintos, Xoana (2016): "As mulleres nos estudos experimentais na Universidade de Santiago: 1910-1960". Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela.
- Pintos Barral, Xoana (2021). Tiven a chave, a bicicleta e os catro libros. Editorial Galaxia.
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Entrevista a la Dra. Fernanda Monasterio Cobelo en la Revista de Historia de la Psicología.[Ligazón morta]
- [https://web.archive.org/web/20200920115604/https://biblioteca.uam.es/psicologia/exposiciones/monasterio/monasterio_portada.html Arquivado 20 de setembro de 2020 en Wayback Machine. Exposición bibliográfica "Fernanda Monasterio: la [in]visibilidad de la mujer en la psicología" con motivo del Día de la Mujer: 8 de Marzo de 2012.]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Pintos (2016)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Quintana, J; Feldman, Ruth (2007). "Apunte biográfico sobre Fernanda Monasterio, fundadora de la Sección de Psicología de la Facultad de Humanidades de la Universidad Nacional de la Plata (Argentina)" (PDF). Consultado o 1 de maio de 2020.
- ↑ 3,0 3,1 Guil Bozal, Ana (2016). "GENEALOGÍA DE PSICÓLOGAS ESPAÑOLAS EN LATINOAMÉRICA" (PDF).
- ↑ 4,0 4,1 Winkler, María Inés (2012). "Historias de Mujeres: Presencias y Aucencias en la SIP.". Consultado o 1 de maio de 2020.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Carpintero, Helio (2012). "Fernanda Monasterio, una voz española en la Sociedad Interamericana de Psicología (SIP)". Consultado o 1 de maio de 2020.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 "Biblioteca de la Universidad Autónoma de Madrid. Gregorio Marañón y la Psicología: Exposición : Biografía". Arquivado dende o orixinal o 29 de xuño de 2021. Consultado o 1 de maio de 2020.
- ↑ "Homenaje a la Dra. Fernanda Monasterio" (en castelán). Consultado o 1 de maio de 2020.
- ↑ "Donativo Fernanda Monasterio en la Biblioteca de Psicología" (en inglés). Consultado o 1 de maio de 2020.
- ↑ Laforet, Carmen,; Capdevila-Argüelles, Nuria,; Cerezales, Cristina, 1948-; Cerezales Laforet, Silvia, 1950-; Gráficas Jomagar. De corazón y alma : (1947-1952). ISBN 978-84-16950-44-7. OCLC 970800191. Consultado o 1 de maio de 2020.
- ↑ Rolón-Barada, Israel; Masforroll, Anna Caballé (19 de setembro de 2019). Carmen Laforet. Una mujer en fuga (en castelán). RBA Libros. ISBN 978-84-9187-517-8. Consultado o 1 de maio de 2020.
- ↑ Dagfal, Alejandro (2011). "Entrevista a la Dra. Fernanda Monasterio Cobelo (1920-2006)" (PDF). Consultado o 1 de maio de 2020.[Ligazón morta]
- ↑ "Bibliografía Fernanda Monasterio". Arquivado dende o orixinal o 29 de xuño de 2021. Consultado o 1 de maio de 2020.
