Lingua aimará: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 27: Liña 27:
| sil = AYM
| sil = AYM
| mapa = [[Ficheiro:Idioma aimara.png|280px]]
| mapa = [[Ficheiro:Idioma aimara.png|280px]]
| status = [[Ficheiro:Lang Status 80-VU.png|250px]]<br /><center>{{small|O aimará está clasificado como "vulnerable" polo [[Libro Vermello das Linguas Ameazadas]] da [[UNESCO]]<ref>{{Cita web|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000187026|título=Atlas of the world's languages in danger|autor=Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre|páxina-web=unesdoc.unesco.org|dataacceso=11 de xullo de 2022}}</ref>}}</center>
}}
}}
O '''aimará'''<ref>{{DRAG|aimará}}</ref><ref>{{cita libro|apelidos=García-Miguel|nome=José M.|ano=2000|capítulo=Linguas do mundo e tipoloxía lingüística|editor1=F. Ramallo|editor2=G. Rei-Doval|editor3=X.P. Rodríguez Yáñez|título=Manual de Ciencias da Linguaxe|lugar=Vigo|editorial=[[Edicións Xerais de Galicia]]|pp= 173-220|ISBN= 84-8302-588-4|url=https://uwm.edu/spanish-portuguese/wp-content/uploads/sites/216/2015/04/ManualDeCienciasDaLinguaxe.pdf}}</ref> é a lingua que falan os [[pobo aimará|aimarás]] dos [[Andes]]. Ten o rango de lingua oficial no [[Perú]]<ref name=constitucion_peru>{{cita web |url=http://pdba.georgetown.edu/Constitutions/Peru/per93reforms05.html |título=Constitución Política do Perú, 1993. Art. 48 |dataacceso=24 de agosto de 2008 |autor= |cita=Son idiomas oficiais o castelán e, nas zonas onde predominen, tamén o son o quechua, o aimará e as demais linguas orixinarias do continente, segundo a lei }} No Perú non se desenvolveu unha lexislación que puxera en práctica a oficialidade do aimara, nin ten uso oficial ningún na administración do Estado, agás cos programas rurais de [[Educación Bilingüe Intercultural|EBI]]</ref> e [[Bolivia]]; conta tamén cuns miles de falantes en [[Chile]] e na [[Arxentina]]. En total hai entre dous e tres millóns de falantes.
O '''aimará'''<ref>{{DRAG|aimará}}</ref><ref>{{cita libro|apelidos=García-Miguel|nome=José M.|ano=2000|capítulo=Linguas do mundo e tipoloxía lingüística|editor1=F. Ramallo|editor2=G. Rei-Doval|editor3=X.P. Rodríguez Yáñez|título=Manual de Ciencias da Linguaxe|lugar=Vigo|editorial=[[Edicións Xerais de Galicia]]|pp= 173-220|ISBN= 84-8302-588-4|url=https://uwm.edu/spanish-portuguese/wp-content/uploads/sites/216/2015/04/ManualDeCienciasDaLinguaxe.pdf}}</ref> é a lingua que falan os [[pobo aimará|aimarás]] dos [[Andes]]. Ten o rango de lingua oficial no [[Perú]]<ref name=constitucion_peru>{{cita web |url=http://pdba.georgetown.edu/Constitutions/Peru/per93reforms05.html |título=Constitución Política do Perú, 1993. Art. 48 |dataacceso=24 de agosto de 2008 |autor= |cita=Son idiomas oficiais o castelán e, nas zonas onde predominen, tamén o son o quechua, o aimará e as demais linguas orixinarias do continente, segundo a lei }} No Perú non se desenvolveu unha lexislación que puxera en práctica a oficialidade do aimara, nin ten uso oficial ningún na administración do Estado, agás cos programas rurais de [[Educación Bilingüe Intercultural|EBI]]</ref> e [[Bolivia]]; conta tamén cuns miles de falantes en [[Chile]] e na [[Arxentina]]. En total hai entre dous e tres millóns de falantes.

Revisión como estaba o 15 de xullo de 2022 ás 10:07

Aimará
Aymara aru
Falado en: Bolivia, o Perú, Chile e a Arxentina
Rexións: Andes centrais
Total de falantes: 2.2 millóns
Familia: Linguas aimarás
Estatuto oficial
Lingua oficial de: O Perú e Bolivia
Códigos de lingua
ISO 639-1: ay
ISO 639-2: aym
ISO 639-3: aym
SIL: AYM
Mapa
Status

O aimará está clasificado como "vulnerable" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

O aimará[2][3] é a lingua que falan os aimarás dos Andes. Ten o rango de lingua oficial no Perú[4] e Bolivia; conta tamén cuns miles de falantes en Chile e na Arxentina. En total hai entre dous e tres millóns de falantes.

Constitúe a primeira lingua dun terzo da poboación de Bolivia e é o principal idioma amerindio do sur peruano e o norte chileno.[5]

O aimará ten outras dúas linguas irmás: o kawki, que se dá por extinto e o jaqaru, falado no distrito de Tupe (provincia de Yauyos, Lima) por uns poucos millares de persoas.

Notas

  1. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  2. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para aimará.
  3. García-Miguel, José M. (2000). "Linguas do mundo e tipoloxía lingüística". En F. Ramallo; G. Rei-Doval; X.P. Rodríguez Yáñez. Manual de Ciencias da Linguaxe (PDF). Vigo: Edicións Xerais de Galicia. pp. 173–220. ISBN 84-8302-588-4. 
  4. "Constitución Política do Perú, 1993. Art. 48". Consultado o 24 de agosto de 2008. Son idiomas oficiais o castelán e, nas zonas onde predominen, tamén o son o quechua, o aimará e as demais linguas orixinarias do continente, segundo a lei  No Perú non se desenvolveu unha lexislación que puxera en práctica a oficialidade do aimara, nin ten uso oficial ningún na administración do Estado, agás cos programas rurais de EBI
  5. (Hardman 2000: p. 1)

Véxase tamén

Outros artigos