Monoteísmo: Diferenzas entre revisións

Editar as ligazóns
Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
ToloBot (conversa | contribucións)
Bots
12.606 edicións
m Bot: Arranxo o formato do modelo.
→‎Véxase tamén: ampliación
Liña 3: Liña 3:


== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==

== HISTORIA ==

=== Aparición do monoteismo===
A invención do monoteismo atribuese a o pobo hebreo,no entanto,iste foi un proceso gradual.Primeiro [[IHWH]] fixo parte de un panteón,e até tiña unha compaña [[Ashera]]<ref>incripción do ano 600 A.C. atopadoda na rexión de Sefelah antigo reino de Xudea</ref>,Despois pasouse a o monolatrismo<ref>Jean Soler"línvention du monotheisme"</ref>onde [[IHWH]] pasou a ser deus nacional(como fora antes [[Assur]] dos asirios ou [[Marduk]] dos babilonios) dos israelitas,pero recoñecianse outros deuses en outras terras,isto aconteceu no seculo 7 A.C. co as reformas do rei Josias<ref>Robert Paris"L´ancien testament des hebreux"</ref>.Foi a mediados do seculo 4 A.C. onde se impuxo o monoteismo co deus hebreo como unico e verdadeiro.Esto foi producto<ref>Jean Soler"Pourquoi le monotheisme"</ref>da contradicion entre as promesas biblicas "os xudeos son o pobo elixido de Deus",e a realidade da historia de Xudea e Israel,pequenos reinos,varias veces sometidos e rematando co a disparición do reino do norte,Israel.Descoñocese exactamente como foi,mais no seculo 3 A.C. a visión do mundo dos xudeos mudara co a aparicion do monoteismo e da sua verdade única.Acontezeu coma os grandes trocos cientificos:
*1-Aparecen anomalias no paradigma de consenso xeral.
*2-As anomalías acumulanse e o paradigma entra en crise.
*3-proponse un novo paradigma.
*4-O novo paradigma faise consenso<ref>Thomas Kuhn</ref>

===Teoloxia monoteista===
A etimoloxia da palabra monoteismo ven do grego clásico "mono"=un,e "theos"=deus.Esta creenza dinos que hai un solo deus verdadeiro, e así a teoloxía que se lle vencella e a única verdadeira,e único camiño de salvación.Isto vai facer que,por primeira vez na historia,vexamos conflictos co o único motivo da relixión.Un dos primeiros exemplos e o conflicto de
[[Alexandría]]entre xudeos emigrados a esta cidade e a poboación helenizada.Esta derradeira ollaba cara os xudeos e veiaos coma superticiosos e arcaicos con unha relixión que negaba as suas creenzas.Os xudeos por a sua banda,vivian entre eles mesmos ,sen misturarse co a poboación autoctona.O filosofo xudeo [[Philón de Alexandría]] tentou de explicar as autoridades as crenzas xudeas e quitarlle tensión a situación.Foi entón candoa poboación helenica soupo que os xudeos pagaban impostos a o templo de[[Xerusalem]]isto provocou un progromo contra os xudeos.
No seculo 1 vai aprecer como unha pola do xudaismo o cristianismo(que será relixión oficial e única do [[Imperio Romano]] a partir do seculo 4),seguindoa o Islam que aparece en Arabia no seculo 7,Serán estas tres relixións(3 monoteismos)as que forxarán o mundo tal como e hoxe.Islam e cristianismo son universalistas e [[proselitistas]] o que vai enxendrar innumerables guerras entre elas.O xudaismo que hoxe non e proselitista<ref>Slomo Sand "Como fué inventado el pueblo judío"</ref>mantivose perante seculos vivindo en sociedades non xudeas pero sin misturarse con elas<ref>deut 7-3"No te cases con ellos (los gentiles, de los cuales hace mención en los versículos anteriores), no des a tu hija al hijo de él, y no tomes la hija de él para tu hijo".</ref>Hoxeen día en Israel non se poden casar persoas de relixións diferentes.Tamén cabe sinalar o freo para as ciencias que supuxeron os monoteismos<ref> Michel Onfray"Traité d´atheologie"</ref>.Lembremos os problemas de [[Galileo]] obrigado a desdecirse ou de [[miguel Servet]] queimado na fogeira,tamén como a ciencia decaeu no [[Islam]] depois dos escritos de [[Al-Gazili]] <ref>Neil de Grasse conferencia "o deus dos buratos"</ref>.Vexamos tamén como entre os israelitas [[Spinoza]] foi excluido do xudaismo por os seus escritos .
A partir do seculo das luces,en occidente o monoteismo cristiá(especialmente o catolicismo)deixa de ser un freo, pra ciencia.Chegados a o seculo 20 catolicismo e xudaismo reformado aceptan a [[Teoría da evolución das especies]] e mais a cosmo-xenese do [[Big Bang]].No entanto no Islam,xudaismo ortodoxo e sectas evanxelistas(sobre todo en USA)tentan de aferrarse aos textos sagrados,buscando maneiras alimbicadas de casar textos e feitos cientificos<ref>conferencias william Lane Craig</ref>O monoteismo estivo case sempre ligado a o fundamentalismo relixioso,por a idea subxacente de verdade unica.Ren de outro non podendo ter razón e non sendo mais ca paganismo ou ateismo.Outra das carctristicas dos 3 grandes monoteismos e o seu mesinismo.No xudaismo,agás os xudeos mesinicos que coidan qu o mesías foi [[Xesus]] agardan o [[Mesías]] no que denominan "tempos mésianicos"que terán varias etapas
*1-guerra de Gog e Magog(as nacións contra [[Israel]] <ref>Ezequiel 38-39</ref>
*2-Retorno do profeta [[Elias]] que traera o Mesías
*3-Tempos mesianicos
*4-t´hiyat hametim(resurreción dos mortos)
*5-Yom hadim(día do xuizo)
*6-Olam haba(tempo da eternidade)
O retorno do Mesías no cristianismo<ref>Apocalipsis de San Xan</ref>ven descrito no libro do apocalipse ou revelacións.Se ben a interpretacion muda según as distintas igrexias cristias podemos resumilo asi
*Chegada do fin dos tempos
*Retorno de xesus a terra
*Resurreción dos mortos
*Loita co anticristo
*Renovacion da creación
*Establecemento do reino de Deus
No [[Islam]] tamen se fala do retorno do [[Mahdi]] nos [[hadiz]] .unha persoa,descendente de [[Mahoma]]<ref> Sunan Abu-Dawud, « Book 36: The Promised Deliverer (Kitab Al-Mahdi) n°4271</ref> que virá no fin do tempo e anunciara a chegada de [[xesús]] que e ó Mesías e que loitaria e vencería o falso Mesías chamado Dajjal (en arabe : المَسيح الدّجّال al-masīḥ ad-dajjāl).Logo o Mahdi e mais Xesus quedarían na terra un tempo.
Podemos ver nas 3 relixións semellanza na [[escatoloxía]] .As tres comparten tamen,a idea de vida despois da morte,sendo os feitos de esta vida,os que determinaran o ben estar despois da morte.Esto defineo o filosofo Michel Onfray<ref> Onfray "Traité d´atheologie"</ref>como "pulsión de morte" pois a morte,condiciona os feitos da vida

=== Ligazóns externas ===
=== Ligazóns externas ===
* [http://plato.stanford.edu/entries/monotheism/ Stanford Encyclopedia of Philosophy] {{en}}
* [http://plato.stanford.edu/entries/monotheism/ Stanford Encyclopedia of Philosophy] {{en}}

Revisión como estaba o 26 de agosto de 2013 ás 17:43

O monoteísmo é a crenza na existencia dun único Deus. O Cristianismo, o Islam e o Xudaísmo son relixións monoteístas. Segundo esta crenza, Deus significa algo supremo, relacionado con ideas e conceptos filosóficos, distinto dun ser persoal con atributos antropomórficos, nomes, e mesmo etnia. O monoteísmo contrasta co politeísmo que é a crenza na existencia de varios deuses. As relixións monoteístas adoitan oporse abertamente ao politeísmo.

Véxase tamén

HISTORIA

Aparición do monoteismo

A invención do monoteismo atribuese a o pobo hebreo,no entanto,iste foi un proceso gradual.Primeiro IHWH fixo parte de un panteón,e até tiña unha compaña Ashera[1],Despois pasouse a o monolatrismo[2]onde IHWH pasou a ser deus nacional(como fora antes Assur dos asirios ou Marduk dos babilonios) dos israelitas,pero recoñecianse outros deuses en outras terras,isto aconteceu no seculo 7 A.C. co as reformas do rei Josias[3].Foi a mediados do seculo 4 A.C. onde se impuxo o monoteismo co deus hebreo como unico e verdadeiro.Esto foi producto[4]da contradicion entre as promesas biblicas "os xudeos son o pobo elixido de Deus",e a realidade da historia de Xudea e Israel,pequenos reinos,varias veces sometidos e rematando co a disparición do reino do norte,Israel.Descoñocese exactamente como foi,mais no seculo 3 A.C. a visión do mundo dos xudeos mudara co a aparicion do monoteismo e da sua verdade única.Acontezeu coma os grandes trocos cientificos:

  • 1-Aparecen anomalias no paradigma de consenso xeral.
  • 2-As anomalías acumulanse e o paradigma entra en crise.
  • 3-proponse un novo paradigma.
  • 4-O novo paradigma faise consenso[5]

Teoloxia monoteista

A etimoloxia da palabra monoteismo ven do grego clásico "mono"=un,e "theos"=deus.Esta creenza dinos que hai un solo deus verdadeiro, e así a teoloxía que se lle vencella e a única verdadeira,e único camiño de salvación.Isto vai facer que,por primeira vez na historia,vexamos conflictos co o único motivo da relixión.Un dos primeiros exemplos e o conflicto de Alexandríaentre xudeos emigrados a esta cidade e a poboación helenizada.Esta derradeira ollaba cara os xudeos e veiaos coma superticiosos e arcaicos con unha relixión que negaba as suas creenzas.Os xudeos por a sua banda,vivian entre eles mesmos ,sen misturarse co a poboación autoctona.O filosofo xudeo Philón de Alexandría tentou de explicar as autoridades as crenzas xudeas e quitarlle tensión a situación.Foi entón candoa poboación helenica soupo que os xudeos pagaban impostos a o templo deXerusalemisto provocou un progromo contra os xudeos. No seculo 1 vai aprecer como unha pola do xudaismo o cristianismo(que será relixión oficial e única do Imperio Romano a partir do seculo 4),seguindoa o Islam que aparece en Arabia no seculo 7,Serán estas tres relixións(3 monoteismos)as que forxarán o mundo tal como e hoxe.Islam e cristianismo son universalistas e proselitistas o que vai enxendrar innumerables guerras entre elas.O xudaismo que hoxe non e proselitista[6]mantivose perante seculos vivindo en sociedades non xudeas pero sin misturarse con elas[7]Hoxeen día en Israel non se poden casar persoas de relixións diferentes.Tamén cabe sinalar o freo para as ciencias que supuxeron os monoteismos[8].Lembremos os problemas de Galileo obrigado a desdecirse ou de miguel Servet queimado na fogeira,tamén como a ciencia decaeu no Islam depois dos escritos de Al-Gazili [9].Vexamos tamén como entre os israelitas Spinoza foi excluido do xudaismo por os seus escritos . A partir do seculo das luces,en occidente o monoteismo cristiá(especialmente o catolicismo)deixa de ser un freo, pra ciencia.Chegados a o seculo 20 catolicismo e xudaismo reformado aceptan a Teoría da evolución das especies e mais a cosmo-xenese do Big Bang.No entanto no Islam,xudaismo ortodoxo e sectas evanxelistas(sobre todo en USA)tentan de aferrarse aos textos sagrados,buscando maneiras alimbicadas de casar textos e feitos cientificos[10]O monoteismo estivo case sempre ligado a o fundamentalismo relixioso,por a idea subxacente de verdade unica.Ren de outro non podendo ter razón e non sendo mais ca paganismo ou ateismo.Outra das carctristicas dos 3 grandes monoteismos e o seu mesinismo.No xudaismo,agás os xudeos mesinicos que coidan qu o mesías foi Xesus agardan o Mesías no que denominan "tempos mésianicos"que terán varias etapas

  • 1-guerra de Gog e Magog(as nacións contra Israel [11]
  • 2-Retorno do profeta Elias que traera o Mesías
  • 3-Tempos mesianicos
  • 4-t´hiyat hametim(resurreción dos mortos)
  • 5-Yom hadim(día do xuizo)
  • 6-Olam haba(tempo da eternidade)

O retorno do Mesías no cristianismo[12]ven descrito no libro do apocalipse ou revelacións.Se ben a interpretacion muda según as distintas igrexias cristias podemos resumilo asi

  • Chegada do fin dos tempos
  • Retorno de xesus a terra
  • Resurreción dos mortos
  • Loita co anticristo
  • Renovacion da creación
  • Establecemento do reino de Deus

No Islam tamen se fala do retorno do Mahdi nos hadiz .unha persoa,descendente de Mahoma[13] que virá no fin do tempo e anunciara a chegada de xesús que e ó Mesías e que loitaria e vencería o falso Mesías chamado Dajjal (en arabe : المَسيح الدّجّال al-masīḥ ad-dajjāl).Logo o Mahdi e mais Xesus quedarían na terra un tempo. Podemos ver nas 3 relixións semellanza na escatoloxía .As tres comparten tamen,a idea de vida despois da morte,sendo os feitos de esta vida,os que determinaran o ben estar despois da morte.Esto defineo o filosofo Michel Onfray[14]como "pulsión de morte" pois a morte,condiciona os feitos da vida

Ligazóns externas

  1. ↑ incripción do ano 600 A.C. atopadoda na rexión de Sefelah antigo reino de Xudea
  2. ↑ Jean Soler"línvention du monotheisme"
  3. ↑ Robert Paris"L´ancien testament des hebreux"
  4. ↑ Jean Soler"Pourquoi le monotheisme"
  5. ↑ Thomas Kuhn
  6. ↑ Slomo Sand "Como fué inventado el pueblo judío"
  7. ↑ deut 7-3"No te cases con ellos (los gentiles, de los cuales hace mención en los versículos anteriores), no des a tu hija al hijo de él, y no tomes la hija de él para tu hijo".
  8. ↑ Michel Onfray"Traité d´atheologie"
  9. ↑ Neil de Grasse conferencia "o deus dos buratos"
  10. ↑ conferencias william Lane Craig
  11. ↑ Ezequiel 38-39
  12. ↑ Apocalipsis de San Xan
  13. ↑ Sunan Abu-Dawud, « Book 36: The Promised Deliverer (Kitab Al-Mahdi) n°4271
  14. ↑ Onfray "Traité d´atheologie"
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monoteísmo&oldid=3086519»