Presión atmosférica: Diferenzas entre revisións
m r2.7.3) (Bot: Cambio sw:Mkandamizo hewa por sw:Kanieneo angahewa |
|||
Liña 49: | Liña 49: | ||
[[Categoría:Cartografía]] |
[[Categoría:Cartografía]] |
||
[[Categoría:Atmosfera]] |
[[Categoría:Atmosfera]] |
||
[[af:Lugdruk]] |
|||
[[ar:ضغط جوي]] |
|||
[[az:Atmosfer təzyiqi]] |
|||
[[be:Атмасферны ціск]] |
|||
[[be-x-old:Атмасфэрны ціск]] |
|||
[[bg:Атмосферно налягане]] |
|||
[[ca:Pressió atmosfèrica]] |
|||
[[ckb:پەستانی کەش]] |
|||
[[cs:Atmosférický tlak]] |
|||
[[de:Luftdruck]] |
|||
[[el:Ατμοσφαιρική πίεση]] |
|||
[[en:Atmospheric pressure]] |
|||
[[eo:Atmosfera premo]] |
|||
[[es:Presión atmosférica]] |
|||
[[et:Õhurõhk]] |
|||
[[eu:Presio atmosferiko]] |
|||
[[fa:فشار هوا]] |
|||
[[fi:Ilmanpaine]] |
|||
[[fr:Pression atmosphérique]] |
|||
[[he:לחץ אטמוספירי]] |
|||
[[hi:वायुमंडलीय दबाव]] |
|||
[[hr:Atmosferski tlak]] |
|||
[[hu:Légnyomás]] |
|||
[[id:Tekanan atmosfer]] |
|||
[[is:Loftþrýstingur]] |
|||
[[it:Pressione atmosferica]] |
|||
[[ja:気圧]] |
|||
[[ka:ატმოსფერული წნევა]] |
|||
[[kk:Атмосфералық қысым. Торричелли тәжірибесі]] |
|||
[[ko:대기압]] |
|||
[[ku:Pestoya atmosferê]] |
|||
[[lo:ຄວາມກົດອາກາດ]] |
|||
[[lt:Atmosferos slėgis]] |
|||
[[lv:Atmosfēras spiediens]] |
|||
[[mk:Атмосферски притисок]] |
|||
[[ml:അന്തരീക്ഷമർദ്ദം]] |
|||
[[mr:वातावरणाचा दाब]] |
|||
[[ms:Tekanan atmosfera]] |
|||
[[nl:Luchtdruk]] |
|||
[[nn:Lufttrykk]] |
|||
[[no:Atmosfærisk trykk]] |
|||
[[oc:Pression atmosferica]] |
|||
[[pl:Ciśnienie atmosferyczne]] |
|||
[[pt:Pressão atmosférica]] |
|||
[[ro:Presiune atmosferică]] |
|||
[[ru:Атмосферное давление]] |
|||
[[sh:Atmosferski tlak]] |
|||
[[simple:Atmospheric pressure]] |
|||
[[sk:Atmosférický tlak]] |
|||
[[sl:Zračni tlak]] |
|||
[[sr:Атмосферски притисак]] |
|||
[[sv:Lufttryck]] |
|||
[[sw:Kanieneo angahewa]] |
|||
[[ta:வளிமண்டல அழுத்தம்]] |
|||
[[te:వాతావరణ పీడనం]] |
|||
[[th:ความกดอากาศ]] |
|||
[[tr:Atmosfer basıncı]] |
|||
[[uk:Атмосферний тиск]] |
|||
[[ur:ہوا کا دباؤ]] |
|||
[[vi:Áp suất khí quyển]] |
|||
[[zh:气压]] |
Revisión como estaba o 26 de marzo de 2013 ás 16:06
A presión atmosférica é a presión exercida polo aire en calquera punto da atmosfera. Normalmente refírese á presión atmosférica terrestre, pero o término é extensible á atmosfera de calquera planeta ou satélite.
Características
A atmosfera na Terra ten unha presión media de 1013.25 hectopascales (hPa) (ou milibares (mbar)) ao nivel do mar, medido en latitude 45º. A medida de presión do Sistema Internacional de Unidades (SI) é o newton por metro cadrado (N/m²) ou Pascal (Pa). A presión atmosférica a nivel do mar en unidades internacionais é 101325 N/m² ó Pa.
Cando o aire está frío, este descende, facendo aumentar a presión e provocando estabilidade. Fórmase, entón, un anticiclón térmico. Cando o aire está quente, ascende, facendo baixar a presión e provocando inestabilidade. Fórmase entón un ciclón ou borrasca térmica.
Ademais, o aire frío e o cálido tenden a non mesturarse, debido á diferenza de densidade, e cando se atopan na superficie, o aire frío empuxa cara arriba ao aire quente provocando un descenso da presión e inestabilidade, por causas dinámicas. Fórmase entón un ciclón, ou borrasca dinámica. Esta zona de contacto é a que se coñece como fronte. Cando o aire frío e o cálido atópanse en altura, descenden en converxencia dinámica, facendo aumentar a presión e provocando estabilidade, e o conseguinte aumento da temperatura. Fórmase, entón un anticiclón dinámico.
Denomínase atmosfera á capa de aire, constituída por unha mestura homoxénea de gases que rodea un planeta, variando drasticamente dun a outro. O seu peso, orixina sobre todos os corpos mergullados nela, unha presión denominada atmosférica, que podemos evidenciar mediante a experimentación. Poderiamos comparalo coma se vivisemos no fondo dun océano de aire. A atmosfera, como a auga dun lago, exerce presión; e tal como o peso do auga é a causa da presión na auga, o peso do aire é a causa da presión atmosférica. Estamos tan afeitos ao aire invisible que ás veces esquecemos que ten peso. Quizais os peixes tamén "esquecen" que a auga ten peso.
Historia
Os filósofos da antigüidade, lonxe de sospeitar o peso do aire, considerábano como un corpo que pola súa natureza tendía a elevarse; explicándose a ascensión dos líquidos nas bombas polo fuga vacui , "medo ao baleiro", que ten a natureza.
Cando os xardineiros de Florencia quixeron elevar a auga cunha bomba de hélice, apreciaron que non podían superar a altura de 32 pés (case 11 m). Consultado Galileo, determinou este que o medo da natureza ao baleiro limitábase cunha forza equivalente ao peso de 32 pés de auga (o que vén ser 1 atm de presión), e denominou a devandita altura altezza limitatíssima.
En 1643, Torricelli tomou un tubo de vidro de aproximadamente un metro de lonxitude e encheuno de "prata viva" (mercurio). Mantendo o tubo pechado cun dedo, investiuno e introduciuna nunha vasilla con mercurio. Ao retirar o dedo comprobou que o metal descendía ata formar unha columna cuxa altura era 13,6 veces menor que a que se obtiña ao realizar o experimento con auga. Como sabía que o mercurio era 13,6 veces máis pesado que o auga, deduciu que ambas columnas de líquido estaban soportadas por igual contrapeso, sospeitando que só o aire era capaz de realizar devandita forza.
Á prematura morte de Torricelli, chegaron os seus experimentos a oídos de Pascal, a través do Pai Mersenne que os deu a coñecer en París. Aínda que aceptando inicialmente a teoría do medo ao baleiro, non tardou Pascal en cambiar de idea ao observar os resultados dos experimentos que realizou. Empregando un tubo curvado e usándoo de forma que a atmosfera non tivese ningunha influencia sobre o líquido, observou que as columnas chegaban ao mesmo nivel. Con todo, cando permitía a acción da atmosfera, o nivel variaba.
Estes resultados inducíronlle a abordar o experimento definitivo, consistente en transportar o barómetro a distintas altitudes e comprobar se era realmente o peso do aire o que determinaba a ascensión do líquido no tubo. Ao escribir a Perier, un dos seus parentes, o 15 de novembro de 1647 achega do experimento proxectado, dicía:
Se sucede que a altura da prata viva é menor no alto da montaña, que abaixo, deducirase necesariamente que a gravidade e presión do aire é a única causa desta suspensión da prata viva, e non o medo ao baleiro, porque é verdade que hai moito máis aire que pese ao pé da montaña que na súa vértice .
O 19 de setembro de 1648, Pelier cumpriu o desexo do seu cuñado, e realizou o experimento ascendendo á cima do Puy-de-Dôme. Comparando a medida realizada na cima, situada a un altura de 500 toesas (preto de 1000 m), coa de base, tomada polo pai Chastin, acharon unha diferenza de tres liñas e media entre ambas. A idea do medo vacui quedou definitivamente abandonada: o aire pesaba .
Sen dubidar do mérito da realización do experimento, foi con todo Descartes quen, en carta escrita en 1631, 12 anos antes do experimento de Torricelli, afirmaba xa que:
O aire é pesado, pódeselle comparar a un vasto mantón da que envolve a Terra ata máis aló das nubes; o peso desta compríme á superficie do mercurio na cuba, impedindo que descenda a columna mercurial.
Daquela, o concepto de presión atmosférica non empezou a estenderse ata a demostración, en 1654, do burgomestre e inventor Otto von Guericke quen, co seu hemisferio de Magdeburgo, cativou ao público e a personaxes ilustres da época.
Medidas
A presión exercida pola atmosfera débese ao peso (p=m.g) da mesma e o seu valor é de 101.000 Pascais, que corresponde á presión normal. Existen outras unidades para medir a presión e a equivalencia entre estas son:
101.000 Pa = 1 atm = 760 mmHg = 1010 mb