Entognatos
| Entognatos Entognatha | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_micrograph.jpg) Espécime de proturo (Acerentomon sp.) | |||||||||
| Clasificación científica | |||||||||
| |||||||||
| Ordes | |||||||||
A dos entognatos ou entógnatos (Entognatha) é unha pequena e antiga clase de artrópodos ametábolos (é dicir, que non presentan metamorfose) que, xunto cos insectos, constitúen o taxon dos hexápodos.[1][2]
O taxon, probabelmente parafilético ou polifilético, contén soamente tres ordes (hoxe clases): colémbolos, dipluros e proturos.
Estes animais están caracterizados por teren as súas pezas bucais pechadas dentro dunha bolsa situada debaixo da cabeza, ao que alude o seu nome, e o que os diferenza da outra clase, a dos insectos, nas que as pezas bucais son externas (exognatos).
Son ápteros (é dicir, non teñen ás), e algúns non teñen ollos nin antenas.
Estes tres grupos foron historicamente unidos na orde dos tisanuros para formaren a clase dos apterigotos,[3] pero comprobouse máis tarde que as características parecidas destes evolucionaran independentemente a partir das dos insectos.
Taxonomía[editar | editar a fonte]
Descrición[editar | editar a fonte]
A orde foi descrita en 1891 polo zoólogo austríaco Rudolf Ritter von Stummer-Traunfels, no seu traballo Vergleichende Untersuchungen über die Mundwerkzeuge der Thysanura und Collembolen, publicado pola Sitzungsberichte der Kaiserliche Akademie der Wissenschaften in Wien, pp. 216-234.
Etimoloxía[editar | editar a fonte]
O nome científico Entognatha está pormado polo elemento ento-, derivado do adverbio do grego antigo ἐντός entós, 'dentro' e o substantivo do grego antigo γνάθος gnáthos, 'mandíbula'. Literalmente: 'os que teñen as mandíbulas pechadas'.
Antiga clasificación[editar | editar a fonte]
Esta clase xa non se utiliza, e cada unha das súas ordes foi elevada ao rango de clase:[4]
- Collembola Lubbock, 1870
- Diplura Börner, 1904
- Protura Silvestri, 1907
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ David A. Grimaldi & Michael S. Engel (2005). "Arthropods and the origin of insects". Evolution of the Insects. Cambridge University Press. pp. 93–118. ISBN 978-0-521-82149-0.
- ↑ P. J. Gullan & Peter Cranston (2010). "Insect systematics: phylogeny and classification". The Insects: an Outline of Entomology (4th ed.). John Wiley and Sons. pp. 189–222. ISBN 978-1-4443-3036-6.
- ↑ Apterygota no WoRMS.
- ↑ Entognatha no ITIS.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Entognatos  |
 |
Wikispecies posúe unha páxina sobre: Entognatos |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Averof M. & Akam M. (1995): "Insect-crustacean relationships: insights from comparative developmental and molecular studies. Philos. Trans. R. Soc. Lond. B, 347: 293-303.
- Börner, C. (1904): "Zur Systematic der Hexapoden". Zoologischer Anzeiger, vol. 27, pp. 511–533.
- Brusca, Richard C., & Gary J. Brusca (2005): Invertebrados. 2ª ed. Madrid: McGraw-Hill Interamericana de España. ISBN 978-84-486-0246-8.
- Cameron S. L., Miller K. B., D'Haese C. A., Whiting M. F. & Barker S.C. (2004): "Mitochondrial genome data alone are not enough to unambiguously resolve the relationships of Entognatha, Insecta and Crustacea sensu lato (Arthropoda)". Cladistics, 20: 534-557.
- A. Carapelli; F. Nardi; R. Dallai; F. Frati (2006). "A review of molecular data for the phylogeny of basal hexapods". Pedobiologia 50 (2): 191–204. doi:10.1016/j.pedobi.2006.01.001.
- Rupppert, E. E.; R. S. Fox & R. D. Barnes (2004): Invertebrate Zoology 7ª ed. Stamford, Connecticut (EE.UU.): Brooks/Cole. ISBN 0-03-025982-7.
- Stummer-Traunfels, R. (1891): Vergleichende Untersuchungen über die Mundwerkzeuge der Thysanura und Collembolen. Sitzungsberichte der Kaiserliche Akademie der Wissenschaften in Wien.
Outros artigos[editar | editar a fonte]
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Entognatha no ITIS.
