Baluarte

Un baluarte (do provenzal baloart, do neerlandés bolwerk) ou bastión (do francés bastion) é unha construción defensiva que se proxecta cara ao exterior na muralla dunha fortaleza.^[1] Adoita situarse nas esquinas dos "muros de cortina", como punto forte da defensa contra o asalto de tropas inimigas.

Pode ter a forma pentagonal e, neste caso, componse de dúas faces, dous flancos e a liña de gola pola cal se entra á obra. O deseño do baluarte e o feito de que sobresaia do corpo da fortaleza permite cubrir os outros baluartes e os muros de cortina con fogo cruzado.

O baluarte era utilizado como plataforma de artillaría, o que obrigaba o asaltante a situar as súas baterías de artillaría máis lonxe dos muros, diminuíndo deste xeito a súa efectividade.

O bastión foi desenvolvido a finais do século XV en Italia como parte do chamado trazado italiano e espallouse por toda Europa a principios do século XVI. A súa adopción é consecuencia da ineficiencia das fortificacións tradicionais (altas e delgadas murallas) ante o canón.^[2]

Tipos de baluarte[editar | editar a fonte]

Baluarte en tenaces ou atenazado. Aquel cuxo ángulo flanqueado forma un entrante.
Baluarte truncado. O que ten substituído o ángulo flanquedo por un ou dous ángulos entrantes.
Baluarte de orellóns. Aquel cuxos ángulos retirados e convexos están cubertos cara ao centro pola extremidade da face chamada de orellón.
Baluarte destacado. Reduto en forma de baluarte.
Baluarte duplo. O que se constrúe en anfiteatro combinado con outros cando o terreo permíteo.
Baluarte irregular. O que carece de simetría.
Baluarte terraplenado ou cheo. O que está terraplenado interiormente.
Baluarte medio. O que ten unha face e un flanco.
Baluarte plano ou chan. O que ten medias golas en liña recta.
Baluarte real. O que se constrúe nas extremidades dos polígonos de oitenta a cen toesas porque ademais de ser susceptíbel de moitos atrincheiramentos e aloxar un crecido número de tropas pode resistir pola súa solidez os esforzos das minas e os ataques máis vigorosos.
Baluarte regular. Aquel cuxa liñas e ángulos correspondentes son iguais entre si.
Baluarte romo. O construído en ángulo entrante.
Baluarte simple. Aquel cuxo terraplén coas mesmas dimensións que o da cortina segue arrodeado polas faces e flancos deixando a consecuencia un espazo baleiro que se utiliza para construír algún edificio como unha polvoreira, por exemplo.
Baluarte baleiro. Aquel que non está terraplenado totalmente.^[3]

Galería de imaxes[editar | editar a fonte]

Un dos bastións no castelo de Copertino en Italia.
Plano dunha fortaleza.
Baluarte no Castelo de Salvaterra de Miño.
Fortaleza de Bourtange en Vlagtwedde, Países Baixos. Fortaleza de forma pentagonal, mostra 5 baluartes, en cadanseu ángulo.