Barranco de Algendar

Barranco de Algendar

Tipo	canón area of natural interest (en)
Localización
División administrativa	Ferreries, España e Ciutadella de Menorca, España
39°58′02″N 3°57′56″L

O barranco de Algendar o Aljandar (en catalán, barranc d’Algendar o d’Aljandar) é o accidente xeográfico máis importante do altiplano mioceno do sur menorquín. Situado a dez quilómetros da desembocadura do río da cala Galdana, constitúe de forma natural o límite entre os termos municipais de Ferreries e Ciutadella. O seu territorio é unha reserva natural de gran valor ecolóxico, con algúns endemismos propios. Foi cultivada dende hai moito tempo como unha zona de hortales e contén diversas covas naturais (cova des Càrritx, cova Vermella etc.). Existen numerosas lendas de tradición oral.

O fonal está atravesado por un regato (o río de Aljandar) de auga fresca e cristalina, e recolle as augas pluviais das abas lindeiras. Contén lindantes cunha altura de oitenta metros. A terra é moi fértil, e aínda hoxe en día obsérvanse signos da cultura agrónoma árabe, como por exemplo alxibes e canalizacións para regadío. Nas covas acháronse recentemente restos arqueolóxicos.

Flora e fauna

Alcedo atthis é un dos paxaros que habitan este barranco.

Entre as especies vexetais que encóntranse no barranco hai o piñeiro branco, o Juniperus, a aciñeira, o Chamaerops humilis, Ampelodesmos mauritanica, Daphne gnidium, gavarrera, esparraguera (Asparagus albus e Asparagus stipularis), Clematis vitalba, ranunculus ficaria, vicia benghalensis, Chelidonia majus, matthiola incana, Hypericum perforatum, centaurium erythraea (especie endémica de Menorca), Symphytum tuberosum, Mentha aquatica (especie endémica de Menorca), Crepis triasii (especie endémica de Menorca e Mallorca), Ornithogalum narbonense, Leucojum aestivum, Ophrys lutea, Cymbalaria fragilis (espécie endémica de Menorca) e a Thymus vulgaris. Tamén hai fungos, entre os cales pódense destacar o esclatasang (Lactarius deliciosus e Lactarius sanguifluus) e a Choroogomphus rutilus, os tres son comestibles e encóntranse en piñeiros.

Viven mamíferos tamén; como a marta e a Mustela nivalis; Bufo viridis, Testudo hermani e Emys orbicularis, ademais dun gran número de paxaros (Alcedo atthis, Milvus milvus, Loxia curvirostra etc.) e de insectos (Cerambyx cerdo, Timarca balearica, libellula etc.).

Cultura popular

A literatura popular creou numerosas lendas e mitos: Sa novia d'Algendar é sen lugar a dúbidas a máis coñecida. Narra as peripecias dunha moza campesiña que unha noite de lúa chea é secuestrada por un moro que se namorara dela. La novia d'Aljandar é unha coñecida canción popular menorquina. A tradición popular rememora que nestas paraxes existiron os xardíns do almogávar de Santa Àgueda en tempos da dominación musulmá.