Agrón (planta)

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

O agrón[1] ou brizo[2] (Nasturtium officinale ou antigamente Nasturtium nasturtium-aquaticum) é unha planta crucífera. Cultívase para aproveitar as súas follas para ensaladas que conteñen un elevado contido en vitamina C, a súa semente utilízase como picante. Dáse en medios húmidos e acuáticos, sobre todo nas beiras dos mananciais, regatos e ríos.

Descrición[editar | editar a fonte]

É unha planta perenne, acuática ou semiacuática de entre 10 a 50 cm de altura que se agrupa en grandes colonias. Os talos ascendentes son ocos e algo carnosos. As follas, de cor verde escura, son glabras, bipinnadas e con limbo ancho. As flores, pequenas e brancas, reúnense en ramilletes ou panículas terminais.

Propiedades[editar | editar a fonte]

Rico en iodo, ferro, vitaminas A, C e E. Utilízase como estimulante e diurético. Usado en medicina popular para aliviar a bronquite e certas afeccións cutáneas.[3]

Utilízanse as follas, a raíza, os gromos tenros e frescos.

O agrón é un purgante, estimulante dixestivo e diurético.

Taxonomía[editar | editar a fonte]

Nasturtium officinale foi descrita por William Townsend Aiton e publicado en Hortus Kewensis; or, a Catalogue of the Plants Cultivated in the Royal Botanic Garden at Kew. London (2nd ed.) 4: 110, no ano 1812.[4]

Etimoloxía

Nasturtium vén do latín nasus = "naríz" e tortus = "torto" por mor ao cheiro picante da planta que irritaba o nariz e obrigaba a facer acernos torcéndoa.

Sinonimia
  • Nasturtium officinale subsp. rotundifolium A.P.Khokhr.
  • Nasturtium siifolium Rchb.
  • Radicula nasturtium (Moench) Druce
  • Radicula nasturtium-aquaticum (L.) Britten & Rendle
  • Rorippa nasturtium (Moench) Beck
  • Rorippa nasturtium-aquaticum (L.) Hayek
  • Rorippa officinalis (R.Br.) P.Royen
  • Sisymbrium amarum Salisb.
  • Sisymbrium cardaminefolium Gilib.
  • Sisymbrium fluviatile Vell.
  • Sisymbrium nasturtium (Moench) Willd.
  • Sisymbrium nasturtium-aquaticum L.[5][6]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Nome preferido vulgar galego en diferentes fontes: Termos esenciais de botánica. Santiago de Compostela, 2004 e Vocabulario de ciencias naturais. Santiago de Compostela. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para agrón. Algunhas fontes tamén inclúen o termo agrión
  2. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para brizo.. Este nome serve aquí tamén para outra especie, a labaza (Apium nodiflorum)
  3. "The Food Site". Arquivado dende o orixinal o 05 de agosto de 2013. Consultado o 01 de agosto de 2013. 
  4. Agrón (planta) en Trópicos
  5. "Agrón (planta) en PlantList". Arquivado dende o orixinal o 05 de outubro de 2013. Consultado o 01 de agosto de 2013. 
  6. Al-Shehbaz, I. and R. A. Price. 1998. Delimitation of the genus Nasturtium (Brassicaceae). Novon, 8: 124-126.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  1. Holmgren, N. H., P. K. Holmgren & A. Cronquist. 2005. Vascular Plants of the Intermountain West, U.S.A., subclass Dilleniidae. 2(B): 1–488. In A. J. Cronquist, A. H. Holmgren, N. H. Holmgren, J. L. Reveal & P. K. Holmgren (eds.) Intermount. Fl.. Hafner Pub. Co., Nova York.
  2. Jonsell, B. 1982. Cruciferes. Fl. Madagasc. 84: 1–32.
  3. Macbride, J. F. 1938. Cruciferae, Flora of Peru. Publ. Field Mus. Nat. Hist., Bot. Ser. 13(2/3): 937–983.
  4. Nasir, E. & S. I. Ali (eds). 1980-2005. Fl. Pakistan Univ. of Karachi, Karachi.
  5. Nee, M. H. 2008. Dilleniidae. 3: 1–255. In M. H. Nee Fl. Reg. Parque Nac. Amboró Bolivia. Editorial FAN, Santa Cruz.
  6. ORSTOM. 1988. List Vasc. Pl. Gabon Herbier National du Gabon, Yaounde.
  7. Rusby, H. H. 1893. On the collections of Mr. Miguel Bang in Bolivia. Mem. Torrey Bot. Club 3(3): 1–67.
  8. Stevens, W. D., C. U. U., A. Pool & O. M. Montiel. 2001. Flora de Nicaragua. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 85: i–xlii, 1–2666.
  9. Warwick, S. I., A. Francis & I. A. Al-Shehbaz. 2006. Brassicaceae: Species checklist and database on CD-Rom. Pl. Syst. Evol. 259: 249–258.
  10. Zuloaga, F. O. 1997. Catálogo de las plantas vasculares de la Argentina. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 74(1–2): 1–1331.
  11. Zuloaga, F. O., O. Morrone, M. J. Belgrano, C. Marticorena & E. Marchesi. (eds.) 2008. Catálogo de las Plantas Vasculares del Cono Sur (Argentina, Sur do Brasil, Chile, Paraguay y Uruguay). Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 107(1): i–xcvi, 1–983; 107(2): i–xx, 985–2286; 107(3): i–xxi, 2287–3348.

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

  • Hortus kew. ed. 2, 4:110. 1812