Ordoeste, A Baña

Ordoeste
	Igrexa parroquial.
Concello	A Baña
Provincia	A Coruña
Coordenadas	42°56′26″N 8°47′16″O / 42.94066372, -8.78775134
Área	5,6 km²
Poboación	250 hab. (2016)
Densidade	44,64 hab./km²
Entidades de poboación	12
	[ editar datos en Wikidata ]

Santa María de Ordoeste é unha parroquia que se localiza no sur do concello coruñés da Baña na comarca da Barcala. Segundo o IGE en 2016 tiña 250 habitantes (134 mulleres e 116 homes) distribuídos en 9 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 311 habitantes.

Historia

En Paraxó consérvase a mámoa de Monte Agudo. O castro de Guimaráns^[2] aproveita como localización o lugar máis alto que separa as parroquias de Ordoeste (A Baña) e San Mamede de Pena (Negreira), a unha altitude de 328 m no monte chamado Alto dos Castros. Presenta unha coroa tendente a circular de aproximadamente 150 metros de diámetro que está delimitada por un parapeto. O estado de conservación é aceptable.^[3]

No apartado de construcións civís existiron as Torres de Braña e Reiverde, a día de hoxe desaparecidas.

Esta parroquia estivo sometido a varios cambios ao longo da historia. No 1123 o arcebispo Xelmírez cambia pola herdade Oíns (Arzúa) coa raíña Urraca. No 1868 Ordoeste queda sen os anexos de San Vicenzo e San Salvador, quedando con San Xoán de Barcala. Este cambio foi obra do arcebispo García Cuesta.

Ao longo do século XIX sufriu duras contribucións e impostos. En 1809 por orde do Goberno requisan gando vacún para lle subministrar ao exército. Tamén lle afectou a desamortización.

No ano 1864 as aldeas de Casa de Antelo e Eiroa solicitaron pertencer a Ordoeste, pero non o conseguiron.

Igrexa

A igrexa parroquial foi construída en diferentes etapas, polo que ten variedade de estilos arquitectónicos, destacando o barroco^[4].

Arquitectura popular

Muíños^[5]

Muíño do Río Verde, moía a metade do ano, con auga dese río.
Riente Rial, de Benito de Villar, moía a metade do ano coas augas do río de Broño (Rego de Rial).
Riente Rial, de Andrés Antelo e consortes, ídem.

Festas

2º sábado de maio: As Dores
2º domingo de maio: Santo Antonio
15 de agosto: Santa María
16 de agosto: O Sacramento
1º domingo de setembro: O Carme

Lugares e parroquias

Lugares de Ordoeste

Lugares da parroquia de Ordoeste no concello da Baña (A Coruña)
Busto \| O Canle \| O Cardal \| Cotobade \| O Couto Carballo \| O Cruceiro \| Guimaráns \| Paraxó \| Portofolgueiro \| Reiverde \| Rial \| O Souto

Parroquias da Baña

Galicia \| Provincia da Coruña \| Parroquias da Baña
A Baña (San Vicenzo) \| Barcala (San Xoán) \| O Barro (Santa Mariña) \| Cabanas (San Miguel) \| Corneira (San Cristovo) \| A Ermida (San Salvador) \| Fiopáns (San Pedro) \| Lañas (Santa Baia) \| Marcelle (Santa Cristina) \| Ordoeste (Santa María) \| A Riba (San Xoán) \| San Cibrán de Barcala (San Cibrán) \| Sanamede do Monte (San Mamede) \| Suevos (San Mamede) \| Troitosende (Santa María)

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 DECRETO 189/2003, do 6 de febreiro, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da provincia da Coruña.
↑ Castro de Guimaráns na páxina web colaborativa Patrimonio Galego.
↑ "PXOM A Baña".
↑ Igrexa de Santa María de Ordoeste na páxina web colaborativa Patrimonio Galego.
↑ Rodríguez Troncoso, Amador. Os albores de Feiraco.

Véxase tamén

Outros artigos

Lugares da Baña

[nomenclátor-1] 1,0 ^1,1 DECRETO 189/2003, do 6 de febreiro, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da provincia da Coruña.

[2] Castro de Guimaráns na páxina web colaborativa Patrimonio Galego.

[3] "PXOM A Baña".

[4] Igrexa de Santa María de Ordoeste na páxina web colaborativa Patrimonio Galego.

[5] Rodríguez Troncoso, Amador. Os albores de Feiraco.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]