Softcombat

O softcombat é unha disciplina deportiva na que dous ou máis combatentes enfróntanse entre eles empregando armas acolchadas que simulan armas brancas, contundentes ou arroxadizas de distintas épocas. O obxectivo de cada combatente é infrinxir ós seus opoñentes un número de impactos abondos para gañar o combate. Este deporte orixinouse inicialmente nos xogos de rol en vivo, nos que os combatentes loitan empregando armas acolchadas de gomaespuma (ou outros materiais brandos) co obxectivo de impactar no seu opoñente as veces necesarias para eliminalo. Por esta razón as armas empregadas en softcombat representan armas da antigüidade, idade media e idade moderna.

Historia

O concepto do softcombat como tal xorde en Estados Unidos en torno a 1977 da mano do grupo de rol en vivo Dragorhir, onde se intentou idear un sistema de combate diferente do pedra-papel-tesoira, e que aportara a capacidade interpretativa e a vistosidade dun combate real con armas fantástico-medievais. Estes primeiros combates, denominados Battle gaming ou Xogos de combate, realizábanse con “boffers" ou sinxelas armas consistentes nunha alma ríxida e unha capa de acolchamento ó redor, máis parecidas a porras que a espadas. Co tempo, a necesidade estética e de seguridade foi moldeando a normativa dos combates e do sistema de fabricación das armas, creando as pautas que aínda se empregan hoxe en día en case todo o mundo.

Ó principio da década dos 90, coa popularización paulatina en España destes roles en vivo con sistema de loita, comeza a empregarse o termo softcombat nalgúns eventos de Cataluña para o combate con armas acolchadas, termo que, a finais da mesma década, acabou popularizándose por toda a península e máis tarde, mediante internet, noutros moitos países de fala hispana.

Modalidades

Aínda que fai uns anos (2015) entendiamos que o softcombat se podía dividir nos seguintes tipos: clásico, interpretativo, fullcontact e deportivo, nos últimos anos producíronse cambios na forma de entender esta actividade e podemos falar de distintos tipos de softcombat en función da súa finalidade e obxectivos:

Combate de softcombat nun rol en vivo

Softcombat en Larp

Trátase do softcombat empregado nos eventos de rol en vivo. Aglutina os anteriormente definidos como clásico e interpretativo. Esta é a modalidade máis estendida e a máis similar ó softcombat orixinal. É o tipo de softcombat que se emprega na maioría dos roles en vivo (Larp) como instrumento para a resolución de combates.

Aínda que é o máis estendido, non hai criterios estandarizados no referente a seguridade, medidas dos equipos, regras de combate e demais, xa que maioritariamente dependen da ambientación do rol en vivo e das regras que diseñan os organizadores de cada evento. Algúns dos elementos que pode incluír este tipo de softcombat son: puntos de vida, habilidades de clase, caracterización da personaxe, interpretación pura, simulación das feridas, esgotamento e o peso da armas, entre outras. Os dous métodos miás habituales para determinar o vencedor nun combate son os sistemas por puntos ou os sistemas por honor (o combatente decide se morre ou non).

Existen multitude de eventos e asociacións que practican este tipo de softcombat por todo o mundo (ver Larp).

Softcombat deportivo

É unha das modalidades máis recentes, orixinada en España, e expandeuse notablemente nos últimos anos, especialmente polos países latinoamericanos. Está enfocado á competición deportiva mediante un regulamento desvinculado do rol en vivo, que busca un estilo de combate máis técnico. Esta modalidade emprégase na organización de torneos ou de eventos de exhibición ou con carácter puramente competitivo.

Esta modalidade non está recoñecida como deporte oficialmente en ningún país, pero moitos están traballando niso.

Modern sword fighting

Esta é a modalidade máis intensa e agresiva de todas, máis próxima ó combate de Hema ou u bohurt. Non existe restrición na forza dos golpes ou nas zonas de impacto permitidas. A combinación de armas máis habitual é espada e escudo, e o uso de proteccións é imprescindible. As proteccións son específicas para este deporte, e pódense empregar para a práctica segura ou xuvenil dos deportes medievais mencionados. É unha práctica moi similar ó softcombat fullcontact.

Réplicas

A práctica do softcombat require réplicas de instrumentos bélicos adaptados para ser inofensivos e permitir así o seu desenvolvemento como deporte. «Ningunha arma será daniña en ningunha das súas partes, tanto as que entran en contacto directo co adversario (filos, puntas etc…) como as que poderían producir danos por accidente (pomos, hastas, gardas etc…).».

Técnica de acolchado de réplica de softcombat

O método xeral de fabricación de ditas réplicas é envolver unha alma resistente nun material espumoso que amorteza o golpe. Dita alma xeralmente é de PVC ríxido, fibra de vidro ou madeira lixeira (bambú); e o acolchado usa espumas industriais de diferentes características. Para evitar desgarros no acolchado, adoita recubrirse con látex líquido ou cinta americana. As réplicas de látex requiren mantemento a largo prazo para evitar a súa deterioración.

As réplicas poden ser case de calquera arma medieval ou de fantasía, sempre e cando cumpra cos regulamentos de seguridade e respectando sempre as regras que permiten a simulación de combates medievais. Así, poden atoparse dagas, coitelos, espadas, espadóns, katanas, naginatas, cimitarras, lanzas, machadas, martelos, mazas, escudos e broqueis, por só citar uns pouquísimos exemplos. O correcto uso destes dependerá sempre tanto dos regulamentos que empreguen os deportistas como da documentación teórica no seu manexo e, por suposto, do adestramento e o tempo de práctica que se lle dedique.

Normativa e Seguridade

Dado o diferente desenvolvemento do softcombat en cada país, e a desigual comunicación entre grupos e comunidades tanto internacionais como nacionais, non existe unha normativa internacional unificada que permita converter o softcombat nun deporte federado.

Non obstante existen certas convencións que se aplican na maioría das comunidades e eventos.

Tipos de réplicas

Enténdese que existen diferentes categorías de armas. Estas se categorizan mediante a forma da réplica e as medidas. As máis habituais e estendidas son as seguintes:

• Armas de man: refírese a todas aquelas que poden manexarse cunha soa man. En xeral trátase de dagas, porras, martelos, machados, espadas, manguais... A modo orientativo, estas armas non adoitan medir máis de 110cm.
• Armas a dúas mans: inclúe distintas armas que requiren das dúas mans para poder empregalas de maneira cómoda e segura. Podemos atoparnos mandobres, machados, grandes mazas... En xeral adoitan superar os 120cm. e a maioría das veces rondan os 150cm. de lonxitude total. Pódense atopar armas a dúas mans máis longas, aínda que non garanten un uso seguro.
• Armas de hasta: son armas cuxa característica principal é que están formadas por un longo mastro cunha punta ou similar nun dos extremos (lanzas, naginatas, picas...). Habitualmente miden 200cm. ou más, aínda que podemos atopar picas de ata 250cm. de lonxitude que requiren de ambas mans para un uso seguro.
• Armas Exóticas: son todas aquelas que polo seu tamaño ou deseño non poidan enmarcarse claramente nalguhna das anteriores categorías.
• Armas de proxectís: comprenden arcoe e frechas e ballestas, e por norma xeral non se permite unha potencia efectiva de máis de 25-30 libras. Este lómite pode variar entre eventos, pero un límite superior ás 30 libras resulta perigosa. En canto ós proxectís existe debate sobre permitir o uso de frechas e virotes caseiros ou só de fabricación industrial, debido a criterios de seguridade e certificación fronte a accidentes. En moitos eventos europeos non se permite o uso de frechas caseiras.
• Escudos: aínda que non se poden empregar para atacar, se queremos facer mención a eles. Poden ter calquera forma e medida, incluso pode haber subcategorías en función do seu tamaño.

Poden existir outras categorías e subcategorías en función dos tipos de armas ou das súas medidas, pero estes grupos poden englobar a totalidade das armas que poden verse en eventos de softcombat.

Normativa básica

As regras deste deporte non contan aínda cun ente internacional oficial que unifique as diferentes versións. Porén, a maioría de regulamentos presentan certas directrices comúns. Estas regras básicas son:

- As armas deben pasar un test de seguridade e fiabilidade, coa fin de protexer a integridade física dos combatentes.

- A forza dos golpes debe ser moderada para evitar mancar ó contrincante.

- Os golpes en cabeza e pescozo non adoitan contar, e incluso poderían supor unha penalización.

- Calquera tipo de agarre ou presa da arma ou escudo inimigo, a súa roupa ou o seu propio corpo están prohibidos, así como o contacto físico directo.

Cada normativa particular determina cáles son as zonas de puntuaxe válidas, os puntos de vida que se restan en cada golpe ou os golpes precisos para gañar o combate. A modalidade de softcombat fullcontact é a que máis difire das demais, incluso nestas directrices básicas.

Softcombat no mundo

España

En España, o Larp comeza a mediados finais dos 80, pero o uso de armas acolchadas comeza a empregarse a principios dos 90 en eventos da Sociedad Tolkien Española. Durante esta década esténdese ós primeiros eventos de rol en vivo que comezan a organizarse na península, e é a comezos dos 2000 cando o softcombat se afianza como forma de resolver os combates no rol en vivo. O desenvolvemento do softcombat no Rol en vivo español seguiu diferentes correntes, indo dende regulamentos moi amplos e detallados ata outros sen regras nos que os contendentes deciden o vencedor e o vencido de mutuo acordo.

En 2006 a Asociación Cultural Forjadores (Biscaia) organiza o primeiro torneo de softcombat puramente deportivo. Neste torneo disputáronse 3 categorías: Arma a unha man, Arma a unha man e escudo e Dúas armas a unha man. Sendo os vencedores Iñigo Rekalde na primeira, e Iker Alejo nas outras dúas categorías.

Ó ano seguinte publícase o primeiro regulamento deportivo, da man de Joseba Iparraguirre. Este encontro convírtese en anual e dispútase ata 2017, con carácter nacional. A creación de Filo de Jade pon en contacto a aficionados de distintas provincias. En 2009 no evento Hijos de Rothgar (Teruel) realízase a primeira reunión adicada a estabelecer uns estándares de seguridade, fabricación de armas e regras de combate, pensando na organización de combates deportivos noutras provincias. Como resultado, fúndase o Concilio de Herreros como foro entre asociacións para promover o softcombat como deporte, xorde o primeir regulamento unificado suscrito por varias asociacións, estabelécense os distintos formatos de competición deportiva e os criterios para realizar un ranking nacional de competidores (actualizado tras cada torneo).

A partir desta reunión comezan a organizarse torneos de forma regular e coordinada en distintas provincias españolas, organizados polas asociacións participantes: Vigo, Barcelona, Biscaia, Cádiz, Lleida, Madrid, Málaga, Salamanca, Zaragoza... O primeiro regulamento engade estándares de seguridade para fabricación de réplicas e metodoloxía para facer as comprobacións de seguridade das mesmas. Tamén se elabora un protocolo, e probas prácticas e teóricas, para formar e cualificar a árbitros.

En 2012 dispútase o 1º Campionato de España de Softcombat en Biscaia (realizado en lugar do torneo Filo de Jade dese ano). Dispútanse 3 categorías: Arma a unha man, Arma a unha man e escudo, Dúas armas a unha man; sendo os gañadores Cristian Otayza na primeira, e Arnau Tena nas outras dúas categorías. Como curiosidade, dispútanse máis de 210 combates entre todas as categorías e participantes.

Esta iniciativa continúa no tempo ata cristalizar na creación dunha federación de asociacións adicadas ó softcombat deportivo, a Federación Española de Softcombat - Concilio de Herreros, dedicada a promover e difundir o softcombat deportivo, de cara ó seu recoñecemento como deporte oficial. Recibe este nome en honor da primeira reunión realizada en Teruel para tratar temas de seguridade e normativa de combate.

O territorio español conta con gran cantidade de asociacións e grupos independentes que practican o softcombat en cualqueira das súas vertentes, xa sexa empregando o regulamento da Federación Española de Softcombat, como outros propios. A FES segue rexistrando estes núcleos nun mapa para colaborar á expansión do softcombat.

Softcombat e jugger

Se ben o softcombat e o jugger comparten certas similitudes, son deportes moi diferentes entre sí, tanto na súa orixe coma en normativa. Algúns dos elementos comúns son o uso de armas acolchadas (no caso do jugger adoitan empregarse boffers ou pompfs) e as directrices básicas do sistema de combate.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Federación Española de Asociaciones de Softcombat - Concilio de Herreros: agrupación de asociacións dedicada á promoción do softcombat como actividade deportiva.
• Softcombatiendo: Blog sobre softcombat clásico e deportivo, e ReV.
• Softcombat.es: Páxina web adicada á arte do softcombat como actividade de combate simulado con armas inofensivas fabricadas en látex e gomaespuma, e a súa aplicación ó rol en vivo / larp.
• GEA: Asociación que organiza eventos ambientados no mundo de Warhammer.
• Softcombat Barcelona: Asociación de Softcombat e ReV na provincia de Barcelona, con vídeos de introdución ó softcombat.
• Hijos de Rothgar: Evento anual de softcombat de ambientación viquinga.
• Tupj.es: Páxina de información sobre rol en vivo e softcombat.
• Mil Espadas: Canal de youtube do grupo Mil Espadas, Colombia (Medellín) con vídeos de introdución ó softcombat e a súa práctica.