Protonación

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

En química protonación é a adición dun protón (H+) a un átomo, molécula, ou ión, formando o ácido conxugado.[1] Algúns exemplos son:

(a auga ao protonarse convértese en H3O+; simultaneamente desprotónase o ácido sulfúrico)
=
(o isobuteno ao protonarse convértese nun carbocatión; simultaneamente desprotónase o ácido fluorobórico)
(o amoníaco ao protonarse convértese en amonio unido ao cloruro; simultaneamente desprotónase o ácido clorhídrico)

A protonación é unha reacción química fundamental e é un paso necesario en moitos procesos estoquiométricos e catalíticos. Algúns ións e moléculas poden sufrir máis dunha protonación e son denominados polibásicos, o cal ocorre en moitas macromoléculas biolóxicas. A protonación e desprotonación ocorre na maioría das reaccións ácido-base, e son o núcleo esencial da maioría das teorías das reaccións ácido-base. Un ácido de Brønsted-Lowry defínese como unha substancia química que protona outra substancia. Ao protonar unha substancia, a masa e a carga da especie química increméntase nunha unidade. Protonar ou desprotonar unha molécula ou un ión altera moitas propiedades químicas ademais do cambio na carga e a masa: hidrofilidade, potencial de redución, propiedades ópticas, entre outros. A protonación é tamén un paso esencial en certos procedementos analíticos como a espectrometría de masas electrosprai.

Velocidade de protonación e desprotonación[editar | editar a fonte]

As protonacións son a miúdo rápidas, en parte debido á alta mobilidade dos protóns en moitos solventes. A velocidade de protonación está relacionada coa acidez das especies protonantes, porque a protonación por ácidos febles é máis lenta que a protonación da mesma base por ácidos fortes. As velocidades de protonación e desprotonación poden ser especialmente lentas cando a protonación induce cambios estruturais significativos.[2]

Reversibilidade e catálise[editar | editar a fonte]

Usualmente, as protonacións son reversibles e a base conxugada non cambia ao ser protonada. Porén, nalgúns casos a protonación induce a isomerización. Os cis-alquenos poden ser convertidos a trans-alquenes usando unha cantidade catalítica de axente protonante. Moitos encimas, como as serinas hidrolases, actúan polos mecanismos que implican protonacións reversibles dos substratos.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Zumdahl, S. S. “Chemistry” Heath, 1986: Lexington, MA. ISBN 0-669--04529-2.
  2. Kramarz, K. W.; Norton, J. R. (1994). "Slow Proton Transfer Reactions in Organometallic and Bioinorganic Chemistry". Progress in Inorganic Chemistry 42: 1–65. doi:10.1002/9780470166437.ch1. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]