Proton M

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Proton M/Briz-M»)
Proton M/Briz-M / 8K82KM
FunciónLanzador espacial de capacidade media e alta.
país de orixeRusia[1]
Tamaño
altura53,0 m[1]
diámetro4,15 m[1]
masa712.800 kg[1]
Etapas4[1]
Carga LEO
masa21.000 kg[1]
Carga GTO
masa4500 kg[1]
foguetes derivados
FamiliaProton[1]
Lanzamento históricos
EstadoEn activo[1]
SitiosCosmódromo de Baikonur[2]
Total de lanzamentos87[1][2]
Voo inaugural7 de abril de 2001[1][2]
Último voo21 de decembro de 2018
Primeira etapa – 8S810M - Proton KM-1[1][2][3]
altura21,20 m[3]
diámetro7,40 m[3]
masa baleiro31.000 kg[3]
masa cheo450.400 kg[3]
impulsado por6 RD-253-14D14[3]
potencia máxima10.532,00 kN[3]
Impulso específico285 s (a nivel do mar), 317 s (no baleiro)[3]
propelenteTetróxido de nitróxeno e UDMH[3]
Segunda etapa – 8S811K - Proton K-2[1][2][4]
altura14,00 m[4]
diámetro4,15 m[4]
masa baleiro11.715 kg[4]
masa cheo167.828 kg[4]
impulsado por4 RD-0210[4]
potencia máxima2399,22 kN[4]
Impulso específico230 s (a nivel do mar), 327 s (no baleiro)[4]
propelenteTetróxido de nitróxeno e UDMH[4]
Terceira etapa – 8S812K - Proton K-3[1][2][5]
altura6,50 m[5]
diámetro4,15 m[5]
masa baleiro4185 kg[5]
masa cheo50.747 kg[5]
impulsado por1 RD-0212[5]
potencia máxima630,17 kN[5]
Impulso específico230 s (a nivel do mar), 325 s (no baleiro)[5]
propelenteTetróxido de nitróxeno e UDMH[5]
Cuarta etapa – Briz M (14S43)[1][2][6]
altura2,61 m[6]
diámetro2,50 m[6]
masa baleiro2370 kg[6]
masa cheo22.170 kg[6]
impulsado por1 S5.98M[6]
potencia máxima19,60 kN[6]
Impulso específico326 s (no baleiro)[6]
propelenteTetróxido de nitróxeno e UDMH[6]
[ editar datos en Wikidata ]


Proton M é o nome dunha variante do modelo de foguete espacial pertencente á familia de foguetes Proton, tamén coñecidos como UR-500.[1][2]

Características[editar | editar a fonte]

O Proton M foi unha mellora dos foguetes Proton no que se optimizou a primeira etapa para reducir a masa estrutural, aumentar o pulo e utilizar totalmente os propelentes tóxicos co fin de reducir a súa liberación cando a etapa cae a terra. Usa unha etapa superior Briz M que utiliza propelentes hipergólicos (tetróxido de nitróxeno e UDMH) en lugar das etapas crioxénicas Block D. A etapa Briz M deriva da Briz K usadas nos foguetes Rokot e consiste nun cilindro central cun tanque externo exectable para reducir masa. O primeiro voo dun Proton M tivo lugar o 7 de abril de 2001 e o último o 21 de decembro de 2018.

Historial de lanzamentos[editar | editar a fonte]

Voo[2][7][8][9][10][11][12][13][14] Data[2][7][8][9][10][11][12][13][14] Rampla de lanzamento[2][7][8][9][10][11][12][13][14] Carga[2][7][8][9][10][11][12][13][14] Resultado[2][7][8][9][10][11][12][13][14] Notas[2][7][8][9][10][11][12][13][14]
1 7 de abril de 2001 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Ekran-M 4 Éxito Primeiro lanzamento dun Proton M/Briz-M
2 29 de decembro de 2002 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Nimiq 2 Éxito
3 15 de marzo de 2004 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Eutelsat W3A Éxito
4 16 de xuño de 2004 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Intelsat 10-02 Éxito
5 4 de agosto de 2004 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Amazonas 1 Éxito
6 14 de outubro de 2004 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 AMC 15 Éxito
7 3 de febreiro de 2005 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 AMC 12 Éxito
8 22 de maio de 2005 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 DirecTV 8 Éxito
9 8 de setembro de 2005 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Anik F1R Éxito
10 29 de decembro de 2005 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 AMC 23 Éxito
11 28 de febreiro de 2006 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Arabsat 4A (Badr 1) Fallo parcial A etapa Briz-M apagouse antes do debido, deixando ao satélite nunha órbita inusable.
12 4 de agosto de 2006 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Hot Bird 8 Éxito
13 8 de novembro de 2006 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Arabsat 4B (Badr 4) Éxito
14 11 de decembro de 2006 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 MEASAT 3 Éxito
15 9 de abril de 2007 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Anik F3 Éxito
16 7 de xullo de 2007 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 DirectTV 10 Éxito
17 5 de setembro de 2007 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 JCSat 11 Fallo Fallo da segunda etapa.
18 17 de novembro de 2007 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Sirius 4 Éxito
19 9 de decembro de 2007 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Raduga-1M 1 Éxito
20 28 de xaneiro de 2008 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ekspress-AM 33 Éxito
21 11 de febreiro de 2008 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Thor 5 Éxito
22 14 de marzo de 2008 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 AMC 14 Fallo parcial Apagado prematuro da etapa Briz-M.
23 18 de agosto de 2008 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Inmarsat-4 F3 Éxito
24 19 de setembro de 2008 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Nimiq 4 Éxito
25 5 de novembro de 2008 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Astra 1M Éxito
26 10 de decembro de 2008 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ciel 2 Éxito
27 11 de febreiro de 2009 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ekspress-AM 44 / Ekspress-MD 1 Éxito
28 3 de abril de 2009 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Eutelsat W2A Éxito
29 16 de maio de 2009 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Indostar 2/ProtoStar 2 Éxito
30 30 de xuño de 2009 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Sirius FM5 (CDRadio 5) Éxito
31 11 de agosto de 2009 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 AsiaSat 5 Éxito
32 17 de setembro de 2009 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Nimiq 5 Éxito
33 24 de novembro de 2009 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Eutelsat W7 Éxito
34 29 de decembro de 2009 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 DirecTV 12 Éxito
35 28 de xaneiro de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Raduga-1M 2 Éxito
36 5 de febreiro de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Uragan-M 30 / Uragan-M 31 / Uragan-M 32 Fallo Versión Blok-DM-03.
37 12 de febreiro de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Intelsat 16 Éxito
38 20 de marzo de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Echostar 14 Éxito
39 24 de abril de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 SES 1 Éxito
40 3 de xuño de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Arabsat 5B Éxito
41 10 de xullo de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Echostar 15 Éxito
42 14 de outubro de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 XM 5 Éxito
43 14 de novembro de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 SkyTerra 1 Éxito
44 26 de decembro de 2010 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 KA-SAT Éxito
45 20 de maio de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Telstar 14R (Estrela do Sul 2) Éxito
46 15 de xullo de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 SES 3 / KazSat 2 Éxito
47 17 de agosto de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ekspress-AM 4 Fallo parcial Fallo da etapa Briz-M, deixando ao satélite nunha órbita incorrecta.
48 20 de setembro de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Kosmos 2473 (Garpun 11L) Éxito
49 29 de setembro de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 QuetzSat 1 Éxito
50 19 de outubro de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 ViaSat 1 Éxito
51 4 de novembro de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Kosmos 2475 (Uragan-M 34) / Kosmos 2476 (Uragan-M 35) / Kosmos 2477 (Uragan-M 36) Éxito
52 25 de novembro de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 AsiaSat 7 Éxito
53 11 de decembro de 2011 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Luch 5A / AMOS 5 Éxito
54 14 de febreiro de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 SES 4 Éxito
55 25 de marzo de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Intelsat 22 Éxito
56 23 de abril de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Yahsat 1B Éxito
57 17 de maio de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Nimiq 6 Éxito
58 9 de xullo de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 SES 5 (Astra 4B) Éxito
59 6 de agosto de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Telkom 3 / Ekspress-MD 2 Fallo parcial Explosión da etapa Briz-M en órbita, deixando gran cantidade de lixo espacial.
60 14 de outubro de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Intelsat 23 Éxito
61 2 de novembro de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Yamal 300K / Luch 5B Éxito
62 20 de novembro de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 EchoStar 16 Éxito
63 8 de decembro de 2012 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Yamal 402 Fallo parcial Apagado prematuro da etapa Briz-M. O satélite chegou á súa órbita grazas aos seus propios motores.
64 26 de marzo de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 SATMEX 8 Éxito
65 15 de abril de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Anik G1 Éxito
66 14 de maio de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Eutelsat 3D Éxito
67 3 de xuño de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 SES 6 Éxito
68 2 de xullo de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Uragan-M 39 / Uragan-M 40 / Uragan-M 41 Fallo Versión Blok-DM-03.
69 29 de setembro de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Astra 2E Éxito
70 25 de outubro de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Sirius FM6 (CDRadio 6) Éxito
71 11 de novembro de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Raduga-1M 3 Éxito
72 8 de decembro de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Inmarsat-5 F1 Éxito
73 26 de decembro de 2013 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Ekspress-AM 5 Éxito
74 14 de febreiro de 2014 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Türksat 4A Éxito
75 15 de marzo de 2014 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Ekspress-AT 1 / Ekspress-AT 2 Éxito
76 28 de abril de 2014 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Luch 5V / KazSat 3 Éxito
77 15 de maio de 2014 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ekspress-AM 4R Fallo Fallo da terceira etapa. O vehículo reentrou sobre China.
78 27 de setembro de 2014 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Luch-Kh 1 Éxito
79 21 de outubro de 2014 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Ekspress-AM 6 Fallo parcial Apagado prematuro da etapa Briz-M.
80 15 de decembro de 2014 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Yamal 401 Éxito
81 27 de decembro de 2014 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Astra 2G Éxito
82 1 de febreiro de 2015 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Inmarsat-5 F2 Éxito
83 18 de marzo de 2015 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ekspress-AM 7 Éxito
84 16 de maio de 2015 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 MEXSAT 1 Fallo Fallo da terceira etapa.
85 28 de agosto de 2015 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Inmarsat-5 F3 Éxito
86 14 de setembro de 2015 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Ekspress-AM 8 Éxito Versión Blok-DM-03.
87 16 de outubro de 2015 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Türksat 4B Éxito
88 13 de decembro de 2015 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Kosmos 2513 (Garpun 12L) Éxito
89 24 de decembro de 2015 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ekspress-AMU 1 Éxito
90 29 de xaneiro de 2016 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Eutelsat 9B/EDRS A Éxito
91 14 de marzo de 2016 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 TGO (ExoMars 2016) / Schiaparelli Éxito
92 9 de xuño de 2016 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Intelsat 31 Fallo parcial
93 8 de xuño de 2017 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 EchoStar 21 Éxito
94 16 de agosto de 2017 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Blagovest 11L Éxito
95 11 de setembro de 2017 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Amazonas 5 Éxito
96 28 de setembro de 2017 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Asiasat 9 Éxito
97 18 de abril de 2018 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Kosmos 2526 Éxito
98 21 de decembro de 2018 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Kosmos 2533 Éxito
99 30 de maio de 2019 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Yamal 601 Éxito
100 13 de xullo de 2019 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Spektr-RG Éxito Versión Blok-DM-03.
101 5 de agosto de 2019 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Kosmos 2539 Éxito
102 9 de outubro de 2019 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Eutelsat 5 West B / MEV 1 Éxito
103 24 de decembro de 2019 Cosmódromo de Baikonur LC-81/24 Elektro-L 3 Éxito Versión Blok-DM-03.
104 30 de xullo de 2020 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ekspress 80 / Ekspress 103 Éxito
105 21 de xullo de 2021 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Nauka (MLM-U) Éxito
106 13 de decembro de 2021 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Ekspress-AMU 3 / Ekspress-AMU 7 Éxito
107 12 de marzo de 2023 Cosmódromo de Baikonur LC-200/39 Luch-Kh Éxito

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 Mark Wade (2011). "Proton-M/Briz-M" (en inglés). Consultado o 20 de xullo de 2016. 
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Mod 1)" (en inglés). Consultado o 20 de xullo de 2016. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Mark Wade (2011). "Proton M-1" (en inglés). Consultado o 20 de xullo de 2016. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Mark Wade (2011). "Proton K-2" (en inglés). Consultado o 20 de xullo de 2016. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Mark Wade (2011). "Proton K-3" (en inglés). Consultado o 20 de xullo de 2016. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 Mark Wade (2011). "Proton KM-4 Briz M" (en inglés). Consultado o 20 de xullo de 2016. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Mod 2)" (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2016. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Phase I upgrade)" (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2016. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Phase I upgrade, mod. 1)" (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2016. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Phase I upgrade, mod. 2)" (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2016. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Phase II upgrade)" (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2016. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Phase II upgrade, mod.)" (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2016. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Phase III upgrade)" (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2016. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 Gunter Dirk Krebs (2011). Gunter's Space Page, ed. "Proton-M Briz-M (Phase IV upgrade)" (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2016. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Proton_M&oldid=6363983»