Proto-Tetis
O Proto-Tetis, Prototetis ou océano Teico foi un antigo océano que existiu desde o final do Ediacárico ata o Carbonífero (hai entre 550 e 330 millóns de anos).
Historia do concepto[editar | editar a fonte]
O nome "Proto-Tetis" foi utilizado inconsistentemente para varios conceptos referidos a un océano predecesor do Paleo-Tetis, un palaeocéano que separaba as marxes de Gondwana, a miúdo denominado peri-Gondwana, de varios continentes e fragmentos continentais que derivaron de Gondwana desde os tempos do Precámbrico en adiante. Segundo von Raumer & Stampfli 2008, despois dos eventos oroxénicos cadomianos de hai 550 millóns de anos (Ma), o océano Proto-Tethys formouse na parte oriental dun dominio oceánico (do cal os océanos de Xápeto e de Tornquist formaban as partes occidentais) que subduciu baixo as marxes septentrionais de Gondwana. Neste modelo o Proto-Tetis separaba os continentes de China do Norte e Báltica de Gondwana.[1] A inicios do Ordovícico, hai 500-480 Ma, o Proto-Tetis subduciu baixo Cadomia como resultado da cunca tras-arco de Chamrousse.[2] Torsvik & Cocks 2009 usaron o nome 'océano de Ran' para un concepto similar, o océano cámbrico-ordovícico que separaba Báltica de Gondwana.[3] [4]
Outros xeólogos discuten a existencia deste océano.[5]
Evolución no Paleozoico[editar | editar a fonte]
O océano formouse cando se desintegrou Pannotia, formándose Proto-Laurasia (Laurentia, Báltica e a antiga Siberia), que se separou dun supercontinente que acabaría sendo Gondwana. O Proto-Tetis formouse entre estes dous supercontinentes. O océano estaba beireado polo océano Pantalásico ao norte, separado de Pantalasa por arcos de illas e Casaquistania. O Proto-Tetis expandiuse durante o Cámbrico. O océano chegou á sú maior largura contra o final do Ordovícico e metade do Silúrico. Estaba situado entre Siberia ao oeste e Gondwana ao leste. O océano empezou a acurtarse durante o Silúrico tardío, cando os continentes da China do Norte e China do Sur se separaron de Gondwana, dirixíndose cara ao norte. Ao final do Devoniano, o microcontinente de Casaquistania colidiu con Siberia, acurtando o océano aínda máis. O océano pechouse cando o cratón da China do Norte colidiu co continete de Siberia-Casaquistania no Carbonífero, mentres que se expandía o océano Paleo-Tetis.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ von Raumer & Stampfli 2008, Introduction, p. 9
- ↑ von Raumer & Stampfli 2008, Fig. 7a-c
- ↑ Torsvik & Cocks 2009, p. 5
- ↑ Berra & Angiolini 2014, Cámbrico (Cámbrico tardío, hai uns 500 Ma), p. 4
- ↑ Catalán et al. 2004, Fig. 1
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Outros artigos[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Berra, F.; Angiolini, L. (2014). "The evolution of the Tethys region throughout the Phanerozoic: a brief tectonic reconstruction". En Marlow, L.; Kendall, C.; Yose, L. Petroleum systems of the Tethyan region: AAPG Memoir 106. pp. 1–27. ISBN 9780891813866. doi:10.1306/13431840M1063606. Consultado o 21 de novembro de 2015.
- Catalán, J. R. M.; Fernández-Suárez, J.; Jenner, G. A.; Belousova, E.; Montes, A. (2004). "Provenance constraints from detrital zircon U–Pb ages in the NW Iberian Massif: implications for Palaeozoic plate configuration and Variscan evolution". Journal of the Geological Society 161 (3): 463–476. Bibcode:2004JGSoc.161..463C. doi:10.1144/0016-764903-054.
- Torsvik, T. H.; Cocks, L. R. M. (2009). "The Lower Palaeozoic palaeogeographical evolution of the northeastern and eastern peri-Gondwanan margin from Turkey to New Zealand" (PDF). Geological Society, London, Special Publications 325 (1): 3–21. Bibcode:2009GSLSP.325....3T. doi:10.1144/sp325.2. Consultado o 21 de novembro de 2015.
- von Raumer, J. F.; Stampfli, G. M. (2008). "The birth of the Rheic Ocean—Early Palaeozoic subsidence patterns and subsequent tectonic plate scenarios" (PDF). Tectonophysics 461 (1): 9–20. Bibcode:2008Tectp.461....9V. doi:10.1016/j.tecto.2008.04.012. Consultado o 21 de novembro de 2015.
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Océano Proto-Tetis – en [https://web.archive.org/web/20060820132610/http://jan.ucc.nau.edu/~rcb7/global_history.html global history
- Paleo-Tetis e Proto-Tetis – en global history
- Carbonífero temperán – en PaleoMap Project (o microcontinente da China do Norte empeza a chocar co continente de Siberia-Caxaquistania pechando o Proto-Tetis)
