Saltar ao contido

Lingua n'ko

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
N'ko
ߒߞߏ‎
Falado en: Guinea, Malí, Costa do Marfil e Burkina Faso
Total de falantes:
Familia: Níxer-congo
 Mandé
  Mandé occidental
   Mandé central
    Mandinga–jogo
     Mandinga–vai
      Mandinga–mokole
       Mandinga
        N'ko
Escrita: Alfabeto n'ko
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: nqo
ISO 639-3: nqo
Mapa
Status

O n'ko está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

O n'ko (en n'ko: ߒߞߏ) é unha koiné estandarizada e unificada das diversas linguas mandinga escrita en alfabeto n'ko. É empregada en Guinea, Malí, Costa do Marfil, Burkina Faso e outros países de África Occidental, mais non exclusivamente de forma escrita, mentres que na fala real, úsanse as diferentes variedades mandinga: maninka, bambara, diula entre outras.

É un rexistro literario cunha gramática prescritiva coñecida como "kángbɛ" ("linguaxe clara") codificada por Solomana Kante, sobre a variedade màninkamóri falada na rexión nativa de Kante, Kankan, servindo como dialecto intelixible.[2][3][4][5]

Valentin Vydrin en 1999[6] e Coleman Donaldson en 2019[4] indicaron que a popularidade de escribir as linguas mandinga na forma estandarizada n'ko está a medrar. Esta forma escrita estandarizada úsase cada vez máis para a educación dos falantes das diferentes variedades.[7] Tamén é de uso común nas comunicacións electrónicas.[8]

  1. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  2. "Donaldson, Coleman (2017) Clear Language: Script, Register and the N’ko Movement of Manding-Speaking West Africa. Doctoral Dissertation, Philadelphia, PA: University of Pennsylvania.". Arquivado dende o orixinal o 21 de febreiro de 2019. Consultado o 07 de novembro de 2019. 
  3. Donaldson, Coleman (2017) “Orthography, Standardization and Register: The Case of Manding.” In Standardizing Minority Languages: Competing Ideologies of Authority and Authenticity in the Global Periphery, edited by Pia Lane, James Costa, and Haley De Korne, 175–199. Routledge Critical Studies in Multilingualism. New York, NY: Routledge.
  4. 4,0 4,1 Donaldson, Coleman (1 de marzo de 2019). "Linguistic and Civic Refinement in the N'ko Movement of Manding-Speaking West Africa". Signs and Society 7 (2): 156–185; 181. ISSN 2326-4489. doi:10.1086/702554. 
  5. N'Ko Language Tutorial: Introduction
  6. Vydrin, Valentin (1999). Manding-English Dictionary : (Maninka, Bamana). Lac-Beauport. p. 8. ISBN 9780993996931. OCLC 905517929. 
  7. Oyler, Dianne White (1994) Mande identity through literacy, the N'ko writing system as an agent of cultural nationalism. Toronto : African Studies Association.
  8. Rosenberg, Tina (9 de decembro de 2011). The New York Times, ed. "Everyone Speaks Text Message" (en inglés). ISSN 0362-4331. Consultado o 24 de maio de 2019. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]