Isomería de enlace

A isomería de enlace é un tipo de isomería na que compostos de coordinación que teñen a mesma composición difiren na conectividade do metal cun ligando.

Ligandos típicos que dan lugar a este tipo de isómeros de enlace son:

tiocianato, SCN⁻ – isotiocianato, NCS⁻
selenocianato, SeCN⁻ – isoselenocianato, NCSe⁻
nitrito, NO₂⁻
sulfito, SO₃²⁻

Exemplos de isómeros de enlace son o [(NH₃)₅Co-SCN]²⁺ de cor violeta e o [(NH₃)₅Co-NCS]²⁺ de cor laranxa. A isomerización do isómero enlazado ao S ao isómero enlazado ao N ocorre intramolecularmente.^[1] No complexo diclorotetraquis(dimetil sulfóxido)rutenio(II), pode observarse a isomería de enlace dos ligandos de dimetil sulfóxido (DMSO) no espectro de resonancia magnética nuclear (RMN) debido ao efecto do enlace do S fronte ao enlace ao O nos grupos metilo do DMSO.

A notación apropiada para a isomería de enlace é a notación kappa, na cal o átomo enlazado directamente ao metal é seguido pola letra grega minúscula kappa; κ. Por exemplo, NO₂⁻ represéntase como nitrito-κ-N e nitrito-κ-O, o que substitúe o vello sistema de nomes triviais como nitro e nitroso.^[2]

Historia[editar | editar a fonte]

O primeiro exemplo do que se informou de isomería de enlace foi o dun composto que tiña a fórmula [Co(NH₃)₅(NO₂)]Cl₂. O complexo de cobalto catiónico pode existir en forma de dous isómeros de enlace separables. No isómero de cor amarela, o ligando nitro enlázase co nitróxeno. No isómero de enlace vermella, o nitrito únese por medio dun átomo de oxíxeno. O isómero unido a O escríbese a miúdo [Co(NH₃)₅(ONO)]²⁺. Aínda que a existencia de isómeros se coñece desde o século XIX, non se explicaron ata 1907 as súas diferenzas estruturais.^[3] Posteriormente demostrouse que o isómero vermello convertíase no amarelo ao sometelo a irradiación UV. Neste exemplo concreto, a formación do isomero nitro (Co-NO₂) a partir do isómero nitrito (Co-ONO) ocorre por un rearranxo intramolecular.^[4]

Estruturas de dous isómeros de enlace do [Co(NH₃)₅(NO₂)]²⁺.

Notas[editar | editar a fonte]

↑ Buckingham, D. A.; Creaser, I. I.; Sargeson, A. M. (1970). "Mechanism of Base Hydrolysis for Co^III(NH₃)₅X²⁺ Ions. Hydrolysis and Rearrangement for the Sulfur-Bonded Co(NH₃)₅SCN²⁺ Ion". Inorg. Chem. 9 (3): 655–661. doi:10.1021/ic50085a044. <
↑ IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: http://goldbook.iupac.org (2006-) created by M. Nic, J. Jirat, B. Kosata; updates compiled by A. Jenkins. ISBN 0-9678550-9-8.
↑ Werner, A. (1907). "Über strukturisomere Salze der Rhodanwasserstoffsäure und der salpetrigen Säure". Ber. 40 (1): 765–788. doi:10.1002/cber.190704001117.
↑ Basolo, Fred; Hammaker, G.S (1 February 1962). "Synthesis and Isomerization of Nitritopentammine Complexes of Rhodium(III), Iridium(III), and Platinum(IV)". Inorganic Chemistry 1 (1): 1–5. doi:10.1021/ic50001a001.

[1] Buckingham, D. A.; Creaser, I. I.; Sargeson, A. M. (1970). "Mechanism of Base Hydrolysis for Co^III(NH₃)₅X²⁺ Ions. Hydrolysis and Rearrangement for the Sulfur-Bonded Co(NH₃)₅SCN²⁺ Ion". Inorg. Chem. 9 (3): 655–661. doi:10.1021/ic50085a044. <

[2] IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: http://goldbook.iupac.org (2006-) created by M. Nic, J. Jirat, B. Kosata; updates compiled by A. Jenkins. ISBN 0-9678550-9-8.

[3] Werner, A. (1907). "Über strukturisomere Salze der Rhodanwasserstoffsäure und der salpetrigen Säure". Ber. 40 (1): 765–788. doi:10.1002/cber.190704001117.

[4] Basolo, Fred; Hammaker, G.S (1 February 1962). "Synthesis and Isomerization of Nitritopentammine Complexes of Rhodium(III), Iridium(III), and Platinum(IV)". Inorganic Chemistry 1 (1): 1–5. doi:10.1021/ic50001a001.

[1]

[2]

[3]

[4]