Principio

A palabra principio, derivada do latín principium ('comezo', 'primeira parte'), que á súa vez deriva do elemento prim-, de primus, -a, -um ('o primeiro', 'o que vai en primeiro lugar', ou 'o máis importante') e o elemento cap(i)-, de capere ('tomar', 'coller'), polo que literalmente principium é 'o que se toma en primeiro lugar', ou 'o máis importante'.

Un principio é, comunmente, un hábito ou costume ("por principio") ou un razoamento que serve de punto de partida. Principio significa, en xeral, o comezo ou a causa de algún fenómeno. Tamén pode ser definido como a causa primaria, o momento, o lugar ou treito en que algo, unha acción ou u coñecemento, ten a súa orixe.

Na ciencia, en xeral un principio é unha lei ou regra que se cumpre ou que se debe seguir con certo propósito, como consecuencia necesaria de algo ou co fin de lograr certo propósito. As leis naturais son exemplos de principios físicos; en matemáticas e noutros campos tamén existen principios necesarios ou que se cumpren sen máis, ou que deberían cumprirse se se pretende ter certo estado de feitos.

Outra maneira de concibir os principios inherentes a un sistema ou a unha disciplina á como un refrexo das características esenciais do sistema, que os usuarios ou investigadores asumen, e sen os que non é posíbel traballar, comprender ou usar dito sistema.

Pero en diferentes ámbitos ten significados diferentes:

• En xeral, un principio é unha verdade xeral e fundamental: lei, doutrina ou hipótese sobre a cal outras se basean, ou se derivan dela. A diferencia dunha lei que é precisa e provisional, un principio ten un percorrido máis longo, é dicir, é intemporal.
• O principio é unha noción de filosofía.
• O principio é, en moral, unha máxima moral.
• O principio é, en física (e noutras ciencias) unha lei admitida sen demostración teórica, só pola vía experimental.
• Un principio activo, ou simplemente principio, en farmacoloxía, é unha molécula que produce, nun medicamento, a súa acción farmacodinámica.
• O principio da acción e reacción, en física é un dos nomes que recibe a terceira lei de Newton.
• O principio da parsimonia, tamén coñecido como a navalla de Occam, é un principio que se atribúe a Guillerme de Occam, que constitúe a base do reducionismo metodolóxico.
• O principio de Arquimedes é un principio físico que afirma que "un corpo total ou parcialmente somerxido nun fluído en repouso, recibe un impulso de abaixo cara a arriba igual ao peso do volume do fluído que desaloxa".
• O principio de Bernoulli, en mecánica de fluídos, describe o comportamento dun fluído movéndose ao longo dunha liña de corrente.
• O principio de exclusión de Pauli foi unha hipótese formulada por Wolfgang Pauli que postula que nun mesmo átomo é imposible que dous electróns posúan os catro números cuánticos iguais.
• O principio de Huygens` é un método de análise aplicado aos problemas de propagación de ondas, enunciado por Christiaan Huygens.
• O principio de indeterminación de Heisenberg ou principio de inceertidume é un principio da mecánica cuántica que estipula que "non poden determinarse con exactitude e á vez a posición e a velocidade dunha partícula".
• O principio de Pascal ou lei de Pascal, en física, é unha lei enunciada Blaise Pascal que se resume na frase: "a presión exercida por un fluído incompresíbel e en equilibrio dentro dun recipiente de paredes indeformábeis, transmítese con igual intensidade en todas as direccións e en todos os puntos do fluído".
• O principio do actualismo ou 'principio do uniformismo, considerado como a base da xeoloxía e a paleontoloxía modernas, enunciado por James Hutton e reformulado posteriormente por Charles Lyell, determina que as leis físicas, químicas e biolóxicas que actuaron no pasado son as mesmas que as que actúan no presente.