Perexil: Diferenzas entre revisións
m bot Engadido: csb, eu, wa Eliminado: sk Modificado: ru |
|||
Liña 53: | Liña 53: | ||
[[ca:Julivert]] |
[[ca:Julivert]] |
||
[[cs:Petržel]] |
[[cs:Petržel]] |
||
[[csb:Piotrëszka]] |
|||
[[cy:Persli]] |
[[cy:Persli]] |
||
[[da:Persille]] |
[[da:Persille]] |
||
Liña 61: | Liña 62: | ||
[[es:Petroselinum crispum]] |
[[es:Petroselinum crispum]] |
||
[[et:Aedpetersell]] |
[[et:Aedpetersell]] |
||
[[eu:Perrexil]] |
|||
[[fa:جعفری (گیاه)]] |
[[fa:جعفری (گیاه)]] |
||
[[fi:Persilja]] |
[[fi:Persilja]] |
||
Liña 89: | Liña 91: | ||
[[qu:Qhurita]] |
[[qu:Qhurita]] |
||
[[ro:Pătrunjel]] |
[[ro:Pătrunjel]] |
||
[[ru:Петрушка |
[[ru:Петрушка кудрявая]] |
||
[[sc:Pedrusìmula]] |
[[sc:Pedrusìmula]] |
||
[[scn:Petroselinum hortense]] |
[[scn:Petroselinum hortense]] |
||
Liña 95: | Liña 97: | ||
[[sh:Peršin]] |
[[sh:Peršin]] |
||
[[simple:Parsley]] |
[[simple:Parsley]] |
||
[[sk:Petržlen záhradný]] |
|||
[[sl:Navadni peteršilj]] |
[[sl:Navadni peteršilj]] |
||
[[sr:Першун]] |
[[sr:Першун]] |
||
Liña 104: | Liña 105: | ||
[[vi:Mùi tây]] |
[[vi:Mùi tây]] |
||
[[vls:Perselle]] |
[[vls:Perselle]] |
||
[[wa:Pierzin]] |
|||
[[yi:פעטרישקע]] |
[[yi:פעטרישקע]] |
||
[[zh:香芹]] |
[[zh:香芹]] |
Revisión como estaba o 6 de febreiro de 2010 ás 12:13
Pirixel | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pirixel | |||||||||||||||
Clasificación científica | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Subespecies | |||||||||||||||
O perexil ou pirixel (nome científico: Petroselinum crispum) é unha planta herbacea do xénero Petroselinum dentro da familia Apiaceae, distribúese ampliamente por todo o mundo, cultivada como condimento culinario.
Hábitat
Atópase naturalizado en hortos, xardíns e ás veces en marxes de camiños, muros, cultivos, etc. de toda Europa e en parte de Asia.
Descrición
O perexil (Petroselinum crispum) é un planta herbácea bienal, aínda que pode cultivarse tamén como anual. Forma unha roseta empenachada de follas moi divididas, alcanza os 15 cm de altura e posúe talos floríferos que poden chegar a pasar os 60 cm con pequenas flores verdeamarillentas. O seu cultivo coñécese desde hai máis de 300 anos, sendo unha das plantas aromáticas máis populares da gastronomía mundial.
A variedade perexil grande Petroselinum crispum tuberosum, posúe unha raíz engrosada axonomorfa, parecida á chirivía, que é a que se consome como hortaliza crúa ou cociñada. Esta variedade ten follas máis grandes e rugosas que as do perexil común e máis similares á especie silvestre.
Compoñentes
As follas de todos os tipos de perexil son ricas en vitaminas A, B1, B2, C e D, sempre que se consuman en cru, xa que a cocción elimina parte dos seus compoñentes vitamínicos.
Uso medicinal
Unha infusión de perexil pódese usar como diurético. Os herboristas chineses e alemáns recomendan tomalo como un té para regular a hipertensión, e os indios Cherokee úsano como medicamento tónico para mellorar o rendemento da vexiga urinaria. Tamén se usa frecuentemente como emenagogo.
O perexil incrementa a diuresis por inhibición da bomba de Na /K -ATPasa no rin, favorecendo a excreción de sodio e auga, con todo incrementando a reabsorción de potasio e o seu aumento (PMID 11849841).
Efectos secundarios
- O perexil ten un contido alto (dun 1.70 %) de ácido oxálico, un compoñente implicado na formación de pedras no ril e en deficiencias nutricionais.
- O pirixel non debería ser consumido por mulleres preñadas. O pirixel, tanto o seu aceite, a raíz, a folla ou a semente pode inducir unha estimulación uterina.
- O aceite de pirixel contén furanocoumaríns e psoralenos que poden dar lugar a unha fotosensitividade aguda se se usa oralmente.
Cultivo
A súa reprodución realízase por sementes, nun lugar asollado e en calquera chan que non sexa demasiado compacto. Tamén é apta para cultivar en macetas ou xardiñeiras, podendo dispoñer dunhas follas frescas e tenras para aderezar os pratos cortando simplemente as necesarias e regando despois para estimular o crecemento vexetativo.