Cetartiodáctilos

Os cetartiodáctilos (Cetartiodactyla) son un clado de mamíferos placentarios que reúne as antigas ordes dos cetáceos (Cetacea) e dos artiodáctilos (Artiodactyla).

Os cetáceos son os golfiños, baleas e semellantes. Os artiodáctilos identifícanse cos animais ungulados de pezuños fendidos, como os camelos, as vacas, os cervos, o porcos e os hipopótamos, entre outros.

Taxonomía

Clasificación

O clado contén os seguientes taxons, que figuran aquí coa categoría que recibiron clasicamente:

• Orde Cetacea
  • Suborde Mysticeti
  • Suborde Odontoceti
• Orde Artiodactyla
  • Suborde Suina
  • Suborde Tylopoda
  • Suborden Ruminantia

Notas taxonómicas

• O World Register of Marine Species dálle aos Cetartiodactyla a categoría de orde, polo que habería que considerar aos cetáceos e aos artiodáctilos como subordes.
• Pola súa parte, a Animal Diversity Web outorga a este grupo a categoría de superorde, incluído as ordes de cetáceos e artiodáctilos.

Filoxenia

Durante moito tempo, a hipótese dominante sobre a orixe dos cetáceos situábaos nos mesoniquios (Mesonychia), unha orde extinta de ungulados carnívoros estreitamente emparentados cos artiodáctilos.

Fósiles recentes encontrados en Paquistán e asignados aos xéneros Pakicetus e Ambulocetus, viñeron a confirmar que os cetáceos evolucionaron a partir de artiodáctilos, cando estes xa se diferenciatan dos seus antepasados mesoniquios.

Os primeiros indicios desta relación xurdiron contra 1990, pola comparación de moléculas e xenes entre mamíferos actuais. As probas dun parentesco específico cos hipopótamos, que son artiodáctilos, non son, porén, concluíntes. En calquera caso, os hipopótamos ofrecen unha imaxe aproximada de como deberon ser as primeiras formas dos cetáceos. O cladograma seguinte mostra estas supostas relacións:

Cladograma mostrando as relacións entre os Cetartiodactyla.

Cetartiodactyla	Camelidae         Suidae     Tayassuidae     Cetruminantia Cetancodonta   Cetacea     Hippopotamidae     Ruminantia   Tragulidae         Bovidae       Cervidae     Moschidae           Antilocapridae     Giraffidae

O seguinte cladograma baséase na análise de Gatesy et al. de 2013, e tan só difire do anterior no seguinte:

Ruminantia	Tragulidae         Cervidae       Bovidae     Moschidae           Antilocapridae     Giraffidae

Véxase tamén

Bibliografía

• Montgelard, C; F. M. Catzeflis & E. Douzery (1997): "Phylogenetic Relationships of Artiodactyls and Cetaceans as Deduced from the Comparison of Cytochrome b and 12s rRNA Mitochondrial Sequences" Mol. Biol. Evol. 14 (5):‎ 550-559. Resumo.
• Price, S. A.; O. R. P. Bininda-Emonds & J. L. Gittleman (2005): "A complete phylogeny of the whales, dolphins and even-toed hoofed mammals (Cetartiodactyla)". Biological Review 80 (3): 445-473. Resumo.

Outros artigos

• Euungulata
• Artiodáctilos
• Cetáceos

Ligazóns externas

• Order Cetartiodactyla. Even-toed ungulates... and whales! en ultimateungulate (en inglés)
• Explore the Family Tree. Uncovering ungulate taxonomy en ultimateungulate (en inglés)
• Darren Naish (13 de xuño de 2010): A ‘consensus cladogram’ for artiodactyls (en inglés)
• Cetartiodactyla no WoRMS.
• Cetartiodactyla en ADW